Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland: Commissie stelt regelingen op maat voor Noord-Ierland voor - Hoofdinhoud
De Europese Commissie heeft vandaag op maat gesneden regelingen voorgesteld die een antwoord bieden op de problemen waarmee de Noord-Ierse bevolking wordt geconfronteerd als gevolg van de brexit. Doel is het verkeer van goederen van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland verder te vergemakkelijken.
Dit voorstel is het resultaat van uitvoerige besprekingen met de Britse regering in de afgelopen maanden, en van contacten die de Europese Commissie heeft gelegd met politieke leiders, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden in Noord-Ierland. Het omvat ook voorstellen op basis van de elementen die aan de orde zijn gesteld in een Command Paper (document dat door de Britse regering aan het parlement wordt voorgelegd) van juli 2021.
De Commissie is nu bereid intensieve besprekingen met de Britse regering aan te gaan om zo snel mogelijk tot een onderling overeengekomen permanente oplossing te komen. De Commissie zal dit doen in nauwe samenwerking en voortdurende dialoog met het Europees Parlement en de Raad.
Vicevoorzitter Maroš Šefčovič: “Ik heb geluisterd naar en contacten gelegd met Noord-Ierse belanghebbenden. Onze voorstellen van vandaag bieden een echt antwoord op hun zorgen. We hebben er veel werk in gestoken om tastbare veranderingen op het terrein tot stand te brengen om een antwoord te bieden op de bezorgdheid die bedrijven en burgers in Noord-Ierland hebben geuit. We zien uit naar een oprechte en intensieve samenwerking met de Britse regering, in het belang van alle gemeenschappen in Noord-Ierland.”
De Commissie is van mening dat dit pakket maatregelen een echt verschil zal maken in Noord-Ierland en een antwoord zal bieden op de brexitgerelateerde problemen met betrekking tot het verkeer van goederen van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland die Noord-Ierse burgers en bedrijven aan de orde hebben gesteld. Deze maatregelen komen bovenop het in juni 2021 gepresenteerde pakket dat de verplaatsing van levende dieren van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland vergemakkelijkt.
Het pakket van vandaag voorziet in extra flexibiliteit op het gebied van levensmiddelen, dier- en plantgezondheid, douane, geneesmiddelen en samenwerking met Noord-Ierse belanghebbenden. Er wordt een ander model voorgesteld voor de uitvoering van het protocol, namelijk een model waarin de goederenstroom tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland - met betrekking tot goederen die bestemd zijn om in Noord-Ierland te blijven - aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Dit is mogelijk door een reeks waarborgen op te nemen en strenger markttoezicht in te stellen om ervoor te zorgen dat de goederen niet naar de eengemaakte markt van de EU worden vervoerd.
Het pakket effent de weg voor een oplossing van alle resterende uitvoeringskwesties, zodat de Noord-Ierse burgers en bedrijven voorspelbaarheid, stabiliteit en zekerheid krijgen.
Oplossingen op vier belangrijke gebieden
Het college van commissarissen heeft vandaag vier non-papers (d.w.z. niet-wetgevingsteksten) goedgekeurd, die betrekking hebben op de volgende gebieden:
-
-Een op maat gesneden oplossing voor Noord-Ierland met betrekking tot levensmiddelen en diergezondheid (zogeheten “sanitaire en fytosanitaire kwesties”) - ongeveer 80 % minder controles
Dit zou leiden tot een specifieke oplossing voor Noord-Ierland op het gebied van volksgezondheid en dier- en plantgezondheid. In de praktijk komt dit neer op een sterk vereenvoudigde certificering en een aanzienlijke vermindering (met ongeveer 80%) van de officiële controles voor een breed scala detailhandelsgoederen die uit Groot-Brittannië worden ingevoerd voor consumptie in Noord-Ierland. Dit pakket komt bovenop de op 30 juni door de EU gepresenteerde oplossingen die de verplaatsing van levende dieren van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland vergemakkelijkt.
Om de integriteit van de eengemaakte markt te beschermen, wordt voorgesteld dat voor deze oplossing een aantal voorwaarden en waarborgen moeten gelden, namelijk onder meer dat het VK zijn toezegging nakomt om de bouw van permanente grenscontroleposten te voltooien, het gebruik van specifieke verpakkingen en etikettering waaruit blijkt dat de goederen alleen in het Verenigd Koninkrijk te koop zijn, en versterkt toezicht op de toeleveringsketens. De waarborgen zouden ook een snellereactiemechanisme omvatten voor elk probleem dat wordt vastgesteld in verband met individuele producten of handelaren, alsook unilaterale maatregelen van de EU indien de bevoegde autoriteiten van het VK of de betrokken handelaar zouden verzuimen op een vastgesteld probleem te reageren of het te verhelpen. Met deze specifieke voorwaarden en waarborgen zou een gedegen toezichts- en handhavingsmechanisme worden gecreëerd dat het mogelijk zou maken de controles aanzienlijk te verminderen zonder dat de integriteit van de eengemaakte markt in gevaar komt.
-
-Flexibele douaneformaliteiten om het verkeer van goederen van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland te vergemakkelijken - 50 % minder papierwerk
Deze oplossing bestaat uit maatregelen met het oog op vereenvoudiging en een vlotter verloop van de douaneformaliteiten en -processen. De documentatie die momenteel nodig is voor goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland worden vervoerd, zal worden gehalveerd. Ook hiervoor worden waarborgen ingebouwd, zoals de toezegging van het VK om volledige en realtime toegang te verlenen tot de IT-systemen, de opname van een evaluatie- en opzeggingsclausule, en het nemen van passende toezichts- en handhavingsmaatregelen door de Britse douane- en markttoezichtautoriteiten.
De combinatie van de op maat gemaakte oplossingen voor de sanitaire en fytosanitaire kwesties en de douanevoorschriften zal het mogelijk maken een soort doorrijstrook (“Express Lane”) te creëren voor het verkeer van goederen van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland, terwijl tegelijkertijd wordt voorzien in een gedegen toezichts- en handhavingsmechanisme om de integriteit van de eengemaakte markt te beschermen.
-
-Versterkte dialoog met belanghebbenden en autoriteiten in Noord-Ierland
Deze voorstellen hebben tot doel de uitwisseling van informatie met belanghebbenden en autoriteiten in Noord-Ierland over de uitvoering van het protocol en de desbetreffende EU-maatregelen te verbeteren. Daardoor zou de toepassing van het protocol transparanter verlopen terwijl tegelijkertijd de grondwettelijke orde van het VK wordt geëerbiedigd. Deze oplossing bestaat uit het tot stand brengen van gestructureerde dialogen tussen Noord-Ierse belanghebbenden (autoriteiten, het maatschappelijk middenveld en bedrijven) en de Commissie. In het kader daarvan zouden gestructureerde groepen worden opgezet waaraan deskundigen deelnemen, om de EU-maatregelen te bespreken die van belang zijn voor de uitvoering van het protocol. Ook Noord-Ierse belanghebbenden zouden worden uitgenodigd om bepaalde vergaderingen van de gespecialiseerde comités bij te wonen. Er wordt ook een nauwere band tot stand gebracht tussen de Noord-Ierse Assemblee en de Parlementaire Partnerschapsassemblee EU-VK. Daarnaast zal een website worden opgezet om belanghebbenden op een duidelijke en exhaustieve manier wegwijs te maken in de EU-wetgeving die in Noord-Ierland van toepassing is.
-
-Ononderbroken voorzieningszekerheid van geneesmiddelen uit Groot-Brittannië voor Noord-Ierland op de lange termijn
Voor farmaceutische bedrijven in Groot-Brittannië die de Noord-Ierse markt bevoorraden, kunnen dankzij dit voorstel alle regelgevende functies blijven waar ze nu zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat Groot-Brittannië, ook nu het een derde land is, kan blijven fungeren als knooppunt voor de levering van generieke geneesmiddelen aan Noord-Ierland. Op die manier kan de levering van geneesmiddelen van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland op lange termijn worden gewaarborgd. Voordat de Commissie de laatste hand legt aan haar voorstel tot wijziging van de bestaande regels, zal zij verdere besprekingen met het VK en met belanghebbenden voeren. Dit voorstel vereist dat de EU haar eigen regels inzake geneesmiddelen wijzigt.
Volgende stappen
De Commissie en de Britse regering stonden de afgelopen maanden voortdurend met elkaar in contact. Na de vergadering van het college van commissarissen vandaag, zullen deskundigen van de Commissie naar Londen reizen om met de Britse regering gedetailleerde besprekingen over deze vier non-papers op te starten. Dit zal het begin inluiden van een reeks intensieve besprekingen met de Britse regering in de komende weken. Vrijdag ontmoet vicevoorzitter Šefčovič Lord Frost in Brussel.
De Commissie zal ook contacten blijven onderhouden met belanghebbenden in Noord-Ierland.
Achtergrondinformatie
Het protocol inzake Ierland/Noord-Ierland, dat een integrerend deel is van het terugtrekkingsakkoord, is door zowel de EU als het VK goedgekeurd en geratificeerd. Het is van kracht sinds 1 februari 2020 en heeft rechtsgevolgen in het kader van het volkenrecht. Doel van het protocol is het Goedevrijdagakkoord (akkoord van Belfast) in al zijn dimensies te beschermen, de vrede en stabiliteit in Noord-Ierland te handhaven, een harde grens op het eiland Ierland te vermijden en tegelijkertijd de integriteit van de eengemaakte markt van de EU te vrijwaren. Om die doelstellingen te bereiken — en het pad te effenen voor nieuwe mogelijkheden — moet het protocol volledig ten uitvoer worden gelegd.
De EU heeft zich in het Gemengd Comité voortdurend te goeder trouw ingezet voor het vinden van pragmatische oplossingen om verstoringen als gevolg van de brexit tot een minimum te beperken en het dagelijks leven in Noord-Ierland te vergemakkelijken. Na tien maanden van uitvoering van het protocol, en op basis van uitvoerige besprekingen met de regering van het VK en belanghebbenden in Noord-Ierland, is duidelijk welke de grootste knelpunten in de praktijk zijn. Het pakket dat de Commissie vandaag voorstelt, is erop gericht deze kwesties op duurzame wijze aan te pakken in het belang van de stabiliteit en voorspelbaarheid op het eiland Ierland.
Meer informatie
Factsheet: concrete voorbeelden uit het pakket van vandaag
Meer over ...