Drs. E.H.Th.M. (Ed) Nijpels - Hoofdinhoud

VVD-politicus uit Bergen op Zoom, die een turbulente politieke loopbaan kende. Werd in 1982 door Wiegel als 32-jarige naar voren geschoven als zijn opvolger na nog slechts vijf jaar Kamerlid te zijn geweest. Behaalde vervolgens in 1982 een uitstekend verkiezingsresultaat, hetgeen resulteerde in de vorming van het kabinet-Lubbers/Van Aardenne i. Bedenker van het strategisch monisme, waarbij de band tussen fractie en ministers heel hecht was. Kreeg tijdens die kabinetsperiode te maken met diverse affaires en werd na de nederlaag van 1986 als leider vervangen. Werd in het tweede kabinet-Lubbers i wel minister van VROM en kreeg in die functie waardering voor zijn milieubeleid. Nadien bleef hij bestuurlijk actief onder meer als burgemeester van Breda, Commissaris van de Koningin in Friesland en bestuursvoorzitter van het ABP. Is als SER-lid hoofd uitvoering energieakkoord.

VVD
functie(s) in de periode 1977-2008: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, Commissaris van de Koning(in), politiek leider

• - 

  leraar maatschappijleer, R.K. "Sint Gertrudis Lyceum" te Roosendaal, van 1972 tot 1977
• - 

  lid gemeenteraad van Bergen op Zoom, van september 1976 tot mei 1982
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1977 tot 14 juli 1986
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 april 1982 tot 9 juli 1986
• - 

  minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, van 14 juli 1986 tot 7 november 1989
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 september 1989 tot 4 april 1990
• - 

  burgemeester van Breda, van 1 april 1990 tot 1 juli 1995
• - 

  voorzitter Raad van Bestuur N.V. "De Twaalf Provinciën Landelijke Arbodienst", van 1 juli 1995 tot 1 januari 1999
• - 

  Commissaris van de Koningin in Friesland, van 1 januari 1999 tot 1 mei 2008
• - 

  voorzitter ONRI, Nederlandse brancheorganisatie voor advies- en ingenieursbureaus, vanaf 1 mei 2008 (twee dagen per week)
• - 

  voorzitter bestuur ABP (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds), van 1 augustus 2009 tot maart 2010

• - 

  vicevoorzitter JOVD
• - 

  internationaal secretaris JOVD, van 1973 tot 1974
• - 

  voorzitter JOVD, van 13 februari 1974 tot november 1975
• - 

  lid raad van beroep JOVD
• - 

  fractievoorzitter VVD gemeenteraad van Bergen op Zoom
• - 

  voorzitter Stichting Bevordering Liberale Belangen
• - 

  politiek leider VVD, van 20 april 1982 tot 9 juli 1986
• - 

  lid bestuur Stichting Liberaal Reveil, omstreeks november 1983 en nog in februari 1985
• - 

  vicepresident Liberale Internationale, omstreeks februari 1985
• - 

  voorzitter werkgroep 'Bevolkingskrimp', Prof.Mr. B.M. Teldersstichting, van 2011 tot 2012

• - 

  lijsttrekker VVD Tweede Kamerverkiezingen 1982, van 3 juli 1982 tot 8 september 1982
• - 

  lijsttrekker VVD Tweede Kamerverkiezingen 1986, van 1 februari 1986 tot 21 mei 1986

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Milieu Centraal, vanaf september 2004
• - 

  waarnemend voorzitter Raad van Toezicht Raad van Accreditatie (RvA), vanaf maart 2006
• - 

  voorzitter Maatschappelijke Adviesraad Waddenacademie, vanaf 2008
• - 

  voorzitter bestuur "Vrienden van de Friezenkerk" te Rome, vanaf 2008
• - 

  voorzitter PRN (Papierrecycling Nederland), vanaf januari 2011
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht "Wetsus, Nederlands topinstituut voor watertechnologie", vanaf maart 2013
• - 

  voorzitter "Abe Bonnema Fonds", vanaf 2013
• - 

  voorzitter Stichting Instandhouding Klokkenstoel en begraafplaats Dijken
• - 

  voorzitter borgingscommissie SER-energieakkoord, vanaf oktober 2013
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht AvroTros, vanaf 1 januari 2014
• - 

  voorzitter "GeoBusiness Nederland", vanaf 15 augustus 2014
• - 

  kroonlid SER (Sociaal-Economische Raad), vanaf 1 september 2014
• - 

  lid Raad van Commissarissen Siers Groep B.V. te Oldenzaal (ondergrondse infrastructuur)
• - 

  lid Raad van Commissarissen vervoersbedrijf "Arriva", vanaf 2014
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht ProDemos, vanaf januari 2018
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Stichting AAP, vanaf januari 2020

• - 

  voorzitter NLingenieurs, van 2009 tot 2015
• - 

  lid Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer
• - 

  voorzitter Taskforce Huisvesting Gepardonneerden
• - 

  voorzitter Denktank Afsluitdijk, vanaf 2011
• - 

  informateur collegeonderhandelingen in Flevoland, maart 2011
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht IABR (Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam), van 1 mei 2011 tot 1 januari 2022
• - 

  voorzitter KBb-Educatief (Koninklijke Boekverkopersbond), van oktober 2011 tot 1 januari 2018
• - 

  lid Commissie Duurzame Toekomst Noord-Oost Groningen, vanaf 23 mei 2013
• - 

  voorzitter Stichting Energie Prestatie Keur (nog in 2016)
• - 

  voorzitter Partnership depressiepreventie
• - 

  voorzitter InstallQ, vanaf 2019
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Nationaal Woninginstituut
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Coolrec B.V. (recycling)
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen ACTS (Afzet Container Transport Systeem)
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Unidek (dakbedekking)
• - 

  lid bestuur Stichting BKR (Bureau Kredietregistratie)
• - 

  lid Raad van Advies ECP.NL
• - 

  voorzitter Stichting Water For Life, tot mei 2016
• - 

  voorzitter commissie toekomst veehouderij, van februari 2016 tot oktober 2016
• - 

  voorzitter Klimaatberaad, van februari 2018 tot 1 november 2022

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Justitie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 30 september 1981 tot mei 1982
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de Grondwetsherziening (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 april 1982 tot 23 februari 1983
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Herziening Wet op de Kansspelen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 28 april 1982 tot juli 1986
• - 

  voorzitter vaste commissie voor de Politie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 2 december 1982 tot 14 juli 1986
• - 

  lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa en West-Europese Unie, van 16 november 1989 tot 7 mei 1990

• - 

  goodwill ambassador WMO (World Meteorological Organization) en UNEP (United Nations Environment Program) voor het klimaat, omstreeks januari 1990
• - 

  goodwill ambasssor voor het milieu voor UNEP, omstreeks januari 1990
• - 

  lid Comité van Aanbeveling Stichting Pappa, vanaf 2005
• - 

  erelid JOVD, vanaf maart 2015

• - 

  R.K. lagere school "Petrus Canisius" te Bergen op Zoom

• - 

  h.b.s.-a, R.K. "Mollerlyceum" te Bergen op Zoom

• - 

  Nederlands recht: staats- en administratief recht (vrije studierichting), Rijksuniversiteit Utrecht, tot 1977

• - 

  Was voor hij fractievoorzitter werd onder meer woordvoerder justitie (m.n. familierecht en jeugdigen) van zijn fractie. Hield zich ook bezig met politiezaken, minderheden, rampenbestrijding en sociale zaken (arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorziening). Was in 1981 woordvoerder bij de behandeling van het wetsvoorstel inzake de Nationale Ombudsman.

• - 

  Behoorde in 1981 tot de elf leden van zijn fractie die tegen een (aangenomen) motie-Van der Hek/Ter Beek stemden over het niet leveren van ontwerpen en/of onderdelen ten behoeve van kerncentrales aan Taiwan

• - 

  Bracht in 1987 samen met minister Smit-Kroes een notitie uit over fosfaatbeperkende maatregelen voor de Nederlandse oppervlaktewateren. Er komt onder meer een convenant met de wasmiddelenfabrikanten over beperking van het gebruik van fosfaten. (20.342)
• - 

  Sloot in januari 1988 een convenant met de fabrikanten van spuitbussen over het terugdringen van het gebruik van drijfgassen en bracht later dat jaar de notitie chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk's) uit
• - 

  Bracht in maart 1988 de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening uit. Ruimtelijke kwaliteit wordt voorop gesteld. Nederland moet de specifieke voordelen van de overzichtelijke stedelijke structuren uitbuiten in de internationale concurrentie. Er wordt onder andere aandacht besteed aan de groeikansen van Schiphol. De mainports (Rotterdam en Schiphol) moeten via achterlandverbindingen via weg, water, rail en buis kansen krijgen zich te ontplooien. Het economische kerngebied van de Randstad moet worden uitgebreid tot de steden in Noord-Brabant en Midden-Gelderland. Er komen nieuwe woningbouwlocaties om aan de vraag naar woningen te voldoen. (20.490)
• - 

  Bood in december 1988 de nationale milieuverkenning "Zorgen voor Morgen" aan de Tweede Kamer aan. Hierin wordt de toestand van het milieu beschreven, met het oog op de voorbereiding van het Nationaal Milieubeleidsplan. De verkenning leidde tot een versterkte aandacht voor het milieu. (20.800-XI, nr. 70)
• - 

  Bracht in december 1988 de Structuurschets voor de landelijke en stedelijke gebieden uit, waarin de Structuurschets landelijke gebieden uit 1983 en de Structuurschets voor de stedelijke gebieden uit 1985 zijn geïntegreerd. Die integratie vond zonder materiële beleidswijzigingen plaats, maar er heeft wel actualisering plaatsgevonden. (20.969)
• - 

  Bracht in 1989 de Nota Kernongevallenbestrijding uit, waarin het Nationaal Plan voor de Kernongevallenbestrijding in operationele zin wordt uitgewerkt. (21.015)
• - 

  Bracht in mei 1989 het (eerste) Nationaal Milieubeleidsplan (NMP) uit. Hierin staat een analyse van de milieuproblematiek op lokaal, regionaal en mondiaal niveau. De veroorzakers van milieuverontreiniging worden verantwoordelijk gesteld voor het oplossen daarvan. Met doelgroepen, zoals het bedrijfsleven, worden taakstellingen afgesproken. Het streven naar duurzame ontwikkeling wordt hoofddoelstelling van het milieubeleid. (21.137)
• - 

  Wist in 1989 overeenstemming te bereiken in EG-verband over het door een beperkt belastingvoordeel bevorderen van het bezit van schonere auto's
• - 

  Bracht in 1989 samen met minister Braks het Bestrijdingsplan Verzuring uit (18.225, nr. 31)

• - 

  Bracht in 1986 samen met minister Braks de Meststoffenwet (Stb. 133) tot stand, waardoor boeren onder meer verplicht worden een mestboekhouding bij te houden, de particuliere mestbanken een wettelijk kader krijgen en de overheid instrumenten krijgt om het mestoverschot terug te dringen. (20.967)
• - 

  Bracht in 1987 samen met onder anderen minister Brinkman de Wet op de Architectentitel (Stb. 347) tot stand. De wet beschermt de titels architect, stedebouwkundige en tuin- en landschapsarchitect. Het wetsvoorstel was in 1980 ingediend door de ministers Gardeniers en Beelaerts van Blokland. (16.191)
• - 

  Bracht in 1988 een wet (Stb. 427) tot Goedkeuring van het Verdrag van Wenen ter bescherming van de ozonlaag tot stand. (20.215)

• - 

  Omgaf zich als fractievoorzitter door enkele getrouwen in zijn fractie, zoals Albert Jan Evenhuis, Rudolf de Korte en Loek Hermans
• - 

  Zijn contacten als fractievoorzitter met de leden van zijn fractie verliepen moeizamer, nadat bij de deur van zijn kamer een rood lampje was aangebracht om onaangekondigd binnenlopen tegen te gaan. Fractieleden moesten een afspraak met hem maken als ze hem wilden spreken. Veel dagelijkse contacten met de fractie verliepen via vicefractievoorzitter Evenhuis.
• - 

  Werd als fractievoorzitter in verlegenheid gebracht door enkele incidenten en affaires, zoals de omstreden benoeming van Charles Schwietert tot staatssecretaris en een pikante fotosessie van zijn ambtelijk secretaris en een fractiemedewerkster in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. De gang van zaken rond de uitkomst van de RSV-enquête en de door hem aan het CDA toegezegde steun aan minister Brinkman na het weigeren van de P.C. Hooftprijs aan Brandt Cortius zetten veel kwaad bloed in de fractie.
• - 

  Kreeg na de verkiezingsnederlaag van 1986 van zijn fractiegenoten te verstaan, dat hij zodra de onderhandelingen over een nieuw kabinet waren voltooid als fractievoorzitter zou worden vervangen. Tijdens de fractievergadering waarin dit werd besloten, uitte vooral Frits Bolkestein ernstige kritiek op zijn leiderschap.
• - 

  Nam deel aan het Des-Indesberaad over toekomstige regeringssamenwerking tussen VVD, PvdA en D66

• - 

  Overwon als kind een astmatische aandoening en stotteren
• - 

  Zijn vader was gemeenteraadslid in Bergen op Zoom voor een plaatselijke lijst die zich richtte tegen het KVP-bolwerk in de gemeente
• - 

  Werd in 1974 samen met zijn vader tot gemeenteraadslid gekozen. Omdat vader en zoon niet tegelijkertijd lid mochten zijn, sprak hij met zijn vader af eerst zijn studie te voltooien

• - 

  Tijdens zijn eerste optreden als fractievoorzitter op 8 juni 1982 (debat regeringsverklaring kabinet-Van Agt III) vroeg CDA-fractievoorzitter Lubbers of hij wel eens kennis had genomen van de 'Zijlstra-norm'. Dat was niet zo, maar hij 'redde' zich daar uit door Lubbers te verwijten als CDA-onderhandelaar een onduidelijke brief te hebben geschreven over het te volgen begrotingsbeleid.
• - 

  Zijn fractiegenoot Van Erp noemde hem na zijn weinig gelukkig verlopen fractievoorzitterschap 'een goede fles wijn die te vroeg was opengetrokken'.

• - 

  Was in 1989 bij de Tweede Kamerverkiezingen nummer vijf op de VVD-kandidatenlijst

• - 

  lid Europees Parlement, juli 1984 (gekozen met voorkeurstemmen, benoeming niet aanvaard)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  F.L.M. Lafort, "E.H.T.M. Nijpels - De wet van de remmende voorsprong", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD. 16 Biografische schetsen" (1988), 190
• - 

  H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.