Democratie en GroenLinks

Met dank overgenomen van M.H.A. (Tineke) Strik i, gepubliceerd op dinsdag 20 april 2010.

De campagne is nu echt van start, tijd voor een doorstart van mijn blog. Met een prachtige lijst en een goed programma binden we fier de strijd aan. We heten klaar te zijn voor de toekomst, maar gelukkig hebben we nog wat aan zelfreflectie te doen. Om te beginnen bij ons begrip democratie.

Onze leden lijken niets meer te voelen voor rechtstreekse democratie, dus ging zondag het referendum in de ban. Ha, dan ook geen lijsttrekkersreferendum meer. Of maken we graag een uitzondering voor onszelf? Geldt het wantrouwen alleen die andersdenkenden, die geen verantwoorde afwegingen kunnen maken?

We hebben hier toch een fundamenteel meningsverschilletje met D66 te pakken, de partij die burgers zowat alle beslissingen toevertrouwt. Maar juist niet de eigen leden. Want terwijl wij onder het motto ‘wij willen kunnen kiezen’ een blik kandidaten optrekken waar het congres een leuke lijst van mag bouwen, stelt D66 een lijstvolgorde voor. De Kamerfractie is net een tikje te belangrijk voor democratische experimenten.

Ik geef ze groot gelijk. Wat mij betreft is ons experiment mislukt. Als je moet kiezen uit zo’n vijftien namen op een plek, wat geeft dan de doorslag? Het advies van de commissie of de twee minuten catwalk/talk? Vanaf nummer 6 gaat het al aardig duizelen, vanaf 8 slaat de meligheid toe. Je voelt het aan de stemming in de zaal. Kandidaten die in het begin zijn voorgesteld, zakken weg onder nieuwe presentaties.

Ik vind het niet zorgvuldig voor de kandidaten en niet voor een fractie die als een stevig team moet staan. Het werk van de kandidatencommissie, die uitgebreide gesprekken voert en oog heeft voor de samenstelling, komt zo niet tot zijn recht. (Of vallen kandidatencommissies soms ook onder die categorie andersdenkenden..?)

Wat is er in hemelsnaam mis met een lijstvolgorde? Niks minder democratisch, want je kunt je tegenkandidaat stellen. Het laatste woord is aan het congres. Maar dat kan er wel op vertrouwen dat er een evenwichtig team wordt gepresenteerd. Bij een tegenkandidaat kan iedereen dan afwegen hoe die daarin past.

Het contrast verbaast me altijd met het vaststellen van het programma. Dan nemen we volgzaam de adviezen van het partijbestuur over. Het congres ging maar bij enkele puntjes los, waaronder het referendum dus. Femke reageerde vervolgens guitig dat ze lekker doorging met haar initiatiefvoorstel. Haar onaantastbare positie was zojuist bevestigd. Kom ik toch voor het dilemma te staan of ik straks vóór of tegen haar wet moet stemmen. Wacht eens even: de Eerste Kamer bestaat voor GroenLinks niet meer. Dan mag ik vast voortaan vrij spelen.