Klimaatactie in de EU: uit voortgangsverslagen blijkt dat emissies in 2020 met 31 % zijn gedaald vergeleken met 1990 en dat 76 % van de ETS-inkomsten voor groene transitie wordt gebruikt

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 26 oktober 2021.

Samen met het jaarlijks verslag over de stand van de energie-unie heeft de Commissie vandaag drie verslagen aangenomen over de voortgang van het klimaatbeleid van de EU in 2020:

Uit het voortgangsverslag over klimaatactie in de EU blijkt dat de broeikasgasemissies van de EU-27 in 2020 met bijna 10 % zijn gedaald vergeleken met 2019, een ongekende daling als gevolg van de COVID-19-pandemie. Vergeleken met 1990 - het referentiejaar voor de klimaatdoelstellingen van de EU op lange termijn - zijn de totale emissies met 31 % gedaald.

Dit betekent dat de EU het streefcijfer van het Protocol van Kyoto bij het UNFCCC - een vermindering van de emissies met 20 % in 2020 vergeleken met 1990 - ruimschoots heeft gehaald. De gegevens voor dit jaar zijn duidelijk uniek vanwege de wereldwijde economische vertraging en de ontwikkelingen op lange termijn zullen pas volgend jaar beter geanalyseerd kunnen worden.

In 2020 zijn de emissies in sectoren die onder het EU-systeem voor de handel in emissies (EU-ETS) vallen, sterk gedaald vergeleken met 2019: met 11,4 % bij de opwekking van elektriciteit en in de meeste industriële sectoren, en met 63,5 % in de luchtvaartsector.

De niet onder het ETS vallende emissies (bijvoorbeeld de emissies van niet onder het ETS vallende industriële sectoren en van vervoer, gebouwen, landbouw en afvalverwerking) zijn met 6 % gedaald. Sinds de invoering van het EU-ETS in 2005 zijn de emissies met ongeveer 43 % verminderd, ruim meer dan het in de EU-ETS-wetgeving vastgestelde percentage van 21 %.

In sectoren die momenteel niet onder het EU-ETS vallen, waren de emissies 16 % lager dan in 2005. Het in de beschikking inzake de verdeling van de inspanningen vastgestelde streefcijfer is daarmee ruimschoots gehaald. De kans is echter klein dat de emissies van vervoer en landbouw zonder aanvullende maatregelen aanzienlijk zullen dalen.

Deze emissies zijn sinds 2005 grotendeels ongewijzigd gebleven (afgezien van de daling van de emissies van vervoer in 2020 als gevolg van de COVID-19-pandemie). Bovendien vertonen de nettoverwijderingen als gevolg van het landgebruik, het veranderde landgebruik en de bosbouw de afgelopen tien jaar een zorgwekkende neerwaartse trend vanwege de ontwikkelingen in de bosecosystemen (onder meer een stijgend percentage volgroeide bossen, toenemende natuurlijke verstoringen, een stijging van de vraag naar hout en een daling van het herbebossingstempo).

Volgens het verslag over de brandstofkwaliteit zijn meer maatregelen nodig om het streefcijfer van de richtlijn brandstofkwaliteit te halen, namelijk de broeikasgasintensiteit van vervoersbrandstoffen tegen 2020 met ten minste 6 % te verminderen vergeleken met 2010.

Uit het verslag blijkt dat de gemiddelde broeikasgasintensiteit van brandstoffen in 2019 met 4,3 % is gedaald vergeleken met 2010. De vooruitgang op jaarbasis ten opzichte van 2018 bleef beperkt tot een daling van 0,6 procentpunt. De vooruitgang verschilt sterk van lidstaat tot lidstaat en bijna alle lidstaten zullen snel maatregelen moeten nemen om het streefcijfer voor 2020 te halen.

Uit het verslag over de koolstofmarkt blijkt dat het EU-ETS nog steeds solide is en de economische neergang als gevolg van de pandemie heeft doorstaan. Na een aanvankelijke daling hebben de koolstofprijzen zich hersteld en tijdens de cyclus 2020 is de naleving stelselmatig hoog gebleven.

De regels voor de financiële markten vormen een belangrijke waarborg voor de integriteit en de transparantie van de koolstofmarkt in de EU en het bestaande kader heeft goed gefunctioneerd. Sinds 2018 is de prijs van de emissierechten van het EU-ETS gestegen, waardoor de veilingopbrengsten van 3,2 miljard euro in 2013 tot 14,4 miljard euro in 2020 zijn toegenomen. Deze opbrengsten gaan volledig naar de lidstaten.

In 2020 werd 76 % van deze opbrengsten gebruikt voor klimaat- en energiedoeleinden (of zijn er plannen gemaakt om ze voor deze doeleinden te gebruiken). Daarnaast wordt een groeiend aantal door de EU gefinancierde klimaatprojecten gefinancierd door de monetisering van emissierechten via het NER 300-programma, het innovatiefonds en het moderniseringsfonds.

Er zullen meer inspanningen nodig zijn om de doelstelling voor 2030 - namelijk de netto-emissies met ten minste 55 % te verminderen - te halen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Beide doelstellingen zijn nu wettelijk bindend krachtens de Europese klimaatwet.

Om de nieuwe klimaatdoelstelling voor 2030 te kunnen halen, heeft de Commissie in juli 2021 het omvangrijkste pakket klimaat- en energiewetten ooit voorgesteld. Om zich aan de onvermijdelijke gevolgen van de klimaatverandering aan te passen en uiterlijk 2050 een klimaatbestendige samenleving te worden, heeft de EU ook een nieuwe strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering aangenomen en haar mededeling over adaptatie aan het UNFCCC voorgelegd.

Bovendien zal NextGenerationEU - het herstelplan van 800 miljard euro van de EU - aanzienlijke steun verlenen aan klimaatprojecten van de lidstaten.

Achtergrondinformatie

Deze drie verslagen worden gepubliceerd samen met het verslag over de stand van de energie-unie, informatie over energiesubsidies en het verslag over het concurrentievermogen van schone energietechnologieën:

  • In het voortgangsverslag over klimaatactieSpeeding up European climate action towards a green, fair and prosperous future” wordt de vooruitgang beschreven die de EU en haar lidstaten hebben geboekt om hun streefcijfers inzake de reductie van broeikasgasemissies te halen. Daarnaast wordt verslag uitgebracht over recente ontwikkelingen op het gebied van het klimaatbeleid in de EU. Het verslag is gebaseerd op gegevens die de lidstaten hebben ingediend uit hoofde van de EU-verordening inzake de governance van de energie-unie en van de klimaatactie.
  • Het verslag over de koolstofmarkt beschrijft de ontwikkelingen op de Europese koolstofmarkt, onder meer met betrekking tot veilingen, kosteloze toewijzing, geverifieerde emissies, het in evenwicht brengen van vraag en aanbod, markttoezicht en de infrastructuur en naleving van het EU-ETS.
  • Het verslag over de brandstofkwaliteit verschaft informatie over de geboekte vooruitgang bij de vermindering van de broeikasgasintensiteit van brandstoffen voor het wegvervoer en over de kwaliteit en de samenstelling van in de EU geleverde brandstoffen. Het verslag geeft een samenvatting van de door de lidstaten krachtens artikel 7 bis en artikel 8, lid 3, van de richtlijn brandstofkwaliteit gerapporteerde situatie.

Meer informatie

Vragen en antwoorden over het zesde verslag over de stand van de energie-unie

Persbericht over de stand van de energie-unie

Voortgangsverslag over klimaatactie

Verslag over de koolstofmarkt

Verslag over de brandstofkwaliteit

Verslag over de stand van de energie-unie

Webpagina over het verslag over de stand van de energie-unie

Werk maken van de Europese Green Deal