Stel regels op voor sociale media platforms om de democratie te beschermen

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 10 februari 2021.

De Parlementsleden hebben woensdag opgeroepen tot meer democratisch toezicht op online techgiganten om vrijheid van meningsuiting te waarborgen.

In een debat met staatssecretaris voor Europese Zaken Ana Paula Zacarias van het Portugees voorzitterschap van de Raad en vice-voorzitter van de Europese Commissie Věra Jourová bekritiseerden bijna alle sprekers de grote macht van social media platformen en hun zorgwekkende invloed op de politiek en de vrijheid van meningsuiting.

Met een verwijzing naar verschillende beslissingen van de platformen om de inhoud van accounts te censureren, benoemden een grote meerderheid het gebrek aan duidelijke regels die deze besluiten verantwoorden en het gesprek aan transparantie in de praktijken van ‘ big tech’. Ze spoorden de Commissie aan om de kwestie aan te pakken in de nieuwe wetgevingspakket inzake digitale diensten en de wet inzake digitale markten, en als onderdeel van het Actieplan voor Democratie.

De meeste sprekers richtten zich op de noodzaak om juridische zekerheid te bieden als er content wordt verwijderd, en om te verzekeren dat zulke besluiten liggen bij democratisch controleerbare autoriteiten, en niet bij private bedrijven, om de vrijheid van meningsuiting te waarborgen.

Andere onderwerpen die aan de orde kwamen waren:

  • de noodzaak om democratie en EU-waarden te verdedigen door de aanpak van desinformatie en van pogingen om deze omver te werpen of haat aan te wakkeren;
  • technologie moet worden gebruikt om het politieke debat te versterken in plaats van het te beperken, en tegelijkertijd de verspreiding van online haatzaaierij en discriminatie aanpakken.
  • transparantie van algoritmes, het gebruik van persoonsgegevens en het beperken (of verbieden) van microtargeting en profileringspraktijken met het doel om de businessmodellen van tech giganten fundamenteel te veranderen.
  • de problemen die worden veroorzaakt door de opkomst van techmonopolisten en hun invloed op mediapluriformiteit, alsmede pluriformiteit van het publieke debat.
  • de valse dichotomie tussen online en offline omgevingen en de noodzaak voor wetgeving die alle aspecten van het leven bestrijkt; en
  • de systemische risico’s, alsmede de schade voor de maatschappij en de economie die grote platformen kunnen aanbrengen of verergeren.

Kijk het opgenomen debat hier terug.

Context

Het Parlement benadrukte in oktober 2020 in zijn aanbevelingen voor het wetgevingspakket digitale diensten dat de verantwoordelijkheid voor het naleven van de wet moet liggen bij publieke autoriteiten en dat beslissingen uiteindelijk liggen bij een onafhankelijke rechter en niet bij een private commerciële entiteit

De Europese verkiezingen in 2019 werden beschermd tegen desinformatie door een EU-actieplan en een EU-brede praktijkcode van de Europese Commissie voor platformen. In de context van het Actieplan voor democratie, heeft de Commissie bevestigd dat zelfregulerende maatregelen moeten worden vervangen door een mix van verplichte en co-reguleringsmaatregelen om de fundamentele rechten van gebruikers afdoende te kunnen beschermen en om moderatie van content te reguleren.

Het Parlement heeft zich ook onlangs uitgesproken tegen de verslechtering van fundamentele rechten, de zorgwekkende staat van mediavrijheid in de EU en online desinformatiecampagnes door buitenlandse en binnenlandse actoren.