Het vrije internet: de Mare Liberum van onze tijd

Met dank overgenomen van M.H.P. (Martijn) van Dam i, gepubliceerd op donderdag 9 juni 2011, 2:13.

Vrijdag 25 februari 1603. De Santa Catharina, een Portugees schip beladen met koopmansgoederen ter waarde van zo'n drie miljoen gulden, vaart door de Straat van Singapore en wordt geënterd door Jacob van Heemskerck en zijn vloot. Ze nemen het in beslag en brengen het schip en de buit terug naar Amsterdam. Het is het begin van een verhaal dat een grote betekenis heeft voor de Nederlandse maar ook voor de internationale geschiedenis. Want naar aanleiding van deze kaping van de Santa Catharina vraagt de VOC aan Hugo de Groot om zijn juridische visie op deze kaping op papier te zetten. In 1609 publiceert hij de Mare Liberum, het concept van de vrije zee. De Spanjaarden in die tijd met wie wij in oorlog waren, trachtten de handel met de Oost-Indische en de West-Indische gebieden te monopoliseren. Hugo de Groot legde daar een concept tegenover. Het concept van de vrije internationale handel en het vrije verkeer over zee.

Het is iets meer dan 400 jaar later dat de Kamer debatteerde over een vrij internet. Dat is het Mare Liberum van onze tijd. Dankzij het internet hebben burgers toegang gekregen tot alle informatie wereldwijd, tot alle markten, tot alle aanbieders van producten en diensten die er te vinden zijn. De vrije handel is niet langer een concept van grote multinationale ondernemingen maar het is een individuele verworvenheid geworden. Ik heb in het debat dat concept van vrije informatiegaring, vrijheid van expressie en vrijheid om te handelen verdedigd. Want het zijn de belangrijkste burgerrechten voor onze generatie.

Wij mogen niet toelaten dat bedrijven die toegang verschaffen tot het internet als een soort poortwachter bepalen wat we mogen doen, welke websites we bezoeken, welke diensten we afnemen en van wie. Het internet is van ons, van de burgers, en niet van de grote telecomproviders.

De betekenis van een wettelijke waarborg voor een vrij internet kan niet worden onderschat. In 1609 liep Nederland internationaal voorop met het denken over de vrije zee, nu ging alleen Chili ons nog voor en stellen wij opnieuw een voorbeeld dat wereldwijd navolging verdient: het open en het vrije internet.

Daarom heb ik ongeveer drie maanden geleden contact gelegd met mijn collega's van D66 en de VVD. Ik wilde proberen met hen samen de netneutraliteit in de wet vast te leggen. Vooral een medewerker van D66 heeft veel werk gedaan. De VVD haakte in de laatste weken af, maar we wisten de steun te krijgen van GroenLinks en SP. De PVV gaf aan een voorstel over netneutraliteit te willen steunen en ook minister Verhagen liet via ambtenaren weten de voorgestelde tekst te kunnen omarmen.

Bij de stemmingen dinsdag zal de Kamer stemmen over een aantal voorstellen tot wijziging van de telecommunicatiewet die ik (mee) heb ingediend:

  • een voorstel om het belemmeren, vertragen en beprijzen van websites of diensten te verbieden. Hiermee wordt netneutraliteit in de wet vastgelegd.
  • een voorstel om zonder toestemming aftappen of afluisteren (en daarmee misbruik van DPI en soortgelijke technieken) van telecom- en internetverbindingen tegen te gaan
  • een voorstel om te voorkomen dat mensen zomaar kunnen worden afgesloten van internet
  • een voorstel om de toestemmingseis voor commerciële tracking cookies te verzwaren tot een expliciete toestemming per aanbieder (gewone session cookies die sites makkelijker laten functioneren vereisen geen toestemming)
  • een voorstel om iedereen in Nederland recht te geven op een snelle, breedbandige internetaansluiting, oplopend tot een snelheid van 100 MBit/s in 2015
  • twee voorstellen om te komen tot concurrentie op de kabel zodat je als consument voortaan zelf je aanbieder van kabeltelevisie kunt uitkiezen

Ik heb goede hoop dat al deze voorstellen een meerderheid zullen halen, maar het zal zeker spannend worden.