GOUD wil investeren in mensen (van alle leeftijden)

Met dank overgenomen van Tweede Kamerfractie Den Haan i, gepubliceerd op donderdag 25 mei 2023.

Nederland moet het op de wereldmarkt vooral hebben van kennis en inventiviteit. Scholing en ontwikkeling zijn daarbij van enorm belang. Daarvoor werd het STAP-budget in het leven geroepen. De Tweede Kamer liet zich over deze veelbesproken overheidsmaatregel informeren. “Het adagio moet zijn: investeren in mensen (van alle leeftijden), maar wel met een onderliggende, gedragen visie”, aldus Kamerlid Liane den Haan.

In de Tweede Kamer vond een rondetafelgesprek plaats over het STAP-budget. Het STAP-budget is een veelbesproken overheidsmaatregel. Werkenden en werkzoekenden kunnen duizend euro subsidie per jaar aanvragen voor scholing en ontwikkeling. Het geld kan gebruikt worden voor een training, cursus of opleiding. De subsidie heet STAP, een afkoring van STimulering Arbeidsmarkt Positie.

Bijzonder populair

De STAP-regeling is bijzonder populair. Tijdens de aanvraagronde van 1 mei verzochten 38.000 mensen een subsidiebedrag en was het budget van 34 miljoen euro binnen drie uur volledig op. 159.000 anderen wilden ook graag van de subsidie gebruik maken, maar belandden op de wachtlijst of vielen totaal buiten de boot. Het kabinet maakte in de Voorjaarsnota het besluit bekend het STAP-budget vanaf 2024 af te schaffen. Door deze bezuinigingsmaatregel zijn er nog slechts drie aanvraagronden; op 3 juli, 4 september en 1 november.

Hobby- en vrijetijdscursussen

De geliefde regeling kwam ook veel in het nieuws omdat nogal wat mensen met het geld hobby- en vrijetijdscursussen financierden. Volgens de Algemene Rekenkamer ging dat om 4 procent van de opleidingen. Op een totaal van 216.269 aanvragers komt dat op een aantal van 8.648 aanvragers die een cursus of opleiding wilden volgen die niet arbeidsmarktgericht is, zoals de bedoeling was. In 2022 kostte de STAP-regeling de staat 184 miljoen euro, waarvan 14,5 miljoen aan kosten voor de uitvoering van de regeling.

Een Leven Lang Leren

De effectiviteit van het STAP-budget lijkt door de ervaringen van afgelopen jaar uiterst kwestieus. Het is onvoldoende duidelijk of het kabinet plannen heeft of een uitgewerkte visie op hoe het verder moet met Een Leven Lang Leren. GOUD hoort graag van de bewindslieden welke instrumenten het beste passen bij de mooie ambities in het regeerakkoord betreffende Een Leven Lang Leren.

Mismatch

“Duidelijk is dat de mismatch tussen gevraagde kwalificaties op de arbeidsmarkt en de beschikbaarheid van kandidaten die hieraan voldoen een ernstig maatschappelijk probleem is”, vindt Kamerlid Liane den Haan. “Opleiding en training in de vorm van bijscholing en begeleiding zijn een goed instrument om mensen die nu aan de kant staan in het arbeidsproces te krijgen. En om te voorkomen dat werknemers later gaan uitvallen. De overheid kan en dient hier een actieve faciliterende rol in te vervullen.”

‘Eigen’ infrastructuur

GOUD vindt dat er een visie moet komen op een dekkend en voor iedereen toegankelijk stelsel voor Een Leven Lang Leren. Bijvoorbeeld door het faciliteren van het tweedekansonderwijs en het verbeteren van de infrastructuur voor het tweedekans-beroepsonderwijs. Door te investeren in de ‘eigen’ infrastructuur van de overheid in plaats van in commerciële opleidingen komt het geld in ieder geval goed terecht en kan er meer maatschappelijk rendement worden gerealiseerd.

Algemeen belang

“De overheid moet ook een actieve faciliterende rol vervullen in sectoren waar tekorten zijn of gaan ontstaan”, stelt Liane. “‘Tekortsectoren’ zijn bijvoorbeeld zorg, onderwijs, techniek, ICT en beroepen die te maken hebben met de klimaattransitie en de bouw. Want onderwijs dat toegesneden is op de maatschappelijke behoeften en met voldoende toegankelijkheid is algemeen belang. Dat geldt dan zowel voor onderwijs voorafgaand aan de maatschappelijke carrière als voor onderwijs voor mensen die al in het arbeidsproces zitten.”

Kennis en inventiviteit

Liane vindt dat een subsidiestelsel dat Een Leven Lang Leren bevordert door de overheid moet worden ingericht en georganiseerd. “Net zoals dat bij het reguliere onderwijs het geval is”, zegt het Kamerlid. “Als Nederland concurrerend wil blijven op de wereldmarkt, en we onze brede welvaart willen behouden, moeten we het vooral van kennis en inventiviteit hebben. Het adagio moet dus zijn: investeren in mensen (van alle leeftijden), maar wel met een onderliggende, gedragen visie.”