Gemengde scholen en burgerschap

Met dank overgenomen van A.H. (Anja) Meulenbelt i, gepubliceerd op vrijdag 10 juni 2011.

Gemengde scholen voeden burgerschap, is de conclusie van een onderzoek van het Kohnstamminstituut. Weliswaar doen de kinderen het in het algemeen iets minder goed op taal en rekenen dan de kinderen van ‘witte’ scholen, maar daarentegen doen ze het beter op zaken die te maken hebben met goed burgerschap en ook zijn gemengde scholen beter voor de integratie.

Die conclusies worden getrokken na onderzoek onder 38.000 kinderen op 550 basisscholen. Dat is wat anders dan de onderwijssocioloog Jaap Dronkers beweerde, die veel aandacht trok met de bewering dat gemengde scholen niet bevorderlijk zijn voor de onderwijsprestaties (hier) Dronkers had daartoe geen onderzoek gedaan in Nederland, maar gebaseerd op onderzoek in vijftien westerse landen waar Nederland niet bij zat, bovendien waren dat leerlingen van vijftien jaar. Toch beweerde Dronkers dat die resultaten ook wel zouden gelden voor Nederlandse basisschoolkinderen. Nou, dat doen ze dus niet.

Ik had het vroeger al eens aan de stok met Dronkers, toen hij beweerde dat echtscheiding slecht was voor kinderen. Waar hij dat op baseerde: kinderen van gescheiden ouders doen het gemiddeld slechter op school. Nou, dat kinderen uit een harmonieus gezin, met ouders die aandacht voor ze hebben en een goed team vormen kinderen meer kansen geven, dat konden we zonder onderzoek ook wel bedenken. Maar mijn vraag was: die kinderen van gescheiden ouders, hebben die nou last van die echtscheiding, of hebben ze last van ruziemakende ouders - ruzies die bovendien na de echtscheiding vaak worden voortgezet? Met andere woorden, is echtscheiding voor ouders die permanent met elkaar in de clinch liggen vanuit de kinderen bekeken het probleem of juist de oplossing, en zou dat misschien ook nog bij het een of het andere gezin kunnen verschillen?

De enige manier om te weten te komen of het de echtscheiding is die slecht is voor kinderen is als we weten of diezelfde kinderen beter af zouden zijn geweest wanneer diezelfde ouders bij elkaar waren gebleven in plaats van uit elkaar te gaan.

Maar dat kun je niet onderzoeken zei Dronkers bozig.

Exact, zei ik. Dus kun je die simplistische conclusie ook niet trekken.

En wederom kwam Dronkers met een stelling die hij niet voldoende had onderzocht en niet hard kon maken. Over het algemeen doen we in Nederland ons best om de kinderen niet op puur allochtone of puur autochtone scholen te krijgen, onder andere omdat de school een belangrijke omgeving is voor kinderen om te leren met elkaar om te gaan. Ondertussen heeft de huidige regering die al helemaal niet meer is geinteresseerd in integratie en emancipatie van migrantenkinderen al besloten dat er geen energie meer gestoken wordt in gemengde scholen. Het enige criterium is de kwaliteit van het onderwijs, of die nu wit, zwart of gemengd zijn. Ik neem aan dat met die kwaliteit alleen de cijfers voor taal en rekenen worden bedoeld, en niet dat een school ook een omgeving is waar kinderen hun eerste ervaringen opdoen met burgerschap.

Dit is de conclusie van het onderzoek: leerlingen op gemengde scholen zijn vaardiger in het oplossen van ruzies, en tonen meer interesse in verschillende soorten geloof. In Trouw (10 juni 11), die het onderzoek terecht de voorpagina waard vond, wordt verteld over een Brabantse school - Saltoschool de Opbouw - waar alles door elkaar zit: blond en donker, hoog en laagopgeleide ouders. Daar heeft de leiding besloten om die diversiteit als uitgangspunt te nemen, en bewust aandacht te geven en tijd te besteden aan lessen die gericht zijn op het omgaan met ‘anders’ zijn, luisteren, praten, conflicten oplossen, zelf oplossingen vinden voor ruzies. In de bovenbouw leren de kinderen ‘mediatie’, ze bemiddelen zelf bij elkaars conflicten. En het werkt.

Daar zal deze regering niet veel belangstelling voor hebben: VVD en PVV hebben er helemaal geen belang bij dat kinderen op tijd leren om met diversiteit om te gaan, de gehele achterban bestaat uit lui die dat nooit geleerd hebben en dat ook niet willen leren. Met deze asociaalste regering ever zal het ook met het onderwijs niet beter gaan.