Tweede Kamerverkiezingen 1937 - Hoofdinhoud

Met dank overgenomen van Parlement.com.

De Tweede Kamerverkiezngen van 1937 waren op 26 mei. Het waren reguliere verkiezingen. De winnaar was de RKSP, maar de grootste stijger was de ARP van Colijn. Dat de NSB van Mussert als nieuwkomer vier zetels haalde, lijkt een groot succes. De teruggang ten opzichte van de Statenverkiezingen van 1935 was echter zodanig, dat het voor de nationaal-socialisten in feite zeer teleurstellend was. Na de verkiezingen werd het kabinet-Colijn IV i gevormd.

Het waren de eerste verkiezingen sinds de invoering van de verplichte waarborgsom voor politieke partijen en de verhging van de kiesdrempel. Daarom daalde het aantal deelnemende partijen in 1937 fors. Verschillende partijen verdwenen hierdoor uit de kamer.

1. Uitslag

In onderstaande tabel is de verkiezingsuitslag in aantal zetels opgenomen. Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van het aantal stemmen (ook in %) per partij.

Partij	Zetels 1937	Zetels 1933	Winst/verlies
RKSP i	31	28	+3
SDAP i	23	22	+1
ARP i	17	14	+3
CHU i	8	10	-2
VDB i	6	6	-
LSP i	4	7	-3
NSB i	4	0	+4
CPH i	3	4	-1
SGP i	2	3	-1
CDU i	2	1	+1
HGSP i	0	1	-1
RKVP i	0	1	-1
Overige	0	3	-3

Onderstaande partijen deden mee aan de verkiezingen, maar hebben in 1937 geen zetels behaald.

Partij
Actie-Bouwman
Christelijk Nationale Actie
Algemeen Belang
Zwart Front
KDP (Katholiek Democratische Partij)
RSAP (Revolutionair Socialistische Arbeiderspartij)
NBTM (Nationale Boeren-, Tuinders en Middenstanderspartij)
VNH
NSNAP (Nationaal Socialistische Nederlandse Arbeiderspartij)

2. Kerngegevens

In onderstaande tabel zijn de kerngegevens van de verkiezingen in 1937 opgenomen.

Tweede Kamerverkiezingen 1937
verkiezingsdatum	26 mei 1937
aantal kiesgerechtigden	4.462.859
aantal uitgebrachte stemmen	4.058.047
aantal ongeldige stemmen	154.826
opkomst	94,4%
aantal deelnemende partijen	20
aantal partijen dat zetel behaalde	10

3. Lijsttrekkers en verkiezingsprogramma's

In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.

Partij	Lijsttrekker	Verkiezingsprogramma
RKSP	Carel Goseling i	Verkiezingsprogramma 1937*
SDAP	Willem Albarda i	Verkiezingsprogram 1937.
ARP	Hendrik Colijn i	Verkiezingsmanifest 1937.
CHU	D.J. De Geer i	Verkiezingsmanifest 1937.
VDB	Pieter Oud i	Verkiezingsmanifest 1937.
LSP	S.E.B. Bierema i	Urgentieprogram.
NSB	Anton Mussert i	Verkiezingsprogramma 1937*
CPH	Lijsttrekker*	Verkiezingsprogramma 1937*
SGP	G.H. Kersten i	Verkiezingsprogramma 1937*

*

(Nog) niet beschikbaar

4. Gekozenen

Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de gekozenen.

5. Achtergrond verkiezingen

1937: Het laatste coalitiekabinet

V.l.n.r.: De Wilde, Van Dijk, Slotemaker, Van Boeijen, Van Buuren, Goseling, Colijn, Welter, Steenberghe en Romme.

In 1937 werd het vierde kabinet-Colijn i geformeerd. Dat was het laatste kabinet dat uitsluitend werd gevormd door de drie christelijke partijen (RKSP i, ARP i en CHU i). De vier jaar ervoor hadden ook liberalen en vrijzinnig-democraten in het kabinet gezeten, maar met name de katholieken wilden terugkeer van de Coalitie, het samenwerkingsverband van de drie christelijke partijen. Colijn i legde zich daar node bij neer. Na twee jaar viel het kabinet en kwam er een definitief einde aan de rechtse coalitie.

meer informatie

Meer over