Mr.dr. A.A. (Aat) van Rhijn

foto Mr.dr. A.A. (Aat) van Rhijn
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Solide protestants-christelijke jurist en econoom uit een professorenfamilie met veel sociale belangstelling. Begon zijn loopbaan bij een werkgeversorganisatie en werd departementaal topambtenaar. Twee dagen voor de oorlog uitbrak werd hij als CHU'er minister van Landbouw en Visserij in het kabinet-De Geer II i. Functioneerde later in Londen vrijwel in zijn eentje als Buitengewone Algemene Rekenkamer. Bracht commissoriaal belangrijke adviezen uit over sociale zekerheid. Na de oorlog actief propagandist van de doorbraak i naar de PvdA. Staatssecretaris van Sociale zaken. Na de val van het kabinet-Drees IV i lid van de Raad van State.

PvdA, CHU
in de periode 1933-1967: lid Tweede Kamer, staatssecretaris, minister, lid Buitengewone Rekenkamer, lid Raad van State, secretaris-generaal

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Arie Adriaan (Aat)

geboorteplaats en -datum
Groningen, 23 oktober 1892

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 11 februari 1986

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • CHU (Christelijk-Historische Unie), tot april 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf april 1946

3.

Hoofdfuncties/beroepen (12/17)

  • secretaris-generaal ministerie van Economische Zaken, van 1 juli 1933 tot 21 augustus 1935 (naam departement gewijzigd)
  • secretaris-generaal ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, van 21 augustus 1935 tot 9 juli 1937 (naam departement gewijzigd)
  • secretaris-generaal ministerie van Landbouw en Visserij, van 21 augustus 1935 tot 9 juli 1937
  • secretaris-generaal ministerie van Economische Zaken, van 9 juli 1937 tot 9 mei 1940
  • minister van Landbouw en Visserij, van 9 mei 1940 tot 1 mei 1941 (benoemd bij K.B. van 8 mei 1940)
  • voorzitter buitengewone Algemene Rekenkamer te Londen, van 1 mei 1941 tot 24 juli 1945
  • belast met de voorbereiding van de 'heropbouw' van het ministerie van Sociale Zaken in Nederland, van oktober 1944 tot juli 1945 (aanvankelijk in bevrijd Zuid-Nederland)
  • secretaris-generaal ministerie van Sociale Zaken, van 15 juli 1945 tot 15 februari 1950
  • staatssecretaris van Sociale Zaken (belast met werkgelegenheid en sociale zekerheid), van 15 februari 1950 tot 15 september 1951 (naam departement gewijzigd)
  • staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid (belast met werkgelegenheid en sociale zekerheid), van 15 september 1951 tot 22 december 1958
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 juli 1956 tot 3 oktober 1956
  • lid Raad van State, van 1 oktober 1960 tot 1 november 1967 (benoemd bij K.B. van 19 september 1960)

takenpakket (bewindspersoon)
  • Was als staatssecretaris belast met 1. werkgelegenheid, 2. unificatie van de sociale zekerheid, 3. bedrijfspensioenfondsen, 4. uitvoering der Werkloosheidswet en 5. sociale bijstand

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/26)

  • voorzitter interdepartementale werkgelegenheidscommissie, vanaf 1949
  • lid commissie honorering huisartsen (Commissie-Van de Ven), van november 1966 tot januari 1967

afgeleide functies, presidia etc. (2/6)
  • lid afdeling Sociale Zaken (Raad van State)
  • lid afdeling geschillen van bestuur (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Verdedigde in 1955 het regeringsstandpunt dat niet zou worden overgegaan tot ratificering van een ILO-verdrag over gelijke beloning van mannen en vrouwen bij gelijke arbeid. Het kabinet wilde niet verder gaan dan geleidelijke toepassing van dat principe.
  • Diende in 1957 een wetsvoorstel tot invoering van een algemene kinderbijslag in. Dit wetsvoorstel werd, nadat het was gewijzigd, in 1961 door minister Veldkamp in het Staatsblad gebracht. (4.953)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/6)
  • Bracht in 1953 samen met staatssecretaris Van den Berge de Coördinatiewet Sociale Verzekering (Stb. 578) tot stand, die leidde tot een belangrijke unificatie van de premieheffing ingevolge de socialeverzekeringswetten, alsmede unificatie van zaken als aanslag, verjaring, boete, dwangbevelen en vrijstelling. (3.034)
  • Bracht in 1954 een wijziging (Stb. 388) van de Arbeidswet 1919 tot stand, waardoor bedrijfsarbeid door 14-jarige meisjes verboden wordt. (3.319)
  • Bracht in 1954 een wijziging van de Arbeidswet 1919 tot stand, waardoor ook landarbeiders onder het regime van deze wet komen te vallen (3.324)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/5)
  • Vormde in de periode 1941-1945 alleen de buitengewone Algemene Rekenkamer, die toezicht hield op de uitgaven van de Nederlandse regering
  • Verbleef in 1943 en 1944 enkele maanden in de VS en Canada om studie te doen naar financieel toezicht en woonde samen met minister Van den Tempel de vergadering van de Internationale Arbeidsorganisatie in Philadelphia bij
  • Ondertekende in december 1945 met 48 partijgenoten een verklaring tegen samenwerking tussen CHU en ARP (het zgn. Comité van 49). Verliet de CHU in april 1946 en werd lid van de PvdA.

uit de privésfeer
  • Zijn jongste dochter was gehuwd met de oudste zoon van J.A. Jonkman, minister en Eerste Kamervoorzitter

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, september 1927 (benoeming niet aanvaard)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
A.C.A.M. Bots, "Rhijn, Arie Adriaan van (1892-1986)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 490

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.