H.F. (Hans) Dijkstal - Hoofdinhoud

Flamboyante, goedlachse liberale voorman en minister die wars was van populisme. Kwam na een loopbaan als zelfstandig adviseur en het wethouderschap van Wassenaar in 1982 voor de VVD in de Tweede Kamer. Aanvankelijk een niet zo opvallende woordvoerder minderheden en welzijn. Werd in 1990 echter vicefractievoorzitter. Betoonde zich voorstander van samenwerking met de PvdA en werd in 1994 als 'bruggenbouwer' vicepremier in het (paarse) kabinet-Kok I i. Na de verkiezingen van 1998 fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Verliet na de teleurstellende verkiezingen van 2002 de politiek en vervulde daarna vele bestuurs- en adviesfuncties. Jazzliefhebber, saxofoonspeler en met fractiegenote Annemarie Jorritsma i enige jaren lid van het Tweede Kamercabaret.

VVD
functie(s) in de periode 1982-2002: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, viceminister-president, politiek leider

• - 

  zelfstandig financieel adviseur, van 1967 tot 1982
• - 

  parttime docent management-training, ISW (Instituut voor Sociale Wetenschappen) te 's-Gravenhage, van 1970 tot 1978
• - 

  lid gemeenteraad van Wassenaar, van 3 september 1974 tot 29 april 1986
• - 

  wethouder (van onderwijs, cultuur en volkshuisvesting) van Wassenaar, van 5 september 1978 tot 21 februari 1983
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 november 1982 tot 3 juni 1986
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 juli 1986 tot 22 augustus 1994
• - 

  lid gemeenteraad van Wassenaar, van 29 januari 1990 tot 1 mei 1990
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken en viceminister-president, van 22 augustus 1994 tot 3 augustus 1998
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 mei 1998 tot 1 september 2002
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 juli 1998 tot 16 mei 2002

• - 

  lid propagandacommissie VVD afdeling Voorburg, vanaf 1968
• - 

  lid Stuurgroep "Haya van Somerenstichting", vanaf 1978 (nog in 1987)
• - 

  lid bestuur Vereniging van Staten- en Raadsleden VVD
• - 

  adviseur Haya van Somerenstichting, omstreeks januari 1990 (nog in 1993)
• - 

  secretaris personeel, VVD-fractie Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 november 1989 tot 24 september 1990
• - 

  vicefractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 24 september 1990 tot 22 augustus 1994
• - 

  politiek leider VVD, van 30 juli 1998 tot 16 mei 2002

• - 

  lijsttrekker VVD Tweede Kamerverkiezingen 2002, van 26 januari 2002 tot 15 mei 2002

• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Stichting Rijnlands Lyceum, van 1 februari 2007 tot 9 mei 2010
• - 

  lid Raad van Commissarissen Haute Equipe, vanaf 2007
• - 

  voorzitter jury Overheidsmanager van het jaar, vanaf 2007
• - 

  extern adviseur BING (Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten), vanaf september 2008
• - 

  voorzitter Commissie van Toezicht Stichting Stadion Ontwikkeling, van 2008 tot 9 mei 2010
• - 

  voorzitter Stichting Atlantic and Pacific Exchange, omstreeks 2008
• - 

  lid Taskforce Krimp, vanaf juni 2009 (samen met Jan Mans)
• - 

  lid bestuur Stichting "Hermitage aan de Amstel", tot 9 mei 2010
• - 

  voorzitter jury Anne Vondelingprijs 2009
• - 

  voorzitter Toneelgroep "De Appel" te 's-Gravenhage, tot 9 mei 2010
• - 

  voorzitter Raad van Advies VvBO (Verbond van Beveiliging Organisaties)
• - 

  lid Visitatiecommissie Handvestgroep Publiek verantwoorden
• - 

  lid Raad van Advies NVTB (Nederlands Verbond Toelevering Bouw)
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen N.V. "Haute Finance"
• - 

  voorzitter Raad van Advies Buurt Management Nederland
• - 

  supervisor Leergang Internationale Politie Oriëntatie
• - 

  voorzitter Stichting Instandhouding Nieuwspoort
• - 

  lid curatorium Stichting Nationaal Monument Kamp Vught
• - 

  lid Raad van Toezicht Stop Aids Now, Aids Fonds en Soa Aids Nederland
• - 

  lid Raad van Advies Nederlandse Vereniging van Dierentuinen
• - 

  lid klankbordgroep Inzicht, FORUM
• - 

  lid bestuur Jazz Edison Eindhoven
• - 

  lid Raad van Advies Stichting Actief Burgerschap
• - 

  voorzitter CliëntenAdviesRaad "HagaZiekenhuis"

• - 

  voorzitter vaste commissie voor het Minderhedenbeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 23 oktober 1986 tot 13 december 1989
• - 

  voorzitter Commissie voor de Verzoekschriften (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 27 mei 1987 tot 22 augustus 1994
• - 

  lid subcommissie Kinderbescherming uit de bijzondere commissie voor het Jeugdwelzijnsbeleid en de vaste commissie voor Justitie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 15 februari 1990 tot oktober 1990

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  "Nutsschool" te 's-Gravenhage

• - 

  gymnasium-a, "Tweede VCL (Vrijzinnig Christelijk Lyceum)" te 's-Gravenhage, tot 2 juni 1961

• - 

  Nederlands recht (niet voltooid), Universiteit van Amsterdam, van 1961 tot 1964

• - 

  opleiding assurantie-agent-b

• - 

  Was woordvoerder minderheden, politie, criminaliteitsbestrijding, jeugdbeleid, sport, cultuur en welzijn van de VVD-Tweede Kamerfractie. Hield zich ook bezig met speciaal onderwijs en was in 1990 met Wiebenga woordvoerder bij de behandeling van de hoofdlijnen van de Nota sociale vernieuwing.
• - 

  Diende in 1992 samen met Paul Rosenmöller (GroenLinks) en Louise Groenman (D66) een initiatiefwetsvoorstel in inzake bevordering van arbeidsdeelname door allochtonen. Dit voorstel werd in 1994 wet. (22.581)
• - 

  Een door hem in 1994 tijdens het tweede IRT-debat ingediende en aangenomen motie, waarin werd uitgesproken dat de ministers Van Thijn en Hirsch Ballin zich niet langer mochten bemoeien met de vormgeving en aansturing van IRT's, was aanleiding voor beide ministers om af te treden

• - 

  Behoorde in 1993 met Franssen en Wiebenga tot de minderheid van zijn fractie die vóór een (aangenomen) amendement-Haas-Berger stemde op het initiatiefvoorstel-Kohnstamm. Hierdoor zouden ouders geen vetorecht krijgen over een verzoek tot levensbeëindiging door minderjarigen van zestien en ouder.

• - 

  Stelde in 1995 het Bureau voor de Algemene Bestuursdienst in. Dit Bureau wordt verantwoordelijk voor de personeelsontwikkeling in de top van de rijksdienst.
• - 

  In maart 1996 kreeg het door hem verdedigde wetsvoorstel over de mogelijkheid van vervanging van volksvertegenwoordigers bij zwangerschap niet de vereiste tweederde meerderheid in de Eerste Kamer
• - 

  Zag in 1996 vanwege arbeidsrechtelijke bezwaren af van een grootscheepse reorganisatie van de politietop, hoewel daar na de IRT-enquête wel op aangedrongen was
• - 

  Bracht in 1997 samen met staatssecretaris Van de Vondervoort de beleidsnotitie Bestuurlijk eindperspectief kaderwetgebieden uit. Hierin wordt ingegaan op de gewenste bestuurlijke vormgeving in de zeven kaderwetgebieden. Het betreft de regio Rotterdam (dat een aparte provincie moet worden), de regio Amsterdam (waarover nog geen definitief besluit wordt genomen), de regio Haaglanden (dat op termijn een stadsprovincie moet worden), de regio Zuidoost-Brabant (waar herindeling zal plaatsvinden), de regio Utrecht (eveneens herindeling), de regio Arnhem-Nijmegen (herindeling in combinatie met verdwijning van het regionaal openbaar lichaam) en de regio Twente (geen afzonderlijke provincie, wel gemeentelijke herindeling). (25.287)
• - 

  Bracht in 1997 samen met minister Sorgdrager de Nota Criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden (CRIEM) uit. Hierin wordt ingegaan op de criminaliteitsproblematiek onder met name Marokkaanse, Turkse, Antilliaanse en Surinaamse jongeren en op de oorzaken en achtergronden daarvan. Er moet een integrale aanpak komen, die zich richt op zeer jeugdigen, schoolgaanden en op degenen die zich schuldig maken aan lichte vormen van criminaliteit. Het tegengaan van spijbelen en schooluitval, en betere aansluiting bij de arbeidsmarkt staan centraal. (25.726)
• - 

  Verdedigde in 1997 en 1998 in beide Kamers met succes het voorstel (eerste lezing grondwetsherziening) over het correctief referendum (25.153)
• - 

  Verdedigde in 1997 en 1998 in beide Kamers samen met minister Voorhoeve met succes het voorstel (eerste lezing) tot herziening van de grondwettelijke bepalingen over de verdediging (25.367)
• - 

  Verdedigde in 1997 en 1998 in beide Kamers met succes het voorstel (eerste lezing) tot herziening van de grondwettelijke bepalingen over het binnentreden van de woning (25.442)
• - 

  Op 7 april 1998 verwierp de Eerste Kamer met algemene stemmen een door hem verdedigde wijziging van de Wet Incompatibiliteiten Staten-Generaal en Europees Parlement, waardoor het lidmaatschap van een adviescollege als bedoeld in de Kaderwet adviescolleges niet gelijktijdig mocht worden uitgeoefend met het lidmaatschap van de Staten-Generaal en van het Europees Parlement (24.777)
• - 

  Belangrijke benoemingen: Ter Beek (PvdA, Commissaris van de Koningin in Drenthe), Leemhuis-Stout (VVD, Comissaris van de Koningin in Zuid-Holland), Alders (PvdA, Commissaris van de Koningin in Groningen), Jager (D66, Commissaris van de Koningin in Flevoland), Kamminga (VVD, Commissaris van de Koningin in Gelderland), Staal (D66, Commissaris van de Koningin in Utrecht), Pop (PvdA, burgemeester van Haarlem), Rutten (VVD, burgemeester van Breda), Deetman (CDA, burgemeester van 's-Gravenhage), Rombouts (CDA, burgemeester van 's-Hertogenbosch), Stekelenburg (PvdA, burgemeester van Tilburg), Van Oorschot (D66, burgemeester van Delft), E.C. Bakker (D66, burgemeester van Hilversum), Ouwerkerk (PvdA, burgemeester van Almere), Wallage (PvdA, burgemeester van Groningen) en Tjeenk Willink (PvdA, vicepresident van de Raad van State)

• - 

  Bracht in 1995 de Wet Stichting Uitvoeringsinstelling sociale zekerheid overheid en onderwijs (USZO) (Stb. 641) tot stand. De bestaande uitvoeringsorganisaties van de sociale zekerheid bij de overheid (Binnenlandse Zaken, Onderwijs en Defensie) werden samengevoegd en geprivatiseerd. (24.222)
• - 

  Bracht in 1996 samen met minister Voorhoeve de Coördinatiewet uitzonderingstoestanden (Stb. 365) tot stand. Deze wet geeft uitvoering aan artikel 103 van de Grondwet en regelt de beperkte en de algemene noodtoestand. Daarnaast kwam er een nieuwe Oorlogswet voor Nederland en nieuwe Wet buitengewone bevoegdheden burgelijk gezag. Via een Invoeringswet werd andere noodwetgeving aangepast aan de vernieuwde wetgeving (23.788 & 23.789 & 23.790 & 23.791)
• - 

  Bracht in 1996 de Wet veiligheidsonderzoeken (Stb. 525) tot stand, die regels geeft over veiligheidsonderzoeken bij procedures rond de benoeming in een vertrouwensfunctie. (24.023)
• - 

  Bracht in 1996 de Wet op de Raad voor het openbaar bestuur (Stb. 623) tot stand. Dit adviescollege adviseert op het terrein van het openbaar bestuur. De Raad vervangt de Raad voor het Binnenlandse Bestuur. (24.616)
• - 

  Bracht in 1997 een wijziging (Stb. 142) van de Rampenwet en andere wetten tot stand in verband met de uitbreiding van de reikwijdte van de Rampenwet tot zware ongevallen. Het onderscheid tussen rampen en zware ongevallen vervalt, omdat dit in de praktijk niet goed hanteerbaar was. Er komt een wettelijke basis voor de samenwerking op rijksniveau bij de rampenbestrijding. De regiefunctie ten aanzien van de brandweerzorg en rampenbestrijding wordt versterkt. (24.481)
• - 

  Bracht in 1997 samen met minister Sorgdrager de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Stb. 500) tot stand. Hierdoor wordt het verboden om zonder vergunning als beveiligingsorganisatie beveiligingswerkzaamheden of recherchewerkzaamheden te verrichten. Een vergunning wordt maximaal voor vijf jaar verleend. Er komen eisen waaraan onder meer personeel en installaties moeten voldoen. De politie is belast met het toezicht op de naleving van de wet. Het wetsvoorstel was in 1993 ingediend door de ministers Hirsch Ballin en Dales. (23.478)
• - 

  Bracht in 1998 een wet (Stb. 198) tot verruiming van de mogelijkheid van asbestemming tot stand. Hierdoor krijgen nabestaanden meer mogelijkheden om te bepalen wat er na de crematie met de as van een overledene gebeurt. (25.272)
• - 

  Bracht in 1998 de Wet stimulering arbeidsdeelname minderheden (Wet SAMEN) (Stb. 241) tot stand, die de administratieve last van de wet bevordering evenredige arbeidsdeelname allochtonen vermindert en zo tot grotere effectiviteit van die wet moet leiden. (25.369)
• - 

  Bracht in 1998 samen met minister Ritzen en staatssecretaris Terpstra de Wet inburgering nieuwkomers (Stb. 261) tot stand, die immigranten verplicht om zich voor inburgering in te spannen en gemeenten verplicht hen daartoe in staat te stellen. (25.114)
• - 

  Bracht in 1998 de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen (Stb. 325) tot stand, waardoor gedupeerden van overstroming door zoet water, een aardbeving of ramp, of door een ongeval een tegemoetkoming van het Rijk kunnen krijgen. (25.159)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Maakte omstreeks 1990-1994 deel uit van het Des-Indesberaad over samenwerking tussen VVD, PvdA en D66
• - 

  Was vanaf 1 januari 1997 ook verantwoordelijk voor het remigratiebeleid

• - 

  Hij werd geboren in Port Saïd, omdat zijn grootvader als loods in het Suez-kanaal werkte en ook zijn ouders in de Egyptische scheepvaart zaten. Toen hij vijf was verhuisde het gezin Dijkstal naar Den Haag.
• - 

  In 2011 werd de Hans Dijkstal Stichting in het leven geroepen, die zich inzet om kansarme jongeren via muziek behulpzaam te zijn bij hun ontplooiing
• - 

  Zijn vader was directeur van een scheepvaartbedrijf en van een winkelbedrijf

• - 

  Zei in maart 2002 in een interview met "Vrij Nederland" dat hij vond dat een deel van de kiezers zich als verwende diva's gedroeg. "Ze vinden dat de overheid zich niet met hen mag bemoeien, maar geven de overheid wel de schuld van alles wat fout gaat".

• - 

  In 1994 nummer 3 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen
• - 

  In 1998 nummer 2 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

• - 

  Vrijheid en Democratie, 14 december 1982
• - 

  H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
• - 

  T. van Rijckevorsel en H. Enkelaar, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1988)
• - 

  Toof Brader en Marja Vuijsje, "Haagse portretten. Tweede-Kamerleden, ministers, staatssecretarissen" (1995, 1999)
• - 

  Bert Vuijsje, "Avonturen in besturen. Gesprekken met Hans van Mierlo, Ruud Lubbers, Hans Wiegel en vele anderen" (2006)
• - 

  Lex Oomkes, "Hans Dijkstal 1943-2010", Trouw, 11 mei 2010
• - 

  A. Jorritsma-Lebbink, "In memoriam Hans Dijkstal (1943-2010)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, 153

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.