Zo voorkom je dat grote bedrijven wegkijken van kinderarbeid en milieuvervuiling

Met dank overgenomen van Partij van de Arbeid (PvdA) i, gepubliceerd op donderdag 1 juni 2023.

We zien het overal: grote Europese bedrijven die hun productie verplaatsen naar landen met aanzienlijk lagere sociale- en milieustandaarden. Te vaak zonder dat ze zelf verantwoordelijkheid dragen voor de negatieve gevolgen die ze ter plaatse veroorzaken. Vandaag stemt het Europees Parlement voor de broodnodige anti-wegkijkwet van Lara Wolters.

In Qatar stierven tijdens de bouw van voetbalstadions 6500 arbeiders. Oeigoeren in China maken onder dwang onze kleding maken. In Zuid-Amerika worden dagelijks voetbalvelden aan tropisch regenwoud gekapt. Oliemaatschappijen bouwen in Afrika pijpleidingen dwars door kwetsbaar natuurgebied. En in Spanje worden massaal gastarbeiders uitgebuit tijdens de tomatenpluk.

Wat hebben deze voorbeelden met elkaar gemeen? De enorme schade die grote bedrijven aanrichten wanneer ze geen rekening houden met mens en milieu.

Een Europese anti-wegkijkwet

Na veel overleg met maatschappelijke organisaties, vakbonden en kleine bedrijven stemt het Europees Parlement vandaag in met een vlijmscherpe wet die moet zorgen dat in de 21e eeuw niet winst, maar mens en milieu centraal staan.

Want bovenstaande misstanden tonen ook dat vrijblijvende regels niet werken. Vrijblijvende regels en convenanten waar bedrijven hun handtekening onder zetten, zijn pleisters op stinkende wonden.

“Cowboybedrijven die regels aan hun laars lappen, snijden we de pas af.”

Lara Wolters

Bindende, verplichtende Europese regels voor verantwoord ondernemen nodig. Alleen zo gaan we écht kinderarbeid, uitbuiting, milieuvervuiling en onveilige werkomstandigheden tegen.

Met die regels moeten grote bedrijven hun leveranciers doorlichten op misstanden en in kaart brengen waar mogelijk risico’s zitten. Ook moeten bedrijven in gesprek met arbeiders, inwoners en vakbonden. De wet zal bedrijven aansprakelijk maken voor schade - ook als die schade ver weg is.

En belangrijk: slachtoffers krijgen meer rechten en kunnen dankzij deze wet schadevergoeding krijgen.

Lappendeken aan regels voorkomen

Het is ook helemaal niet zo gek dat we dat van bedrijven vragen. Wetgeving in onder meer Duitsland en Frankrijk laat zien dat het kan. Ook in landen als België, Luxemburg, Ierland, Finland en Spanje wordt gewerkt aan wetgeving. Om een lappendeken aan verschillende regels te voorkomen is dus een Europese wet nodig.

Een betere wereld begint bij bedrijven

Een betere wereld begint bij jezelf. Een mantra dat multinationals en rechtse partijen als VVD en CDA al zo lang herhalen dat ze het zelf zijn gaan geloven. Het is niet waar. Een betere wereld begint bij bedrijven, niet bij jezelf.

Uiteraard moet iedereen die ruimte heeft om duurzame keuzes te maken, dat absoluut doen. Maar het is niet de verantwoordelijkheid van de consument om duurzaam te kiezen, spullen moeten gewoon duurzaam zijn. Bedrijven dragen een grote verantwoordelijkheid.

Een betere wereld begint bij jezelf. Een mantra dat multinationals en rechtse partijen als VVD en CDA al zo lang herhalen dat ze het zelf zijn gaan geloven.

Daar vragen consumenten om én ook bedrijven zelf. Want de meeste bedrijven nemen hun plicht naar mens en milieu heel serieus. Die bedrijven geven we met de anti-wegkijkwet een steuntje in de rug. En die enkele grote cowboybedrijven die regels aan hun laars lappen, snijden we de pas af. Daar wordt iedereen beter van.