Mr. H. van Sonsbeeck

foto Mr. H. van Sonsbeeck
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: M.W. Jurriaanse
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Gefortuneerde katholieke Zwolse notabele en rechter uit een bekend Overijssels geslacht van grondbezitters. Na staatsraad te zijn geweest, werd hij in het eerste kabinet-Thorbecke i minister van Buitenlandse Zaken en van Katholieke eredienst. Was weinig ambitieus en nogal zwaartillend, waardoor het ministersambt hem zwaar drukte. Kreeg in 1851 te maken met de pauselijke plannen om de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland te herstellen. Hijzelf had gewild dat de Nederlandse regering hiertoe het initiatief had genomen. Trad in 1852 af vanwege tegenwerking uit de Tweede Kamer. Als minister niet gelukkig, mede doordat hij geen diplomatieke ervaring had en vaak tegenover zijn ambtgenoten stond.

liberaal
in de periode 1842-1865: minister, lid Raad van State, staatsraad in buitengewone dienst

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Herman

geboorteplaats en -datum
Zwolle, 24 juli 1796

overlijdensplaats en -datum
Heino, 29 november 1865

2.

Partij/stroming

stroming(en)
liberaal

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/8)

  • lid Provinciale Staten van Overijssel, van 1 juli 1834 tot december 1838 (voor de steden, Zwolle)
  • raadsheer Provinciaal Gerechtshof te Zwolle, van 1 januari 1839 tot 1 juni 1842
  • lid Raad van State, van 4 juli 1842 tot 1 november 1849 (benoemd bij K.B. van 21 april 1849)
  • minister van Buitenlandse Zaken, van 1 november 1849 tot 16 oktober 1852
  • tijdelijk minister voor de Zaken der Rooms-Katholieke Eredienst, van 1 november 1849 tot 16 oktober 1852
  • staatsraad in buitengewone dienst, Raad van State, van 16 februari 1864 tot 29 november 1865

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/5)

  • voorzitter Staatscommissie herziening wetten en verordeningen betrekkelijk de geneeskundige staatsregeling en uitoefening der onderscheiden takken van geneeskunde, vanaf 25 juli 1848
  • lid Commissie ter oprichting van een standbeeld binnen de stad 's-Gravenhage voor Z.M. koning Willem II, vanaf april 1849

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Wist een oplossing te bewerkstelligen over een schuld aan Rusland. Bij verdrag van 19 mei 1815 was bepaald, dat Nederland zolang het met België verbonden zou zijn, de rente van 25 miljoen gulden Russische schuld zou betalen. Nu was er verschil ontstaan over de te betalen rente over periode 1830-1839. Van Sonsbeeck sloot met Rusland op 30 augustus 1850 een verdrag, dat het in 1831 verschuldigde rente zou betalen. Op 1 april 1851 diende hij een wetsontwerp tot verhoging staatsbegroting met die som. Dit wetsvoorstel werd na hevige bestrijding in september 1852 aangenomen.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Was, net als de koning, minder geneigd de gevoelens van Pruisen te ontzien dan zijn collega-ministers en werkte in 1850 mee aan de zending van een Nederlandse gezant naar de plenaire vergadering van de Duitse Bond. Daarmee werd tegemoetgekomen aan het verlangen van Oostenrijk, de centrale macht in de Duitse Bond, en werd ingegaan tegen de Pruisische wens. Toen Pruisen ontstemming liet blijken, werd de Luxemburgse-Limburgse afgevaardigde Jhr. Von Scherf teruggeroepen van de Bondsvergadering. Er was zodoende ook geen kans Limburg los te weken uit de Duitse Bond.
  • Weigerde, net als de koning, mee te werken aan een verdedigingsverbond met België toen dat land in 1851 leek te worden bedreigd door het Frankrijk van Napoleon III
  • Een door hem in 1850 ingediend wetsvoorstel tot goedkeuring van verdrag met Frankrijk ter wering van nadruk (Nederland drukte veel Franse boeken na) werd op 4 augustus 1852 met algemene stemmen verworpen, omdat er volgens de Kamer voor Nederland geen voordeel tegenover stond. Als gevolg van hevige parlementaire bestrijding die zijn voorstellen hadden ondervonden, verzocht hij ontslag. Dat werd hem eervol verleend. Hij deed dat nadat de Eerste Kamer op 17 september het door hem verdedigde wetsvoorstel had aangenomen over verhoging van de begroting vanwege het achterstallig aandeel van Nederland in de Russische staatsschuld.

uit de privésfeer (3/5)
  • Een zoon van hem, B.J.J. van Sonsbeeck, was Gedeputeerde van Overijssel
  • Een dochter van hem was gehuwd met een zoon van D. Blankenheym, Eerste Kamerlid
  • Zijn vader was houtkoper

verkiezingen
  • Werd in 1848 zowel bij de algemene verkiezingen als bij naverkiezingen in het district Enschede verslagen door jhr. C.M. Storm van 's-Gravesande, die echter een benoeming in een ander district aannam. Legde het bij de naverkiezingen af tegen M.J. de Man.

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IX, 1053
  • M.W. Jurriaanse, "De Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken 1813-1900"
  • Ned. Patriciaat, 1957

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.