H.J.F.M. (Henk) Sneevliet - Hoofdinhoud

Starre revolutionaire marxist, die vanuit de SDAP via de CPH i opschoof naar uiterst links. Politiek actief in Nederlands-Indië en daarom uitgewezen. Later voorzitter van de anarchistische vakbond. Goed organisator, spreker en schrijver, en bekend agitator. Richtte met Mao de Chinese Communistische Partij op. IJdel en tamelijk autoritair, maar ook moedig. In 1942 op de Leusderheide door de Duitsers terechtgesteld vanwege verzetsactiviteiten.

RSP, RSAP
functie(s) in de periode 1933-1937: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van 1902 tot 1912
• - 

  SDP (Sociaal-Democratische Partij), van 1912 tot december 1912
• - 

  SDP (Sociaal-Democratische Partij), vanaf 1916
• - 

  Revolutionair Arbeiderscomité, omstreeks 1925
• - 

  CPH (Communistische Partij Holland), tot 26 mei 1927
• - 

  RSP (Revolutionair-Socialistische Partij), van 2 februari 1929 tot 2 maart 1935 (medeoprichter)
• - 

  RSAP (Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij), van 2 maart 1935 tot 14 april 1942

• - 

  ambtenaar Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen ("S.S.") te Zutphen, van 1900 tot 1904
• - 

  spoorwegambtenaar te Zwolle, van 1904 tot 1 januari 1910
• - 

  lid gemeenteraad van Zwolle, van september 1907 tot 1 januari 1910
• - 

  vrijgestelde NVST (Nederlandse Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel) te Utrecht, van 1 januari 1910 tot januari 1911
• - 

  voorzitter NVST, van januari 1911 tot juli 1912
• - 

  kantoorbediende, hoofdkwartier NVST, van juli 1912 tot december 1912
• - 

  lid redactie "Soerabaiasch Handelsblad" te Soerabaja (Nederlands-Indië), van maart 1913 tot 30 juni 1913
• - 

  secretaris "Handelsvereeniging Semarang" te Semarang (Ned.-Indië), van 1 juli 1913 tot 20 april 1917 (ontslagen i.v.m. politieke activiteiten)
• - 

  bezoldigd propagandist, Nederlands-Indische Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel, van juni 1917 tot 16 december 1918
• - 

  bezoldigd propagandist CPH, van 1919 tot augustus 1919
• - 

  bezoldigd bestuurder NAS (Nationaal Arbeids Secretariaat), van augustus 1919 tot december 1919
• - 

  vertegenwoordiger Komintern in het Verre Oosten te Sjanghai (China), van 1920 tot augustus 1923
• - 

  medewerker afdeling Duitsland, Komintern te Moskou (Sovjet-Unie), van december 1923 tot maart 1924
• - 

  voorzitter NAS, vanaf 5 mei 1924
• - 

  lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 7 juli 1931 tot 4 juli 1939 (voor de RSP)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 juli 1933 tot 8 juni 1937
• - 

  fractievoorzitter RS(A)P Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 juli 1933 tot 8 juni 1937 (éénmansfractie)
• - 

  lid gemeenteraad van Amsterdam, van 5 september 1939 tot 29 juli 1940 (ontslagen op last van de bezetter)

• - 

  voorzitter SDAP afdeling Zwolle, van september 1907 tot 1 januari 1910
• - 

  lid hoofdbestuur Indische Sociaal-Democratische Vereeniging (na 1930 PKI), vanaf mei 1914 (medeoprichter)
• - 

  voorzitter Indische Sociaal-Democratische Vereeniging, afdeling Semarang, vanaf mei 1914
• - 

  lid Executief Comité Komintern te Moskou, vanaf 1920
• - 

  voorzitter RSP, van 2 februari 1929 tot 2 maart 1935
• - 

  secretaris RSAP, van 2 maart 1935 tot november 1936
• - 

  voorzitter RSAP, van november 1936 tot 13 april 1942
• - 

  redacteur illegale blad Marx-Lenin-Luxemburg Front "Spartacus", vanaf 1941

• - 

  lid hoofdbestuur NVST, van juli 1906 tot november 1909
• - 

  ondervoorzitter NVST, van november 1909 tot januari 1911
• - 

  hoofdredacteur NVST-bondsorgaan "Orgaan", vanaf augustus 1909
• - 

  adviseur hoofdbestuur VSTP (Nederlandsch-Indische Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel)
• - 

  hoofdredacteur orgaan VSTP, van mei 1914 tot april 1915
• - 

  hoofdredacteur orgaan VSTP, van april 1916 tot september 1916
• - 

  penningmeester Nederlandse Federatie van Transportarbeiders, 1919
• - 

  lid Hoge Raad van Arbeid, omstreeks 1932 tot 27 januari 1933

• - 

  R.K. lagere school te 's-Hertogenbosch

• - 

  vijfjarige h.b.s. te 's-Hertogenbosch, tot 1900

• - 

  Interpelleerde in 1934 minister De Graeff over de zending van een contingent Nederlandse troepen naar het Saargebied

• - 

  Werd in 1933 tot Tweede Kamerlid gekozen, terwijl hij nog in de gevangenis zat wegens opruiing. Hij was op 21 februari 1933 gearresteerd, omdat hij, na muiterij op De Zeven Provinciën, in Den Helder manifesten had verspreid onder het marinepersoneel. Hij werd op 13 april door de rechtbank in Amsterdam veroordeeld tot vijf maanden gevangenisstraf, onder aftrek van het voorarrest.
• - 

  Voerde bij de verkiezingsstrijd de leuze: "Van de cel in de Kamer"
• - 

  In de vier jaren dat hij lid was van de Tweede Kamer heeft de voorzitter 61 maal door hem gebruikte woorden ontoelaatbaar verklaard en uit de Handelingen geschrapt. In de periode dat de voorzitter over dit schraprecht beschikte (1934-2001) was hij daarmee het Kamerlid dat dit ingrijpen van de voorzitter het vaakst is overkomen.

• - 

  Zijn zoons pleegden beiden zelfmoord (resp. in 1932 en 1937)
• - 

  Zat ondergedoken (deed illegaal werk), van mei 1940 tot 6 maart 1942
• - 

  Bij het voormalige kamp Amersfoort is een informatiebord geplaatst over de executie in april 1942, waarbij naast Sneevliet zeven verzetstrijders van het MLL-front stierven. Zijn dood werd jaarlijks op 13 april op Driehuis-Westerveld herdacht op een door een Sneevliet Herdenkingscomité georganiseerde bijeenkomst.

• - 

  Was bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1925 tweede op de kandidatenlijst van het Revolutionair Arbeiderscomité

• - 

  "Maring", van 1920 tot 1923 (pseudoniem als Komintern-vertegenwoordiger in het Verre Oosten)
• - 

  Kawan Merah (pseudoniem in "Het Volk")

• - 

  S. Santen, "Sneevliet, rebel" (1971)
• - 

  F. Tichelman, "Henk Sneevliet, 1888-1942, een politieke biografie" (1974)
• - 

  M. Perthus, "Henk Sneevliet, revolutionair socialist in Europa en Azië" (1976)
• - 

  A. van der Horst, "Inventaris van het archief van Henk Sneevliet (1883-1942)" (IISG)
• - 

  B. van der Plas, "Henk Sneevliet, een politieke bibliografie 1905-1940" (IISG, Amsterdam 1994)
• - 

  F. Tichelman, "Sneevliet, Hendricus Josephus Franciscus Marie", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel I, 111
• - 

  A.A. de Jonge, "Sneevliet, Hendricus Josephus Franciscus Marie (1883-1942)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 552
• - 

  Tony Saich, "The Orgins of the First United Front in China, The Role of Sneevliet (Alias Maring)", twee delen (1991)
• - 

  "Waarom schrijf je nooit meer?", Briefwisseling Henriette Roland Holst - Henk Sneevliet, bewerkt door Nico Markus en ingeleid door F. Tichelman (1995)
• - 

  Arendo Joustra: "Wie was Henk Sneevliet?", EW, 10 juli 2021
• - 

  P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.