Nacht van de Rechtsstaat, Utrecht - Hoofdinhoud
| datum | 19 november 2010 20:00 - 20 november 2010 |
|---|---|
| plaats | Utrecht, Amsterdam |
| locatie | Felix Meritis  |
| aanwezigen | J.P. (Peter) Rehwinkel i, A.Ch. (Andrée) van Es i, E.M.H. (Ernst) Hirsch Ballin i, H.C.J.L. (Harry) Borghouts i, F. (Felix) Rottenberg i, H. (Hans) Goslinga i, B.A. (Beatrice) de Graaf i, S. (Sywert) van Lienden e.a. |
| organisatie | Vereniging Nederlandse Debatcentra |
Aanvang: 20:00
Toegang: € 7,50
Schrijvers, journalisten, politici en juristen gaan met elkaar en het publiek in gesprek over de toekomst van onze rechtsstaat. Een evenement met debatten, lezingen en een feestelijke boekpresentatie.
De afgelopen decennia is de samenleving in hoog tempo veranderd en complexer geworden. Processen van individualisering, globalisering, groeiende keuzevrijheid, mobiliteit en informatie-uitwisseling hebben geleid tot een veelvoud van leefstijlen en levensvisies, vormen van identiteitsbeleving, denken en gedrag. "Onze" regels zijn niet voor iedereen even helder en worden niet meer door iedereen op dezelfde manier beleefd en nageleefd.
Wat betekent dat voor de rechtsstaat Nederland? Hoe kan de rechtsstaat als verbindend principe in de Nederlandse samenleving functioneren?
Met: Paul Cliteur, Frank Ankersmit, Harry Borghouts, Linda Bouws, Sadik Harchaoui, Marilyn Haimé, Hans Goslinga, Andrée van Es, Ernst Hirsch Ballin, Sjoerd de Jong, Pieter Klein, Sywert van Linden, Beatrice de Graaf, Willem Schinkel, Markha Valenta, Gerben Kor en Rein Zunderdorp.
Moderatoren: Charles Groenhuijsen, Felix Rottenberg en Xandra Schutte.
PROGRAMMA IN DE CONCERTZAAL:
HET BELANG VAN DE RECHTSSTAAT
20.00- 21.00 uur
Welkom: Linda Bouws, directeur Felix Meritis
Speech: Harry Borghouts, voorzitter Raad van Toezicht Felix Meritis
Speech: Sadik Harchaoui, voorzitter Raad van Bestuur FORUM en Marilyn Haimé, namens het Ministerie van BZK
Aanbieding eerste exemplaar van de publicatie Leve de rechtsstaat! aan Ernst Hirsch Ballin
De afgelopen decennia is de samenleving in hoog tempo veranderd en complexer geworden. Processen van individualisering, globalisering, groeiende keuzevrijheid, mobiliteit en informatie-uitwisseling hebben geleid tot een veelvoud van leefstijlen en levensvisies, vormen van identiteitsbeleving, denken en gedrag. "Onze" regels zijn niet voor iedereen even helder en worden niet meer door iedereen op dezelfde manier beleefd en nageleefd.
Wat betekent dat voor de rechtsstaat Nederland? Hoe kan de rechtsstaat als verbindend principe in de Nederlandse samenleving functioneren? Waar liggen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting?
REDE EN RELIGIE IN DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT
21.00- 22.00 uur
Moderator: Felix Rottenberg
Key note speech: Paul Cliteur (hoogleraar encyclopedie van het recht, Universiteit Leiden)
Co-referent: Hans Goslinga (journalist en columnist Trouw)
Nederland is een overwegend seculier land geworden, hetgeen gevolgen kan hebben voor de positie van religieuze minderheden, aldus Hans Goslinga. Daarentegen zal Paul Cliteur geen enkele invloed van religie toelaten in de rechtsorde: Cliteur, wiens boek The Secular Outlook: In Defense of Moral and Political Secularism onlangs verscheen, wil niet terugkeren naar joods-christelijke wortels van cultuur voor onze publieke moraal maar naar een strikt seculiere rechtsorde.
RECHTSSTAAT EN INTEGRATIE: OP ZOEK NAAR NIEUW PERSPECTIEF
22.00-23.00 uur
Moderator: Felix Rottenberg
Key note speech: Frank Ankersmit (emeritus hoogleraar intellectuele en theoretische geschiedenis)
Co-referent: Andrée van Es (wethouder in Amsterdam voor Werk, Inkomen en Participatie)
Het integratiediscours is de afgelopen decennia aan flinke veranderingen onderhevig geweest. Het heeft diverse beleidsmodellen opgeleverd die echter de eisen aan integratie niet helderder hebben gemaakt. Ook de toenemende polarisatie in het publieke debat hebben tegenstellingen alleen maar vergroot: het discours is verruwd en tegelijkertijd is de behoefte aan houvast groter geworden. Kan de democratische rechtsstaat perspectief bieden?
Een perspectief dat uitstijgt boven de grenzen van etniciteit en religie, dat aan minderheden gehoor geeft en ondanks de verschillen een gemeenschappelijk belang kan vertegenwoordigen? Hoe formuleren we een rechtsstaat die daadwerkelijk een bindmiddel is voor onze samenleving?
SLOTPLEIDOOI: DE TOEKOMST VAN DE RECHTSSTAAT
23.45- 00.15 uur
Moderator: Felix Rottenberg
Afsluitende sessie.
DJ GERBEN KOR!
00.15-02.00 uur
PROGRAMMA IN DE ZUILENZAAL:
NIEUWE SPELERS IN DE RECHTSSTAAT
21.00-22.00 uur
Moderator: Charles Groenhuijsen
Speech: Rein Zunderdorp (voorzitter van het Humanistisch Verbond)
Speech: Markha Valenta (Amerikanist en historica, gespecialiseerd op het gebied van de verhouding religie en politiek)
Sommige groepen migranten worden enerzijds geconfronteerd met mensen die pluriforme, kosmopolitische waarden nastreven, anderzijds met een groep burgers die de huidige status quo wil handhaven- en weer een ander deel van de bevolking wil terug naar het ‘veilige' verleden. Heftige debatten worden gevoerd over de vrijheid van godsdienst en meningsuiting, het dragen van hoofddoekjes en het recht een moskee te bouwen.
Worden de rechten van burgers en institutionele principes van de rechtsstaat door kerk en religie bedreigd? Of wordt juist een nieuw gevoel van gemeenschap gecreëerd door kerk en religie? Welke rol kan en moet de wetgeving spelen in een pluriforme samenleving?
Wat betekent in deze context de uitspraak van Montesquieu "Vrijheid is het recht om alles te doen wat de wet toestaat"?
'VEILIGHEID' ALS BOM ONDER DE RECHTSSTAAT
22.00 - 23.00 uur
Moderator: Charles Groenhuijsen
Key note speech Beatrice de Graaf (universitair hoofddocent Centrum voor Terrorisme en Contraterrorisme, Campus Den Haag/Universiteit Leiden)
Co referent: Willem Schinkel (theoretische sociologie Erasmus Universiteit Rotterdam en auteur van Aspects of Violence, 2005)
Het doel van de rechtsstaat is recht en gerechtigheid te garanderen. Maar in plaats van het recht lijkt veiligheid steeds meer op de eerste plaats te komen, terwijl veiligheid niet het doel is, maar slechts een afgeleide van goed en billijk bestuur. Beatrice de Graaf spreekt zich uit over de manier waarop de toegenomen aandacht voor veiligheid, preventie en risicobeheersing de eigenlijke notie van de rechtsstaat ondermijnt. Willem Schinkel betoogt dat de nadruk op veiligheid een manier is om een samenleving te besturen en te dresseren conform particuliere idealen. De rechtsstaat wordt daarbij een middel van bestuur in plaats van een laatste garantie tegen een bestuur dat meer en meer een autoritair soort liberalisme belichaamt.
DE RECHTSSTAAT IN HET MEDIATIJDPERK
23.00 - 23.45 uur Moderator: Xandra Schutte
Panelgesprek met Sjoerd de Jong (NRC Handelsblad), Sywert van Lienden (journalist), Pieter Klein (adjunct-hoofdredacteur van RTL-nieuws) en Gerben Kor (media-adviseur voor juristen, auteur Medialisering van het recht)
In een cultuur waarin alles steeds persoonlijker en emotioneler wordt en feiten minder belangrijk worden dan opinies, lijkt de rechterlijke macht in Nederland aan gezag in te boeten.
In hoeverre spelen de media hierin een cruciale rol? Zet de huidige mediacultuur de rechtsstaat onder druk? Hoe zou de media zich kunnen verhouden tot het groeiend wantrouwen in de rechtsstaat? Zien zij hier een rol voor zichzelf weggelegd?
En daarvan afgeleid, kan het justitiële apparaat het wantrouwen in de rechtsstaat verhelpen door in te spelen op de nieuwe mediacultuur?
FOYER & PATIO
19.30- 02.00 uur
Bar der Rechtvaardigen
De hele avond is de Bar geopend!
De Nacht van de Rechtsstaat is een gezamenlijk initiatief van FORUM, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken en Felix Meritis, Europees Centrum voor Kunst, Cultuur en Wetenschap