'Homohuwelijk' geldt in hele Koninkrijk, ook op Aruba - Hoofdinhoud

De Hoge Raad, de hoogste rechter binnen het Koninkrijk der Nederlanden, heeft vandaag geoordeeld dat in Nederland gesloten huwelijken van paren van gelijk geslacht in het hele Koninkrijk geldig zijn. Daarmee hebben Charlene en Esther Oduber-Lamers hun jarenlange juridische strijd om als echtpaar ingeschreven te mogen worden op het eiland Aruba gewonnen. Een strijd die zij mede met financiële steun van het COC voor de noodzakelijke juridische bijstand bij het opstellen van een verweerschrift tot aan de Hoge Raad hebben kunnen voeren. Aruba bestudeert de gevolgen van deze uitspraak. Charlene en Esther Oduber-Lamers zijn in 1999 in Nederland een geregistreerd partnerschap aangegaan dat zij in 2001 hebben omgezet in een huwelijk. Nadat zij zich in Aruba hadden gevestigd, hebben zij het verzoek ingediend om in het bevolkingsregister als gehuwden te worden ingeschreven. De ambtenaar van de burgerlijke stand en van het bevolkingsregister heeft dat echter geweigerd. De ambtenaar kreeg daarop steun van de Arubaanse regering, waarna het echtpaar een procedure aanspande tegen zowel de ambtenaar als Aruba. De Antilliaanse kantonrechter en later het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba en de Antillen stelden Oduber en Lamers in het gelijk, maar de Arubaanse overheid legde zich niet neer bij die beslissing en ging in cassatie bij de Hoge Raad. Met steun van het COC is de strijd nu door het echtpaar Oduber-Lamers gewonnen. 'Dat is winst voor dit echtpaar, maar nog belangrijker is deze zege voor alle gehuwde paren van gelijk geslacht in Nederland die overwegen naar een ander deel van ons Koninkrijk te gaan of terug te keren. Het is vooral ook een steun in de rug voor de homo-emancipatie op Aruba en de Antillen. Die staat nog maar aan het begin en daar zal het COC de komende jaren meer steun aan gaan geven', zegt Frank van Dalen, voorzitter van COC Nederland. De Hoge Raad oordeelt dat artikel 40 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden meebrengt dat een in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba door een ambtenaar opgemaakte akte, zoals een huwelijksakte, in alle delen van het Koninkrijk dezelfde rechtskracht en gevolgen heeft. Het Koninkrijk geldt op dit punt als één rechtsgebied. Duidelijk is nu dat de Arubaanse rechter de rechtskracht van deze Nederlandse huwelijksakte zonder meer moet aanvaarden en niet mag toetsen aan het Arubaanse recht of de Arubaanse openbare orde. Dat wordt, volgens de Hoge Raad, niet anders doordat het hier gaat om een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht en het feit een dergelijk huwelijk in de cultuur van Aruba en van de landen in de regio wordt afgewezen omdat dit als strijdig met de goede zeden wordt beschouwd. De Hoge Raad erkent wel dat het Statuut de afzonderlijke delen van het Koninkrijk toestaat hun burgerlijk recht zelf vast te stellen. In zoverre bestaat er ruimte voor verscheidenheid op grond van culturele verschillen. Maar het Koninkrijksverband brengt óók mee dat alle delen van het Koninkrijk de gevolgen van die verscheidenheid moeten aanvaarden, oordeelt de Hoge Raad. Dat betekent dat zij binnen hun eigen rechtsorde de rechtskracht en de rechtsgevolgen van elkaars authentieke akten, zoals deze huwelijksakte, moeten aanvaarden, ook indien die rechtsgevolgen niet aansluiten bij de plaatselijke opvattingen. Op dit punt laat het Statuut geen ruimte, stelt de Hoge Raad vast. Op basis van dit oordeel kunnen Charlene en Esther Oduber-Lamers verlangen dat zij in het bevolkingsregister van Aruba worden vermeld als gehuwd. Het echtpaar Oduber-Lamers is dolgelukkig met het resultaat. Maar van een volledige genoegdoening is volgens Charlene Oduber nog lang geen sprake. 'We zijn nog maar op de helft'. 'Het vonnis van de Hoge Raad maakt duidelijk dat ook Aruba de openstelling van het burgelijk huwelijk binnen het koninkrijk dient te erkennen, maar erkenning van ons huwelijk op Aruba betekent nog niet dat we daadwerkelijk gelijke rechten krijgen'zegt Charlene Oduber. 'Zo is mijn vrouw Esther niet automatisch met mij meeverzekerd en krijgt zij zelfs geen verblijfsvergunning als wij weer op Aruba zouden willen gaan wonen. Er zullen nog veel processen moeten worden gevoerd'. Het echtpaar Oduber-Lamers zet de strijd voort bij het Europees Hof, waar Arubaanse bewindslieden worden aangeklaagd wegens discriminatie. Ook lopen er nog enkele rechtszaken, waaronder een tegen het ontslag van Oduber bij de Arubaanse overheid. In deze zaak wordt aanstaande maandag een uitspraak verwacht. Vanuit de Arubaanse homowereld is verheugd gereageerd op de uitspraak van de Hoge Raad. Luciano Maduro, voorzitter van Stichting Alfa, een organisatie die zich inzet voor de belangen en rechten van homoseksuelen, verklaarde vanmorgen dat de uitspraak van grote betekenis is voor de emancipatie van homoseksuelen. Hij feliciteerde Oduber-Lamers van harte met de uitspraak en wenste hen veel succes met de stappen die nu nog moeten worden gezet. De Arubaanse minister van Justitie Rudy Croes beschouwt de beslissing als een beperkte 'overwinning' voor de twee vrouwen. Intern wordt nu onderzocht wat de consequenties van de uitspraak voor Aruba zijn. 'Ze zullen wel als ingezetenen worden aangetekend in het bevolkingsregister, maar absoluut niet in het huwelijksregister. Een huwelijk tussen twee gelijke seksen is en blijft verboden in Aruba. Door deze en eerdere uitspraken ligt de weg naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in het verlengde'. 'We maken ons zorgen over de gevolgen voor adopties en erfrecht maar ook wat er gaat veranderen op het gebied van het toelatingsbeleid, de sociale uitkeringen en belastingen. Daar komt nu een duurder prijskaartje aan te hangen', laat minister Croes weten. Zie voor meer informatie: COC naar Hoge Raad Aruba - weigering erkenning lesbo-echtpaar