J.J. (Koos) Vorrink - Hoofdinhoud

Charismatische en dominante sociaaldemocratische voorman in het interbellum en in de eerste naoorlogse jaren. Aanvankelijk onderwijzer. Leidde met veel bezieling de socialistische jeugdbeweging AJC i en was voorzitter van de SDAP en na de oorlog van de PvdA. Was actief in het verzet, onder andere bij Het Parool. In 1945-1946 regeringscommissaris voor het toezicht op politieke delinkwenten. Fel anticommunistisch en daarom ook onderwerp van een communistische lastercampagne. In de Tweede Kamer defensiewoordvoerder van de PvdA. Goed organisator maar met een autoritaire stijl.

SDAP, PvdA
functie(s) in de periode 1937-1954: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, partijvoorzitter

• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1918 tot 9 februari 1946
• - 

  PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

• - 

  tijdelijk onderwijzer te Vlaardingen, van 1 december 1911 tot 1 mei 1912
• - 

  onderwijzer, Openbare lagere school te Vlaardingen, van 1 mei 1912 tot 1919 (onderbreking i.v.m. mobilisatie)
• - 

  onderwijzer, Openbare lagere school te Amsterdam, van juni 1919 tot 1920
• - 

  bezoldigd secretaris AJC (Arbeiders Jeugd Centrale), van 1 november 1920 tot 11 mei 1924
• - 

  bezoldigd voorzitter AJC (Arbeiders Jeugd Centrale), van 11 mei 1924 tot november 1924
• - 

  bezoldigd voorzitter IvAO (Instituut voor Arbeidersontwikkeling), van november 1924 tot mei 1927
• - 

  voorzitter AJC (Arbeiders Jeugd Centrale), van mei 1927 tot 1 april 1934
• - 

  voorzitter SDAP, van 1 april 1934 tot 9 februari 1946
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1935 tot 4 juni 1946
• - 

  regeringsgemachtigde in algemene dienst, belast met toezicht op arrestatie en bewaking van politieke delinquenten, ministerie van Algemene Oorlogsvoering, van 25 juli 1945 tot 9 mei 1946
• - 

  voorzitter PvdA, van 9 februari 1946 tot 23 februari 1955 (uitgeschakeld door een ongeval in 1949 en afwezig vanwege ziekte vanaf begin 1953)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 19 september 1954

• - 

  geïnterneerd gevangenenkamp te Haaren (N.Br.), van 2 april 1943 tot april 1944 (werd op 1 april in Eindhoven gearresteerd)
• - 

  geïnterneerd concentratiekamp te Sachsenhausen, van april 1944 tot mei 1945

• - 

  lid commissie onderzoek van het militaire vraagstuk, vanaf juli 1924
• - 

  lid bestuur AJC (Arbeiders Jeugd Centrale), van november 1924 tot mei 1927
• - 

  redacteur AJC-orgaan "Het Jonge Volk", 1928
• - 

  lid SDAP-commissie actie en propaganda tegen extremisme (Commissie van Vijf), vanaf april 1934
• - 

  lid commissie beginselprogramma PvdA, van 27 juli 1946 tot 24 april 1947
• - 

  lid fractiebestuur PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van juli 1946 tot 19 september 1954
• - 

  voorzitter militaire commissie PvdA, van januari 1950 tot 23 februari 1955

• - 

  lijstaanvoerder PvdA Tweede Kamerverkiezingen 1946 (kieskringen Amsterdam, Groningen en Assen), van 21 maart 1946 tot 17 mei 1946
• - 

  lijstaanvoerder PvdA Tweede Kamerverkiezingen 1948 (kieskringen Amsterdam, Groningen en Assen), van 15 april 1948 tot 7 juli 1948

• - 

  voorzitter KGOB (Kwekelingen Geheel-Onthouders Bond), afdeling Haarlem, vanaf november 1908
• - 

  secretaris KGOB (Kwekelingen Geheel-Onthouders Bond), van oktober 1912 tot 1913
• - 

  voorzitter Stichting voor Zon en Vrijheid
• - 

  redacteur maandblad "De Nieuwe Stem", van oktober 1918 tot oktober 1919
• - 

  redacteur "De Daad", orgaan voor sociaaldemocratische jongeren, vanaf januari 1920
• - 

  lid bestuur Socialistische Jeugd Internationale, van mei 1926 tot 1932
• - 

  lid Staatscommissie aanvullend onderwijs voor de rijpere jeugd (Staatscommissie-Van Wijnbergen), van 7 maart 1927 tot 24 maart 1930
• - 

  lid commissie tot bestrijding van de gevolgen van jeugdwerkloosheid, vanaf april 1932
• - 

  voorzitter Socialistische Jeugd Internationale, van 1932 tot 1935
• - 

  lid commissie herziening tactiek SDAP, van juni 1933 tot november 1933
• - 

  lid bestuur Troelstra-oord, vanaf april 1934
• - 

  lid bestuur IvAO (Instituut voor Arbeidersontwikkeling), vanaf april 1934
• - 

  lid Centrale Jeugdraad, tot juli 1934
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. "De Arbeiderspers", vanaf mei 1934
• - 

  lid Politiek Convent, van 1 juli 1940 tot maart 1942
• - 

  lid redactie illegale blad "Het Parool", van februari 1941 tot maart 1942
• - 

  lid Grootburgercomité, van december 1941 tot 1 april 1943
• - 

  lid Nationaal Comité, van januari 1942 tot 1 april 1943
• - 

  redacteur illegale blad "Verzet", van maart 1942 tot 1 april 1943
• - 

  ondervoorzitter Nationale Advies Commissie (adviescollege voor de samenstelling van de Voorlopige Staten-Generaal), van 20 juli 1945 tot 16 november 1945
• - 

  voorzitter Staatscommissie voor het annexatie-vraagstuk, van 22 augustus 1945 tot mei 1946
• - 

  lid commissie vervullen opengevallen plaatsen Staten-Generaal (Nationale Advies Commissie), oktober 1945
• - 

  lid Legercommissie, van 16 juni 1947 tot juli 1948
• - 

  lid Defensiecommissie, van juli 1948 tot 1954

• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 22 maart 1938 tot 28 juni 1938
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 20 september 1938 tot 20 december 1938
• - 

  voorzitter één van de vier Commissies van Rapporteurs over wetsontwerp Overdracht Souvereiniteit Indonesië (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 23 november 1949 tot december 1949
• - 

  voorzitter begrotingscommissie voor Oorlog en Marine (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 27 september 1950 tot 17 september 1953
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Oorlog en Marine (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 17 september 1953 tot 16 november 1953

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  u.l.o. te Vlaardingen

• - 

  Rijkskweekschool voor onderwijzers te Haarlem, van 1 mei 1907 tot mei 1911
• - 

  gymnastiek (L.O.-akte)
• - 

  gymnastiek (hoofdakte), tot 1914

• - 

  Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met buitenlandse zaken
• - 

  Interpelleerde op 11 januari 1938 minister Patijn over de stappen door de regering gedaan of te doen inzake de erkenning van de koning van Italië als keizer van Ethiopië
• - 

  Was defensiewoordvoerder van de PvdA-Tweede Kamerfractie

• - 

  Moest in mei 1946 ontslag nemen als regeringsgemachtigde nadat hij openlijk kritiek had geuit op het in zijn ogen lakse vervolgingsbeleid ten aanzien van Arnold Meijer. Minister Kolfschoten beschouwde die kritiek als ongewenste inmenging en dreigde met een ministeriële crisis.
• - 

  Leider, propagandist en organisator van de socialistische jeugdbeweging
• - 

  Charismatisch redenaar, met grote retorische kwaliteiten

• - 

  Trachtte in mei 1940 tevergeefs via IJmuiden naar Engeland uit te wijken
• - 

  Zat in de periode 1940-1943 ondergedoken en was onder andere actief in het Nationaal Comité, dat plannen maakte voor een overgangsbewind na een Duitse nederlaag. Bij de contacten daarover met Londen werd hij slachtoffer van het door Anton van der Waals uitgevoerde Englandspiel. Raakte op 1 april 1943, na arrestatie in Eindhoven, in gevangenschap.
• - 

  Raakte in januari 1949 zwaar gewond bij een vliegtuigongeluk in Denemarken, op een missie om bij de Noorse regering begrip te vragen voor het Nederlandse Indiëbeleid.
• - 

  Kreeg in februari 1955 een beroerte
• - 

  Van hem staat bij het Koos Vorrinkhuis (een NIVON-huis) in Lage Vuursche een borstbeeld

• - 

  Werd in 1935 en 1937 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  "Wat deed Koos Vorrink? De klare taal der feiten" (Amsterdam, 1948
• - 

  C.H. Wiedijk, "Koos Vorrink" (1986)
• - 

  A.A.de Jonge, "Vorrink, Jacobus Jan (1891-1955)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 590
• - 

  C.H. Wiedijk en G. Harmsen, "Vorrink, Jacobus Jan", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel III, 221
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.