Mr. H.A.F.M.O. (Hans) van Mierlo - Hoofdinhoud

Voornaamste oprichter en lange tijd voorman van D66. Was afkomstig uit een katholiek ondernemersgezin en was journalist bij het Handelsblad. Wist in 1967, na een op Amerikaanse wijze gevoerde campagne en dankzij een uitstekende p.r., zijn partij met 7 zetels in de Kamer te loodsen. Voorstander van samenwerking met de PvdA. Trad na de verkiezingsnederlaag van D66 in 1972 terug als partijleider. Keerde in 1981 terug in de politiek als minister van Defensie en in 1986 als leider van D66. Onder zijn leiding behaalde zijn partij in 1989 en 1994 zeer goede verkiezingsuitslagen. Bekroonde die tweede winst met de vorming van een 'paars' kabinet (Kok I i), zonder confessionelen. Werd daarin zelf minister van Buitenlandse Zaken en vicepremier. Levensgenieter, die vele contacten in de culturele wereld had en charmante intellectueel, die mensen wist te binden.

D66
functie(s) in de periode 1967-1998: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, minister, politiek leider

• - 

  D'66 (Democraten 1966), van 24 oktober 1966 tot 15 juni 1985 (partijnaam gewijzigd)
• - 

  D66 (Democraten 66)

• - 

  adjunct-redacteur "l'Indepedent" te Perpignan, omstreeks 1957 en nog in 1960 (tijdens reis door Frankrijk)
• - 

  redacteur "Algemeen Handelsblad", van 1960 tot februari 1967
• - 

  fractievoorzitter D'66 Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 februari 1967 tot 1 september 1973
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 8 juni 1977
• - 

  ambteloos, van 8 juni 1977 tot 11 september 1981 (vervulde functies in ambtelijke commissies)
• - 

  minister van Defensie, van 11 september 1981 tot 5 november 1982
• - 

  ambteloos, van 5 november 1982 tot 13 september 1983
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten Generaal, van 13 september 1983 tot 4 juni 1986
• - 

  fractievoorzitter D66 Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 mei 1986 tot 19 augustus 1994
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 juni 1986 tot 22 augustus 1994
• - 

  minister van Buitenlandse Zaken en viceminister-president, van 22 augustus 1994 tot 3 augustus 1998
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 19 mei 1998 tot 18 augustus 1998

• - 

  minister van staat, van 24 oktober 1998 tot 11 maart 2010

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid bestuur Dr. C.J. Roosstichting (medeoprichter)
• - 

  voorzitter Nederlands Balletorkest, vanaf januari 1999
• - 

  regeringsvertegenwoordiger op de Conventie voor de toekomst van Europa, van 1 maart 2002 tot 26 september 2002
• - 

  lid bestuur theatergroep "Orkater" en "De Mexicaanse Hond, van 2003 tot 2010

• - 

  lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, van mei 1967 tot 1977
• - 

  lid parlementaire delegatie naar de Volksrepubliek China, van 18 augustus 1973 tot 28 augustus 1973

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Diende in 1970 met zijn fractiegenoot Erwin Nypels initiatiefwetsvoorstel in om de bevoegdheid van de minister van Sociale Zaken om een c.a.o. onverbindend te verklaren te laten vervallen. Het voorstel werd later ingetrokken na overname in een regeringsvoorstel. (10.906)
• - 

  Voerde in 1975 het woord tijdens het debat over de onafhankelijkheid van Suriname
• - 

  Vroeg in 1976 met Klaas de Vries (PvdA) en Henk Waltmans (PPR) een onderzoek in te stellen naar het wapenaankoopbeleid. Dit leidde tot instelling van en subcommissie uit de bijzondere commissie COAC (Onderzoek naar het aanschaffingsbeleid op het gebied van defensiemateriaal en de controle daarop).
• - 

  Interpelleerde op 17 maart 1977 minister Van der Stoel en staatssecretaris Brinkhorst over het niet uitnodigen van de E.G. voor de wereldtopconferentie in Londen
• - 

  Was in de Eerste Kamer woordvoerder buitenlandse zaken. Was in 1985 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van de overeenkomst met de VS over plaatsing van kruisvluchtwapens

• - 

  Stemde in 1975 als enige van zijn fractie tegen een (verworpen) motie-Jurgens over het mogelijk maken van een beslissend correctief referendum

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Gaf samen met minister Voorhoeve steun aan het NAVO-beleid dat op 27 mei 1997 uitmondde in de Stichtingsakte betreffende wederzijdse betrekkingen, samenwerking en veiligheid tussen de NAVO en de Russische Federatie
• - 

  Nam tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie (januari-juni 1997) als vertegenwoordiger van de Unie deel aan het internationaal overleg over het Midden-Oosten en over Midden- en Oost-Europa
• - 

  Had een belangrijk aandeel in de voorbereiding van de Europese topconferentie van Amsterdam (juni 1997), die leidde tot het Verdrag van Amsterdam. Verbleef tijdens de 180 dagen van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie (eerste helft 1997) 90 dagen in het buitenland.
• - 

  Dreigde in augustus 1997 met een kabinetscrisis vanwege felle kritiek vanuit de Tweede Kamer en enkele collega-ministers op het door hem en minister Sorgdrager genomen besluit om af te zien van een verzoek aan Brazilië om de Surinaamse adviseur van Staat (en oud-legerleider) Bouterse aan te houden. Hij wist die kritiek deels te pareren, omdat niet vaststond dat de Braziliaanse regering zou meewerken aan uitlevering en er daarover evenmin een verdrag bestond. (25.467)
• - 

  Bracht in 1998 een notitie uit over internationale bescherming van de vrijheid van godsdienst of overtuiging. Bescherming is integraal onderdeel van het Nederlandse mensenrechtenbeleid. Zowel nationaal als internationaal wordt steun verleend aan niet-gouvernementele organisaties, kerkgenootschappen etc. die bijdragen aan het waarborgen van de vrijheid van godsdienst en overtuiging. (25.992)

• - 

  Bracht in 1995 de wet tot stand inzake Goedkeuring van het Verdrag tot verbod van de ontwikkeling, de produktie, de aanleg van voorraden en het gebruik van chemische wapens en inzake de vernietiging van deze wapens, alsmede de uitvoeringswet. (23.910 & 23.911)
• - 

  Bracht in 1996 samen met minister Zalm een wet tot goedkeuring van het op 31 oktober 1994 te Luxemburg tot stand gekomen besluit betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen tot stand. Op basis van besprekingen in Edinburgh in 1992 worden nieuwe afspraken vastgelegd over de financiering van de EG. Nederland blijft netto-betaler en de compensatie voor het Verenigd Koninkrijk blijft bestaan. Daar staat tegenover dat de groei van de eigen middelen wordt beperkt en dat de structuur ervan meer op het draagkrachtbeginsel wordt gebaseerd. De begrotingsdiscipline wordt versterkt. (24.127)
• - 

  Bracht in 1996 een wet tot stand inzake goedkeuring van de op 14 juni 1994 te Luxemburg tot stand gekomen Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en Oekraïne, en de op 24 juni 1994 te Korfoe tot stand gekomen Overeenkomst inzake Partnerschap en Samenwerking waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de EG en de Russische Federatie (24.427)
• - 

  Bracht in 1998 een wet tot stand ter goedkeuring van het op 10 september 1996 te New York tot stand gekomen Verdrag inzake het alomvattend verbod op kernproeven. Dit verdrag verbiedt het uitvoeren van alle kernproeven in de vorm van explosies, van welke omvang en grootte dan ook. (25.728)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Kwam op 30 april 1966 in Amsterdam met geestverwanten bijeen om over een nieuw politiek initiatief te praten. Hierop volgde in september 1966 een appèl-beweging, die in oktober uitmondde in de oprichting van Democraten 1966 (D'66).
• - 

  Was in april 1971 viceminister-president en minister voor Grondwetszaken in het alternatieve kabinet van PvdA, D'66 en PPR
• - 

  Diende op 12 mei 1971 tijdens een Tweede Kamerdebat over de verkiezingsuitslag een voorstel in om Den Uyl (PvdA) te benoemen tot formateur. Dit voorstel werd met 84 tegen 51 stemmen verworpen.
• - 

  Was in november 1972 kandidaat-bewindsman voor Binnenlandse Zaken in het deelkabinet Den Uyl/Van Mierlo
• - 

  Werd op 22 mei 1973 tijdens een geheime fractievergadering als fractievoorzitter vervangen door Jan Terlouw. Trad af omdat hij vond dat er teveel spanningen binnen de fractie bestonden en zijn aanblijven een optimaal functioneren van de fractie in de weg leken te staan.

• - 

  Kreeg in Nijmegen onder meer college van de hoogleraren Van der Grinten en Duynstee
• - 

  Leerde bij het Algemeen Handelsblad Hans Gruijters kennen
• - 

  Was bij het aantreden van het derde kabinet-Van Agt afwezig, omdat hij door een heupinfectie (drie weken) in het AMC moest verblijven
• - 

  D66 organiseerde na zijn overlijden op 23 maart een herdenkingsbijeenkomst in "De Rode Hoed" in Amsterdam
• - 

  Het Eerste Kamerlid (1849-1850) J.Ch. van Mierlo was zijn betovergrootvader

• - 

  Zei in januari 1975 ter verklaring van zijn stem tegen een motie-Jurgens over het correctief referendum: Ik ben nooit een erg warm voorstander geweest van de referendumgedachte, maar waar ik deze mogelijkheid openhield was het altijd nog in een constellatie, waarin in de eerste plaats een directere band zou worden gelegd tussen de kiezers en de bestaande instituten van onze democratie, te weten parlement en kabinet (...) Ik vrees er een nog sterkere verzwakking van ons parlementair functioneren van.
• - 

  Zei op 9 april 1992 aan het slot van de laatste vergadering in de 'oude' vergaderzaal: "Alleen al een kabinetscrisis zal nooit meer letterlijk zo ruiken als in deze zaal. Die wilde-beestenlucht van te grote emoties in een te klein hok."

• - 

  lid Raad van State, 1978 (geweigerd)
• - 

  secretaris West-Europese Unie, december 1984 (geweigerd)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  Bert Vuijsje, "Avonturen in besturen. Gesprekken met Hans van Mierlo, Ruud Lubbers, Hans Wiegel en vele anderen" (2006)
• - 

  Jan Hoedeman en Jan Joost Lindner, "Van Mierlo: denker, dromer en inspirator", De Volkskrant, 11 maart 2010
• - 

  Mark Kranenburg, "De eerste persoon in de politiek. H.A.F.M.O. van Mierlo (1931-2010), oprichter van D66", NRC Handelsblad, 12 maart 2010
• - 

  Hans Goslinga, "De vervlogen hoop op de rede", Trouw, 13 maart 2010
• - 

  J.J. Vis, "Gepassioneerd betrokken bij de publieke zaak. Hans van Mierlo (1931-2010)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, 149
• - 

  Hubert Smeets, "Een wonder baarlijk politicus. Hans van Mierlo 1931-2010" (2021)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.