Dr. W.F. (Wim) Duisenberg - Hoofdinhoud

Friese PvdA-econoom met een grote staat van dienst als bankpresident, zowel nationaal als Europees. Werd betrekkelijk jong minister van Financiën in het kabinet-Den Uyl i. Ontwikkelde in 1975 een beleid waarbij voor het eerst de sterke groei van de overheidsuitgaven wat werd beperkt (1%-norm). Stapte kort na zijn ministerschap over naar het bankwezen en werd later president van De Nederlandsche Bank i. Pleitte toen steeds voor het op orde brengen van de overheidsuitgaven. Speelde als president van de Europese Centrale Bank i een voorname rol bij introductie van de euro, de gezamenlijke Europese munt. Kalme, realistische man, die als minister progressieve wensen en een verantwoord financieel beleid moest zien te verenigen.

PvdA
functie(s) in de periode 1973-1978: lid Tweede Kamer, minister

• - 

  wetenschappelijk medewerker eerste klasse, economische faculteit, Rijksuniversiteit Groningen, van juni 1961 tot 1 januari 1966
• - 

  staflid IMF (Internationaal Monetair Fonds) te Washington, van 1 januari 1966 tot maart 1969
• - 

  stafadviseur directie De Nederlandsche Bank, van maart 1969 tot oktober 1970
• - 

  hoogleraar macro-economie, Universiteit van Amsterdam, van 22 oktober 1970 tot 11 mei 1973 (benoemd 29 september 1970)
• - 

  minister van Financiën, van 11 mei 1973 tot 19 december 1977
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 8 juni 1977 tot 8 september 1977
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 januari 1978 tot 28 juni 1978
• - 

  adviseur hoofddirectie Coöperatieve Centrale Raiffeisen- en Boerenleenbank (Rabobank), van 1 augustus 1978 tot 1 januari 1979
• - 

  vicepresident hoofddirectie Coöperatieve Centrale Raiffeisen- en Boerenleenbank (Rabobank), van 1 januari 1979 tot 1 mei 1981
• - 

  directeur "De Nederlandsche Bank", van 1 mei 1981 tot 1 januari 1982
• - 

  president "De Nederlandsche Bank", van 1 januari 1982 tot 1 juli 1997
• - 

  president EMI (Europese Monetair Instituut), van 1 juli 1997 tot 1 juli 1998
• - 

  president ECB (Europese Centrale Bank), van 1 juli 1998 tot 1 november 2003

• - 

  lid Keerpuntbewakingsgroep PvdA, omstreeks december 1975 tot mei 1976

• - 

  voorzitter Fryske Krite (jaren '60)
• - 

  lid Centrale Plancommissie, omstreeks 1970
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Nutricia, van 1978 tot januari 1979
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Douwe Egberts, van juni 1978 tot 1 januari 1982
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Nutricia, vanaf 12 januari 1979
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. KLM (Koninklijke Luchtvaart Maatschappij), vanaf 1979
• - 

  voorzitter bestuur Stichting Koning Willem I-prijs, vanaf 1982
• - 

  kroonlid SER (Sociaal-Economische Raad), van 1982 tot 1 juli 1997
• - 

  lid Raad van Bestuur BIS (Bank voor International Settlements), van januari 1982 tot 1997
• - 

  lid bestuur Stichting Radio Nederland Wereldomroep, omstreeks 1984 tot 1986
• - 

  president BIS (Bank voor International Settlements), van 1988 tot 1990
• - 

  voorzitter Stichting Praemium Erasmianum, van 1 januari 1989 tot januari 1997
• - 

  lid Raad van Advies IOO (Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven), omstreeks 1989
• - 

  voorzitter bestuur Atlantic Exchange Program, omstreeks 1989
• - 

  lid Raad van Toezicht European Association for Banking History, van 1990 tot 31 juli 2005
• - 

  voorzitter Fonds International Statistical Institute
• - 

  voorzitter jury AKO-literatuurprijs 1992, mei 1991
• - 

  voorzitter Raad van Bestuur Centrale Banken van EU-lidstaten, van januari 1993 tot december 1993
• - 

  lid bestuur en vicevoorzitter EMI (Europese Monetaire Instelling), van januari 1994 tot 1 juli 1997
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Nederlands Kanker Instituut/Antonie van Leeuwenhoek-Ziekenhuis, van juni 1997 tot 31 juli 2005
• - 

  voorzitter Rijksmuseum Fonds, van 1 januari 2004 tot 31 juli 2005
• - 

  lid Raad van Commissarissen Coöperatieve Centrale Raiffeisen- en Boerenleenbank (Rabobank Nederland), van 1 april 2004 tot 31 juli 2005
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. KLM-Air France, van mei 2004 tot 31 juli 2005
• - 

  bemiddelaar tussen Dexia en gedupeerde beleggers, februari 2005

• - 

  Openbare lagere school te Heerenveen

• - 

  hbs-klas MULO-school te Heerenveen (1 jaar)
• - 

  gymnasium-b, Lyceum te Heerenveen, tot 1954

• - 

  economie: internationale betrekkingen, Rijksuniversiteit Groningen, van 1954 tot 26 juni 1961 (cum laude)

• - 

  economische wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen, 7 december 1965

• - 

  economische wetenschappen Universiteit van Amsterdam, 8 januari 2001

• - 

  Was in 1973 aanvankelijk tegenstander van de bouw van een dure pijlerdam in de Oosterschelde, maar legde zich daar later bij neer op voorwaarde dat geen grote overschrijdingen zouden plaatsvinden
• - 

  Sprak op 27 november 1973 het onaanvaardbaar uit over een door de KVP'er Van Amelsvoort ingediend amendement om de grens voor een tariefsverhoging van de vermogensbelasting te verhogen. Na de onaanvaardbaar-verklaring trok Van Amelsvoort het amendement in.
• - 

  Diende in 1974 samen met staatssecretaris Van Rooijen een wetsvoorstel in over verhoging met 20 opcenten van de rechten van successie, schenking en van overgang in de zijlijn en door niet-verwanten. Het wetsvoorstel werd door het opvolgende kabinet ingetrokken. (12.956)
• - 

  Was in 1976 eerst verantwoordelijke voor een eventueel te verlenen dekkingstoezegging voor een kredietgarantie in verband met deelname van Nederlandse bedrijven (RSV en Bredero) in de bouw van twee kernenergiecentrales in Zuid-Afrika. Tegen levering van nucleaire materialen aan Zuid-Afrika bestonden in de Tweede Kamer grote bezwaren. De order ging uiteindelijk niet door, omdat een kabinetsbesluit uitbleef. (13.935)
• - 

  Ontwikkelde in 1975 het één-procentsbeleid en in 1976 bracht hij de Nota over het te voeren beleid ter zake van de collectieve voorzieningen en de werkgelegenheid uit, waarin de een-procentsnorm verder werd uitgewerkt. Deze norm gaf het maximale groeipercentage aan waarmee de collectieve lasten op middellange termijn mochten stijgen, te weten 1 procent-punt van het netto nationaal inkomen. De lasten die op winstinkomens drukten, moesten worden verlicht, waardoor er meer ruimte zou ontstaan voor investeringen. De gemiddelde werknemer moest er wel reëel in inkomen op vooruit blijven gaan. (13.951)
• - 

  Diende in 1976 samen met minister Boersma een ontwerp-Wet op de Vermogensaanwasdeling (VAD) in. Dit voorstel ging uit de afroming van overwinsten van bedrijven, die in een collectief beheerd fonds zouden worden gestort, en die aan werknemers ten goede zouden komen. Dit voorstel werd onder een opvolgend kabinet ingetrokken. (13.965)
• - 

  In 1977 mede-indiener van het wetsvoorstel regeling ter stimulering en sturing van de investeringen (Wet investeringsrekening). Het wetsvoorstel werd in gewijzigde vorm in 1978 door het opvolgende kabinet in het Staatsblad gebracht. (14.377)
• - 

  Verdedigde in 1977 in de Tweede Kamer met succes een nieuwe Wet toezicht kredietwezen. Het wetsvoorstel was in 1970 ingediend door minister Witteveen en werd in 1978 door minister Andriessen in het Staatsblad gebracht. (11.068)
• - 

  Diende in 1977 samen met staatssecretaris Van Hulten het wetsvoorstel Postbankwet in. De Postbank moest een zelfstandige financiële staatsonderneming worden ontstaan door fusie van de Postgiro en de Rijkspostspaarbank. Het wetsvoorstel werd in 1984 door minister Ruding ingetrokken. (14.632)
• - 

  Diende in 1977 het wetsvoorstel Wet Beleggingsinstellingen in. Hiermee moesten misstanden rond (grote) beleggingsinstellingen worden voorkomen. Het wetsvoorstel bleef onafgedaan en werd vervangen door de (tijdelijke) Wet effectenhandel. (14.664)

• - 

  Bracht in 1977 de Wet giraal effectenverkeer (Stb. 333) tot stand. Deze wet maakt een stelsel van giraal effectenverkeer wettelijk mogelijk. Effecten komen in administratief beheer van een centraal instituut. Via dit centrale instituut worden beurstransacties afgehandeld. De overheid houdt toezicht op het centrale instituut. (13.780)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Was in november 1972 kandidaat-minister voor Financiën in het deelkabinet-Den Uyl/Van Mierlo
• - 

  Behoorde in augustus 1977 tot de minderheid van zijn fractie die tegen de financiële en sociaal-economische paragraaf van het ontwerp-regeerakkoord stemde. Pas na aandrang van Den Uyl stelde hij zich in oktober beschikbaar voor een hernieuwd ministerschap.
• - 

  Weigerde in oktober 1981 als informateur op te treden, toen in het kabinet-Van Agt II een conflict was ontstaan over de financieel-economische politiek

• - 

  Promoveerde bij prof. F.J. de Jong
• - 

  Aan zijn begrafenis in Amsterdam ging een herdenkingsbijeenkomst vooraf in het Concertgebouw, die werd bijgewoond door onder meer prins Willem-Alexander, Mr. Pieter van Vollenhoven, minister-president Balkenende, de ministers Zalm en Peijs, voorzitter Barroso van de Europese Commissie en hoogwaardigheidsbekleders uit binnen- en buitenland uit de financiële en politieke wereld
• - 

  Op 26 maart 2007 werd in Heerenveen een buste van hem onthuld
• - 

  In 2009 werd aan de Rijksuniversiteit Groningen een naar hem genoemde leerstoel ingesteld
• - 

  Zijn eerste echtgenote was lerares aardrijkskunde te Assen (tot 1961). Hij en zijn echtgenote slaagden op dezelfde dag voor hun doctoraal examen.

• - 

  Zei eens dat het ministerschap van Financiën een gemakkelijke baan was: "Je hoeft maar één ding goed te kunnen en dat is 'nee' zeggen. De enige keer dat je 'ja' mag antwoorden, is op de vraag: 'zei je echt nee?'"

• - 

  B. de Haas en C. van Lotringen, "Wim Duisenberg. Van Friese volksjongen tot mr. Euro" (2003)
• - 

  S. Mollink en M. van den Toorn, "Van 'Nederlandse Kennedy' tot 'Mister Euro'. Wim Duisenberg 1935-2005", Staatscourant, 1 augustus 2005
• - 

  "Willem Frederik Duisenberg, minister en bankier, leidde als 'Mister Euro' het meest prestigieuze project van Europa", De Volkskrant, 1 augustus 2005
• - 

  B. de Haas en C. van Lotringen, "Afscheid van Mister Euro". In memoriam Wim Duisenberg (1935-2005)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2006, 144

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.