Ernstige zorg over staat van leger heli's - Hoofdinhoud

Op 7 november verscheen het onderstaande artikel in het Nederlands Dagblad. Tijdens het Wetgevingsoverleg Defensie Materieel (zie spreektekst op deze website) stelde ik kritische vragen aan de staatssecretaris over de staat van de helikoptervloot. Ook tijdens de plenaire afronding van de Defensie begroting zal de PvdA dit onderwerp aan de orde stellen.

Ernstige zorg over staat van legerheli’s

Geplaatst: 07 november 2009 06:46, laatste wijziging: 09 november 2009 17:17

door Hanneke Keultjes

________________________________________

DEN HAAG - Nederlandse helikopters verkeren in deplorabele staat. Volgens de luchtmacht is de toestand zo ernstig dat inzet van helikopters in Afghanistan gevaar loopt.

Dat blijkt uit een vertrouwelijke brief van de hoogste luchtmachtbaas aan Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm.

In de brief luidt luitenant-generaal Jac Jansen de noodklok over de transporthelikopters Chinook en Cougar en de gevechtshelikopter Apache. Er zijn structureel te weinig helikopters beschikbaar voor opleiding en training. Hierdoor dalen kennis en kunde van de bemanning snel. De drie typen toestellen worden op grote schaal ingezet in Afghanistan om de grondtroepen in Uruzgan te ondersteunen. De commandant luchtstrijdkrachten schrijft dat hij zich ,,ernstig zorgen'' maakt over ,,de inzetbaarheid van een groot gedeelte van de helikoptervloot''.

Uit pure nood worden dagelijks onderdelen van de ene helikopter afgehaald om op de andere te worden gemonteerd. ,,Kannibaalacties'', stelt Jansen. Reparaties van kapotte toestellen en levering van onderdelen duurt onnodig lang; soms zes tot negen maanden. Hierdoor wordt de minimale norm van zestig procent van het aantal helikopters dat dagelijks beschikbaar moet zijn voor calamiteiten in Nederland, opleiding en training niet gehaald.

,,Regelmatig is op dagbasis slechts één helikopter beschikbaar terwijl drie toestellen zijn vereist'', schrijft Jansen over de Chinook. Bij de Cougar, waar de minimale norm acht beschikbare toestellen is, ligt dit aantal in werkelijkheid op vier tot zes. Er zijn dagelijks vier à vijf Apache's beschikbaar in plaats van het minimum van zes.

Tot nu toe weet de luchtmacht de eenheden die uitgezonden worden naar Afghanistan te ontlasten. Maar het is een kwestie van tijd voordat de structurele helikopterproblemen doorwerken op de piloten, loadmasters en boordschutters die nu niet goed kunnen trainen.

PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink reageert geschrokken op de brandbrief. Ze wil vandaag tijdens een debat in de Tweede Kamer opheldering van staatssecretaris Jack de Vries (Defensie, CDA). Ze wil weten wie er eindverantwoordelijk is voor deze situatie. Uit de brief, gedateerd op 19 september, blijkt dat Jansen de problemen acht maanden eerder al intern heeft aangekaart. Volgens hem heeft de hoogste landmachtbaas Rob Bertholee eveneens ,,terecht herhaaldelijk aangedrongen op een betere beschikbaarheid'' van helikopters voor de grondtroepen. ,,Het is nu geen vijf voor twaalf meer'', aldus Eijsink, ,,maar twaalf uur''