Tweede Kamerverkiezingen 1946 - Hoofdinhoud
De eerste naoorlogse Tweede Kamerverkiezingen waren op 17 mei 1946. Het tegenvallende resultaat van de nieuwe PvdA sprong het meest in het oog. Daarnaast was het resultaat van de CPN i zeer opmerkelijk. Die partij behaalde tien zetels. De verkiezingen maakten een einde aan het noodparlement i, dat na de oorlog was ingesteld uit leden van de Tweede Kamer van voor de oorlog. Na de verkiezingen formeerden KVP en PvdA het kabinet-Beel I i.
Inhoudsopgave
In onderstaande tabel is de verkiezingsuitslag in aantal zetels opgenomen. Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van het aantal stemmen (ook in %) per partij.
Partij |
Zetels 1946 |
Zetels 1937 |
Winst/verlies |
---|---|---|---|
32 |
31 |
+1 |
|
29 |
31 |
-2* |
|
13 |
17 |
-4 |
|
10 |
3 |
+7 |
|
8 |
8 |
- |
|
6 |
4 |
+2 |
|
2 |
2 |
- |
-
*1937: SDAP, VDB en CDU
Onderstaande partijen deden mee aan de verkiezingen, maar hebben in 1946 geen zetels behaald.
Partij |
---|
Protestantse Unie |
Bellamy |
Lopez |
In onderstaande tabel zijn de kerngegevens van de verkiezingen in 1946 opgenomen.
Tweede Kamerverkiezingen 1946 |
|
---|---|
verkiezingsdatum |
17 mei |
aantal uitgebrachte stemmen |
4.912.015 |
percentage geldige stemmen |
93,1 |
aantal deelnemende partijen |
10 |
aantal partijen dat zetel behaalde |
7 |
In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.
Partij |
Lijsttrekker(s) |
Verkiezingsprogramma |
---|---|---|
KVP |
Carl Romme i en 5 anderen |
|
PvdA |
Willem Drees i en 8 anderen |
Vertrouwen in de toekomst. Program voor herstel en vernieuwing. |
ARP |
||
CPN |
||
CHU |
||
PvdV |
S.E.B. Bierema i en 5 anderen |
|
SGP |
Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de gekozenen.
De eerste naoorlogse verkiezingen i leverden overwinningen op voor de KVP i en de PvdA i, waardoor samenwerking tussen deze twee voor de hand lag, temeer omdat de PvdA een nationaal kabinet afwees. Formateur werd de katholiek Beel i, die in twee weken een uitvoerig programma opstelde.
In 1946 werd in de Grondwet de mogelijkheid opgenomen om dienstplichtigen uit te zenden naar Nederlands-Indië vanwege de gewapende strijd die daar plaatsvond.
Kabinet-Schermerhorn/Drees (1945-1946)
Ruim een maand na de bevrijding benoemde koningin Wilhelmina dit eerste naoorlogse kabinet als opvolger van het oorlogskabinet-Gerbrandy III i. Het kabinet-Schermerhorn/Drees bestond uit ministers van SDAP i, CHU i en RKSP i, alsmede vijf partijloze ministers, van wie er later twee PvdA-lid werden. Minister-president Schermerhorn was afkomstig uit de kring van de VDB i (later PvdA i). Het kabinet trad op 25 juni 1945 aan.
Meer over