Commissie-Delors II (1989-1993)
De Commissie-Delors II trad aan op 6 januari 1989 en bleef in functie tot januari 1993. Voor de tweede keer op een rij werd de Commissie geleid door de Franse eurocommissaris Jacques Delors. De christendemocraat Frans Andriessen1 was tijdens deze periode de Nederlandse eurocommissaris voor externe betrekkingen, handelspolitiek en samenwerking met andere Europese landen.
Tijdens deze periode werd Duitsland officieel herenigd en namen de gebieden van het voormalige Oost-Duitsland deel aan de Europese Unie. Op Europees niveau kwamen de Economische en Monetaire Unie (EMU) en het Verdrag van Maastricht tot stand. Daarnaast vonden er belangrijke hervormingen plaats in de landbouw om overproductie tegen te gaan. Er werden initiatieven genomen voor verdere harmonisatie van belastingen, maar ook voor het aanleggen van een netwerk van hogesnelheidsspoorlijnen en werden er voorstellen voorbereid voor de invoering van de ecotaks.
De ambtstermijn van Delors werd in 1993 verlengd en werd zo de Commissie-Delors III2.
Inhoudsopgave
Naam |
Land |
Portefeuille |
Politieke kleur |
---|---|---|---|
Nederland |
externe betrekkingen, handelspolitiek en samenwerking met andere Europese landen |
christendemocratisch |
|
Bangemann, Martin |
Duitsland |
interne markt en industriebeleid |
liberaal |
Brittan, Leon |
Verenigd Koninkrijk |
mededinging en financiële instellingen |
conservatief (centrumrechts) |
Cardosa e Cunha, António |
Portugal |
energie, Euratom, toerisme, midden- en kleinbedrijf en personeel & organisatie |
christendemocratisch |
Christophersen, Henning |
Denemarken |
economische zaken, financiën, structuurfondsen en Eurostat |
liberaal |
Delors, Jacques |
Frankrijk |
voorzitter |
sociaaldemocratisch |
Dondelinger, Jean |
Luxemburg |
mediabeleid, cultuur en voorlichting |
partijloos |
MacSharry, Ray |
Ierland |
landbouw en plattelandsontwikkeling |
rechts-liberaal |
Márin González, Manuel |
Spanje |
ontwikkelingssamenwerking en visserij |
sociaaldemocratisch |
Matutes Juan, Abel |
Spanje |
Mediterrane zaken en Noord-Zuid-relaties |
conservatief (centrumrechts) |
Millan, Bruce |
Verenigd Koninkrijk |
regionaal beleid en cohesie |
sociaaldemocratisch |
Pandolfi, Filippo Maria |
Italië |
wetenschap, onderzoek, technologische vernieuwing, telecommunicatie en informatiemaatschappij |
christendemocratisch |
Papandréou, Vasso |
Griekenland |
sociale zaken en werkgelegenheid, industrie, onderwijs en jeugd |
sociaaldemocratisch |
Ripa di Meana, Carlo |
Italië |
milieu, nucleaire veiligheid en burgerbescherming |
sociaaldemocratisch |
Schmidhuber, Peter |
Duitsland |
begroting en financieel toezicht |
christendemocratisch |
Scrivener, Christiane |
Frankrijk |
belastingen en douane-unie |
liberaal |
Van Miert, Karel |
België |
vervoer, kredietwezen en investeringen en consumentenbescherming |
sociaaldemocratisch |
EMU en Verdrag van Maastricht
De grootste mijlpaal tijdens deze commissie was de totstandkoming van de Economische en Monetaire Unie (EMU)3 en het Verdrag van Maastricht4. De EMU betekende een verdere stap naar invoering van een gezamenlijke munt. Commissievoorzitter Jacques Delors had hierin een belangrijk aandeel. Ondanks veel scepticisme van onder andere nationale banken, maar ook landen als Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, kreeg Delors het voor elkaar om een raadswerkgroep op te stellen die zo de mogelijkheden voor een EMU zou onderzoeken. Een door hem opgesteld rapport lag aan de basis van de mogelijke EMU. En na concessies van verschillende lidstaten, met name van Frankrijk en Duitsland, vond in 1990 de eerste fase van de oprichting van de EMU plaats. Het Verdrag van Maastricht diende verder als basis voor de EMU en de introductie van de euro. Dit Verdrag legde drie pijlers vast: de Europese Gemeenschappen, het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GBVB) en politiële en juridische samenwerking (JBZ).
Landbouwhervormingen
Een andere belangrijke mijlpaal van deze Commissie waren de MacSharry-hervormingen van de landbouw. Hiermee wilde de Ierse eurocommissaris de overproductie in de landbouw tegengaan. Boeren kregen een inkomenssubsidie en het melkquotum werd verlaagd met 5 procent. Daarnaast beperkte de hervormingen de graanproductie en de vleesproductie. In samenhang met dit beleid vonden onderhandelingen plaats met de Verenigde Staten over eerlijkere handel in landbouwproducten. Bij die onderhandelingen, die in 1992 tot resultaat leidden, speelde de Nederlandse commissaris Andriessen1 een belangrijke rol.
Oprichting van en toetreding tot organisaties
Tijdens deze commissieperiode werden het Comité van de Regio's5 en het Europees Milieuagentschap6 opgericht. Daarnaast trad de EU in november 1991 toe aan de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) en wordt zo de eerste organisatie voor economische integratie die lid wordt van een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties.
- 1.Vooraanstaande christendemocraat van katholieken huize. Kwam in 1967 voor de KVP in de Kamer nadat zijn vader die had verlaten. Als voormalige directeur van een instituut voor de bouw aanvankelijk woordvoerder volkshuisvesting. Volgde in 1971 Veringa op als partijleider toen deze moest aftreden vanwege gezondheidsproblemen. Leidde de KVP-Tweede Kamerfractie tijdens het kabinet-Den Uyl, waaraan hij kritisch, maar ook loyaal steun gaf. In 1977 maakte hij bezwaar tegen het ontwerp-regeerakkoord met de PvdA en werd hij door die partij afgewezen als kandidaat voor Economische Zaken. In het eerste kabinet-Van Agt dat na de mislukte formatie-Den Uyl werd gevormd, was hij minister van Financiën. Trad af, omdat hij vond dat er meer bezuinigd moest worden. Nadien Europees Commissaris voor handelspolitiek en landbouw. Pragmatisch politicus.
- 2.Deze Europese Commissie trad aan op 6 januari 1993 en bleef in functie tot januari 1995. Het was de derde Commissie onder leiding van de Fransman Jacques Delors. De Nederlandse eurocommissaris Hans van den Broek was verantwoordelijk voor de portefeuilles externe betrekkingen, gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid en uitbreiding.
- 3.De Economische en Monetaire Unie (EMU) is in 1991 opgericht door de Europese regeringsleiders. Het doel was een gezamenlijk economische politiek op te zetten, de prijsstabiliteit te bevorderen en de werking van de interne markt te verbeteren.
- 4.Dit Europese verdrag vormde in 1993 de Europese Gemeenschap om tot Europese Unie. Het Verdrag (formeel: Verdrag betreffende de Europese Unie) legde verder de basis voor de Economische en Monetaire Unie (EMU) en van de invoering van een gemeenschappelijke munt (de euro).
- 5.Dit orgaan is de spreekbuis voor lokale en regionale overheden binnen de Europese Unie. De Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie zijn in bepaalde gevallen verplicht advies te vragen aan het Comité van de Regio's (CvdR), voordat zij een besluit kunnen nemen.
- 6.Dit agentschap heeft als taak tijdige, doelgerichte, relevante en betrouwbare informatie over het milieu te verstrekken aan iedereen die betrokken is bij de ontwikkeling en invoering van Europees en nationaal milieubeleid, en aan het grote publiek.
- 7.Deze Europese Commissie trad aan op 6 januari 1985, als opvolger van de Commissie-Thorn, en bleef in functie tot januari 1989. Voorzitter was de Fransman Jacques Delors, die wordt gezien als een van de invloedrijkste voorzitters in de geschiedenis van de Europese Commissie. Voor Nederland nam de christendemocraat Frans Andriessen deel aan de Commissie als eurocommissaris voor land- en bosbouw.
- 8.Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.