Europa en de Euro

Met dank overgenomen van C.N. (Niels) van den Berge i, gepubliceerd op donderdag 17 mei 2012.

Je kunt geen krant lezen of journaal kijken zonder dat het over Europa en de Euro gaat. Logisch, want de Eurocrisis raakt ons allemaal. Toch is het opvallend dat het debat in de Nederlandse media en in de Tweede Kamer grotendeels over de Griekse tragedie gaat en zo weinig over de dieperliggende oorzaken ervan. Met groot gemak krijgen Athene en Brussel de schuld, maar dat is veel te makkelijk en doet geen recht aan de complexe realiteit.

Toen we in 2002 de Euro invoerden, hadden we het Europese huis nog niet afgebouwd. Anno 2012 is dat huis nog steeds niet klaar. De fundering ligt er en de muren staan, maar er ligt nog geen dak op. Daardoor zijn we onvoldoende beschermd tegen deze economische stortbui. De metafoor van het huis staat voor het economische beleid van de EU. Of eigenlijk het gebrek daaraan. We hebben wel een aantal afspraken gemaakt, onder meer over het begrotingstekort. Maar dat alleen is onvoldoende.

De economieën van Eurolanden zijn heel verschillend. Te verschillend. Griekenland heeft bijvoorbeeld een groot handelstekort. Dat betekent dat ze meer moeten importeren dan dat ze exporteren. De binnenlandse Griekse activiteiten kunnen dit en andere financiële gaten in de Griekse begroting niet dichten. Noord-West Europese landen als Nederland en Duitsland hebben daar jarenlang van geprofiteerd. We hebben met onze export verdiend aan de ongezonde economische situatie in Griekenland.

Nu wil ik zeker niet zeggen dat Griekse politici hun handen in onschuld wassen. Ze hebben zich niet aan de afspraken gehouden en hun economische situatie veel te rooskleurig voorgespiegeld. Ze kwamen daarmee weg omdat we het toezicht op de naleving van economische afspraken gebrekkig geregeld hebben. De Europese Commissie heeft te weinig macht om naleving af te dwingen. Maar het is te makkelijk om alleen naar Athene te kijken. We moeten ook kijken naar wat we zelf kunnen doen.

We zouden de economieën van de Eurozone veel meer op elkaar af moeten stemmen en met elkaar in balans moeten brengen. Het is de hoogste tijd om het huis af te bouwen. We hebben een sterke, duurzame en gezonde Europese economie nodig. Dat vraagt om politici die niet mee huilen met de Eurosceptische wolven in het bos, maar die vooruit kijken en doorpakken. In veel andere Europese landen voeren politici en opiniemakers al volop debat over een sterker Europa. In Nederland zouden we dat ook meer moeten doen.