Opinie: In deze kabinetsformatie moet de VVD de klimaatdoelen redden

Met dank overgenomen van Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie (JOVD) i, gepubliceerd op woensdag 10 januari 2024.

Nu door partijen in Hilversum wordt onderhandeld over de vorming van een kabinet is het zaak dat de klimaatdoelen van Parijs worden beschermd. En wel door Dilan Yesilgöz, want het klimaat mag niet langer een blinde vlek zijn voor rechtse partijen, vindt de JOVD.

‘Alle klimaatmaatregelen door de shredder.’ Dit is het startpunt van de PVV in de coalitieonderhandelingen. Nu VVD-leider Dilan Yeşilgöz heeft toegezegd dat ze actief deelneemt aan de onderhandelingen, is het aan de VVD om voet bij stuk te houden over cruciale thema’s voor liberalen.

De JOVD heeft als liberale jongerenorganisatie na de verkiezingsuitslag benadrukt dat een Nexit, stoppen met steun aan Oekraïne en het schrappen van de klimaatdoelen van Parijs onbespreekbaar zijn. Terwijl partijen als NSC en BBB nooit hebben laten blijken klimaat een belangrijk thema te vinden, rust de uitdaging voor ambitieus klimaatbeleid nu volledig op de schouders van de VVD. Volgens de JOVD is het tijd dat klimaatbeleid niet langer als een exclusieve linkse aangelegenheid wordt beschouwd, maar dat ook een potentieel centrumrechts kabinet zich hier volmondig voor inzet.

Klimaat is lange tijd een blinde vlek geweest voor rechtse partijen. In 2008 schreef Rutte een pamflet voor Groen Rechts. Helaas vond de groene ambitie toen nog weinig weerklank binnen de VVD. Inmiddels lijkt een kentering gaande. Klimaatbeleid zonder inmenging van linkse partijen biedt namelijk ook kansen. Wat Rutte helaas niet is gelukt kan de VVD onder Yeşilgöz mogelijk wel bewerkstelligen: een groen-rechts antwoord op klimaatverandering. Met een economie waarin groei en vooruitgang hand in hand gaan met innovatie en de bescherming van milieu. Er zijn namelijk meerdere wegen naar Parijs, niet enkel die van links.

Allereerst kan Nederland eindelijk vol inzetten op kernenergie, met de bouw van zowel grote als kleine centrales. De wetenschap is helder over de toegevoegde waarde van kernenergie: het is een essentiële schakel in een duurzame energiemix. Omdat de realisatie van kerncentrales tijdrovend is, moet zo spoedig mogelijk met de bouw worden begonnen.

Een toekomstig kabinet mag zich echter niet blindstaren op kernenergie. Ook voordat deze centrales operationeel zijn, ligt er een cruciale taak in het voortzetten van de verduurzaming. Het gevaar schuilt in de mogelijkheid dat deze partijen slechts pretenderen het klimaatakkoord na te leven, terwijl zij vooral gaan vertragen de komende vier jaar. De JOVD hoopt dat de VVD zich volledig committeert aan deze doelen. Doen wat nodig is, en niet doorschuiven wat mogelijk is.

Ook liggen er kansen om vol in te zetten op verduurzaming van het bedrijfsleven met oog voor groene economische groei. De industrie moet ondersteund worden in haar duurzame energietransitie. Door fossiele subsidies geleidelijk af te bouwen en met innovatie- en transitiefinanciering kan de energietransitie in Nederland plaatsvinden. Met het wegjagen van bedrijven uit Nederland wordt de mondiale uitstoot namelijk niet verlaagd. Het klimaatfonds speelt hierin een belangrijke rol, waar dus niet aan getornd mag worden. Als liberaal is het goed te bepleiten dat de vervuiler betaalt. De opbrengst hiervan wordt gebruikt om het klimaatbeleid van te betalen.

Instabiele en onzekere tijden vragen om een stabiele regering. De betrouwbaarheid van de overheid heeft het afgelopen decennium onder druk gestaan. Een zorg die niet alleen burgers, maar ook het bedrijfsleven aangaat. Bedrijven die reeds begonnen zijn met de duurzame transitie, en konden rekenen op specifieke regelingen, mogen niet de dupe worden van een koerswijziging. Ook ontwikkelaars van zon- en windenergie hebben consistent beleid nodig om langdurige projecten te ontwikkelen.

Als er tot slot één thema is waar de onderhandelende partijen het over eens zijn, is het de grip op migratie. Klimaatverandering is echter onlosmakelijk verbonden met migratie op de lange termijn. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR voorspelt dat door klimaatverandering de komende decennia een stroom van honderden miljoenen klimaatvluchtelingen kan ontstaan. Als deze partijen op lange termijn ook grip op migratie willen houden, zou het tegengaan van klimaatverandering een topprioriteit moeten zijn.

Op dit moment stoten ontwikkelingslanden en opkomende economieën meer dan de helft van alle broeikasgassen uit. Zonder met behulp van internationale afspraken deze landen te ondersteunen in de energietransitie is Nederland later dus alsnog de klos. Het voornemen van de VVD om alle ontwikkelingssamenwerking te schrappen is daarom ronduit onverstandig en geenszins liberaal te noemen.

Volgens de JOVD kan een samenwerking met de onderhandelende partijen alleen worden overwogen als aan strenge liberale eisen wordt voldaan. De verantwoordelijkheid voor ambitieus klimaatbeleid zal voor het eerst volledig op de schouders van de VVD rusten. Het is hoog tijd dat partijen inzien dat klimaatbeleid niet simpelweg links of rechts is: het raakt ons allen. Het is van cruciaal belang dat de VVD hieraan geen concessies doet. Géén waterig compromis, de klimaatdoelen moeten als een paal boven water blijven staan.