Nacht van de Rechtsstaat 2011, Amsterdam

felix meritis
datum 25 november 2011 20:30 - 21:20
plaats Amsterdam
locatie Felix Meritis Keizersgracht 324 Toon locatie
aanwezigen A. (André) Rouvoet i, J.P.H. (Piet Hein) Donner i, B. (Boris) van der Ham i, E.M.J. (Lilianne) Ploumen i, E.E. (Eberhard) van der Laan i, C.D. (Dennis) de Jong i, M.R. (Marietje) Schaake i, J.S. (Jacques) Monasch i e.a.
organisatie Felix Meritis (Europees centrum voor kunst, cultuur en wetenschap)

Aanvang: 20:00

Toegang: € 10,-

Bij online kaartverkoop en tickets bij Free Record Shop worden administratiekosten in rekening gebracht.

Mede dankzij het grote succes van de eerste editie van de Nacht van de Rechtsstaat in 2010, organiseren Felix Meritis en FORUM dit jaar opnieuw de Nacht in alle zalen van Felix Meritis, met lezingen, debatten en een Vrijdenkersruimte. Van 8 uur 's avonds tot 2 uur 's nachts.

Politici, beleidsmakers, journalisten, wetenschappers, rechtsgeleerden, filosofen en betrokken burgers gaan met elkaar in gesprek over de betekenis en inrichting van de rechtsstaat. De rechtsstaat, hoewel van groot belang, staat immers regelmatig ter discussie. Is de rechtsstaat voldoende als gemeenschappelijk en verbindend kader, of is daarvoor ook een gedeelde identiteit of cultuur nodig? Herkennen burgers zich wel in de rechtsstaat, en in hoeverre is dat noodzakelijk? Worden verschillende bevolkingsgroepen binnen onze huidige rechtsstaat gelijk behandeld? Zijn rechters niet bevooroordeeld of te soft? Is er genoeg ruimte voor een visie op de samenleving die afwijkt van wat de meerderheid vindt? Deze en andere vragen komen aan de orde, met de betrokkenheid van de burger bij de rechtsstaat als centrale thema.

Met: Piet Hein Donner, Eberhard van der Laan, André Rouvoet, Boris van der Ham, Thomas von der Dunk, Bas Heijne, Menno Hurenkamp, Dick Pels, Willem Schinkel, Hans Laroes, Inez Weski, Willem van Bennekom, Jan Kuitenbrouwer, Beatrice de Graaf, Wibren van der Burg, Gervaise Coebergh, Jacques Monasch, Joop Hazenberg, Lilianne Ploumen, Marietje Schaake, Dennis de Jong, Najiba Abdellaoui, Kirsten van den HulHassnae Bouazza, Marcel Duyvestijn en Kustaw Bessems.

Moderatoren: Felix Rottenberg, Hans Harbers, Stijn Sieckelinck, Andrew Makkinga en anderen.

PROGRAMMA

Concertzaal

HET BELANG VAN DE RECHTSSTAAT

20.00 uur Welkomstwoord door Linda Bouws (directeur Felix Meritis).

20.05 uur Opening door Sadik Harchaoui (jurist en voorzitter Raad van Bestuur FORUM) en aanbieding essay De democratische rechtsstaat: een onrustig bezit? (auteur Rene Foqué) aan de minister.

20.10 uur Speech door Piet Hein Donner (minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties).

BETROKKENHEID BIJ DE RECHTSSTAAT

o.l.v. Felix Rottenberg

20.30- 21.20 uur DE BURGER EN DE RECHTSSTAAT

Lezing door Bas Heijne (publicist) en reactie door Menno Hurenkamp (politicoloog en journalist)

Burgerschap wordt door politici en beleidsmakers vaak gezien als dé gedeelde noemer in een diverse samenleving. Burgerschap moet voor onderlinge verbinding zorgen, en grenzen aangeven van wat wel toelaatbaar en wenselijk gedrag is en wat niet. Maar wat bedoelt men eigenlijk met burgerschap? Wanneer is iemand een goede burger, en in hoeverre moet de overheid ons voorschrijven hoe wij ons moeten verhouden tot de samenleving en de rechtsstaat? Kan burgerschap daadwerkelijk zorgen voor een gevoel van betrokkenheid en verbinding?

21.40 - 22.35 uur BETROKKENHEID BIJ DE EUROPESE RECHTSSTAAT

Lezing door Marietje Schaake (Europarlementariër voor D66) en reactie door Dennis de Jong (Europarlementariër voor de SP)

Hoe komt het dat steeds minder burgers zich verbonden lijken te voelen met Europa en de Europese rechtsstaat? Waarom worden Europese regels en beslissingen in toenemende mate bekritiseerd door nationale politici en beschouwen burgers de Europese regelgeving als ongewenste bemoeienis? Is er, ook in het licht van de huidige economische en sociale onrust, eigenlijk wel toekomst voor de Europese rechtsstaat en een Europese identiteit? Hoe zou de betrokkenheid met de Europese identiteit en rechtsstaat kunnen worden vergroot?

22.45 - 23.40 uur STAD EN RECHTSSTAAT

Lezing door Eberhard van der Laan (burgemeester van Amsterdam)

Hoe moet op lokaal niveau handen en voeten worden gegeven aan abstracte begrippen als rechtsstaat en burgerschap? Wat kan men in Den Haag leren van de manier waarop op lokaal niveau wordt gewerkt aan de betrokkenheid bij en handhaving van de rechtsstaat? En hoe moet de stad zich tegenover de landelijke rechtsstaat verhouden?

23.50- 00.15 uur EINDBALANS

Met alle moderatoren en sprekers!

Zuilenzaal

o.l.v. Hans Harbers

20:45 -21.45 uur ORTHODOXIE EN DE RECHTSSTAAT

Sprekers: Boris van der Ham (Tweede Kamerlid voor D66), André Rouvoet (voormalig fractievoorzitter van de ChristenUnie) en Wibren van der Burg (hoogleraar rechtsfilosofie en rechtstheorie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam)

Religieuze gebruiken en praktijken zijn regelmatig onderwerp van verhitte discussies. Zo wordt kritiek geuit op de  ‘knellende banden' van orthodoxe gemeenschappen die de vrijheid van individuen te veel zouden beperken. Tegelijkertijd hebben religieuze minderheden in Nederland juist steeds meer het gevoel dat zij in hun geloofsvrijheid worden beknot door een seculiere meerderheid. Dit roept de vraag op hoe met orthodoxe gelovigen moet worden omgegaan. Welke grenzen zouden binnen de democratische rechtsstaat getrokken moeten worden voor specifieke uitingsvormen van religieuze orthodoxie? Hoeveel ruimte is er voor afwijkende visies op bijvoorbeeld de rol van de vrouw en homoseksualiteit?

22.15 - 23.15 uur POPULISME EN DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT

Sprekers: Dick Pels (socioloog, publicist en directeur van het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks), Willem Schinkel(universitair hoofddocent in de theoreti­sche sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam) en Lilianne Ploumen (partijvoorzitter van de Partij van de Arbeid)

Over het populisme, dat zich opwerpt als spreekbuis voor het volk, zijn de meningen verdeeld. Voor sommigen vormt het een kans, maar velen zien het als een bedreiging voor de democratische rechtsstaat. Wat leert deze politiek-maatschappelijke stroming ons over democratie en volksvertegenwoordiging? Hoe moet ‘de burger' in Den Haag vertegenwoordigd worden, en welke rol spelen de media hier bij? Welke lessen moeten politieke partijen trekken uit de opkomst van het populisme?

Shaffyzaal

o.l.v. Andrew Makkinga

20.45 - 23.00 uur  DE VRIJDENKERSRUIMTE

Sprekers: o.a. Thomas von der Dunk (cultuurhistoricus, publicist), Kirsten van den Hul (The Change Agent, VN vrouwenvertegenwoordiger van 2011), Najiba Abdellaoui (schrijver, performance poet, Young Professional), Marcel Duyvestijn ('liefdevol lid van de PvdA'), Hassnae Bouazza (journalist, programmamaker), Joop Hazenberg (journalist, publicist, oprichter van Denktank Prospect) en Kustaw Bessens (journalist De Pers)

Zijn er grenzen aan de vrijheid van meningsuiting? Is er ruimte voor taboes binnen de rechtsstaat? Wat zijn momenteel - terecht of onterecht - ‘no go areas' in het publieke en politieke debat? De Shaffyzaal wordt omgedoopt tot Vrijdenkersruimte, waar een podium wordt geboden aan alle meningen, (zeker) ook van controversiële aard. Tussen de speeches door kunt u zelf ook de figuurlijke zeepkist bestijgen en het debat aangaan!

Teekenzaal

o.l.v. Stijn Sieckelinck

20.45 - 21.45 uur  DE RECHTSPRAAK ALS THEATER

Sprekers: Beatrice de Graaf (universitair hoofddocent aan het Centrum voor Terrorisme en Contraterrorisme van de Campus Den Haag/Universiteit Leiden), Hans Laroes (journalist, voormalig hoofdredacteur NOS-journaal), Inez Weski (advocaat) en Willem van Bennekom (oud-rechter)

De rechterlijke macht komt steeds vaker in de publiciteit. Deze toegenomen media-aandacht zorgt ervoor dat rechtszaken steeds meer als theaterstukken worden gezien, met een plot, ‘goede' en ‘slechte' personages en een publiek dat hoopt op spektakel en een goede afloop. Des te groter is dan de kritiek wanneer specifieke personages niet voldoen aan de wensen van het ‘publiek'. Is deze theatralisering onwenselijk of juist niet? En hoe zou de rechterlijke macht om moeten gaan met de veranderende omstandigheden: door de gelederen te sluiten of het spel juist mee te spelen?

22.15 - 23.15 uur  ‘DE RECHTSSTAAT': EEN STERK  MERK?

Sprekers: Jan Kuitenbrouwer (journalist, schrijver en presentator), Gervaise Coebergh (directeur Coebergh communicatie en PR) en Jacques Monasch (Tweede Kamerlid en lid van het fractiebestuur van de PvdA)

Voor de rechtsstaat is iedereen gelijk, en zijn particuliere emoties en belangen ondergeschikt. Dat is de kracht en het belang van de rechtsstaat, maar tegelijkertijd slaat een abstract begrip als de rechtsstaat moeilijk aan bij de doorsnee burger. Is een krachtig en emotioneel verhaal te vertellen over de rechtsstaat? Met welke taal en met welke beelden kan je ervoor zorgen dat men zich betrokken voelt bij de rechtsstaat? En hoe kan dit vertaald worden naar de politieke arena? Een les in 'campagnevoeren.'

Tijdens de Nacht van de Rechtsstaat wordt tevens het eerste exemplaar van het essay "De democratische rechtsstaat: een onrustig bezit?", uitgereikt aan Piet Hein Donner. Auteur van het essay is rechtsfilosoof René Foqué.


1.

Meer over...