Gebrekkige onderbouwing ‘boer-tot-bord’-strategie Timmermans leidt tot lege borden - Hoofdinhoud
Het is vijf jaar geleden dat ik als Europarlementslid met collega’s een mandaat gaf voor het ondertekenen van het Parijsakkoord. Een wereldwijd klimaatakkoord met ambitieuze, maar noodzakelijke klimaatdoelen voor 2050. In artikel 2 legden we als Europese Unie met andere landen vast dat het klimaatbeleid de voedselproductie niet mag bedreigen. Afgelopen mei kwam vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans in het kader van de Green Deal met zijn ‘boer tot bord’- en biodiversiteitsstrategieën tot 2030. Ingrijpende plannen, met mogelijk grote gevolgen voor voedselproducenten, maar de onderbouwing blijft uit. Dat moet anders.
Minder broeikasgasuitstoot, minder voedselverspilling en minder antibioticagebruik steunen we allemaal, maar wat betekent een verplichte drastische vermindering van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen, landbouwgrond en visgronden voor onze voedselzekerheid? Met mijn collega’s eis ik van Timmermans en eurocommissaris van landbouw Wojciechowski al maanden tevergeefs een wetenschappelijke effectbeoordeling en onderbouwing van hun plannen. Aan Europarlementsleden wordt tot nu toe elke inzage in interne analyses van Brusselse topambtenaren geweigerd.
Het Amerikaanse landbouwministerie heeft wél een effectbeoordeling van Timmermans’ beleidsvoorstellen openbaar gemaakt. Daaruit blijkt dat de landbouwproductie tot 2030 met maar liefst 12 % daalt door de plannen. Dit druist in tegen het tweede artikel van het Parijsakkoord. De hongersnood onder de allerarmsten in de wereld stijgt door de coronacrisis pijlsnel, terwijl de wereldbevolking doorgroeit. Volgens de wereldlandbouworganisatie FAO neemt de mondiale vraag naar bijvoorbeeld zuivel, vlees en eieren tot 2050 tussen de 50 % tot 80 % toe, óók als westerse landen hun consumptie minderen.
Nederlandse boeren zijn de duurzaamste voedselproducenten van Europa en de Europese boeren zijn op hun beurt weer de duurzaamste landbouwers ter wereld. Verdere verschuiving van voedselproductie naar het buitenland leidt dus tot méér wereldwijde uitstoot en aantasting van oernatuur. De Europese en mondiale voedselopdracht moet dus worden: meer of ten minste hetzelfde produceren, op een duurzamere manier. Dat ís mogelijk, maar kost wel geld. In de ‘boer-tot-bord’-plannen is te weinig oog voor het verdienmodel. De rekening wordt op het bord van de boer gelegd, terwijl zij minder financiële ondersteuning krijgen. Dat is de omgekeerde wereld. Timmermans lijkt te vergeten dat boeren ook hun eigen brood moeten verdienen.
Er ontbreekt in de plannen dus niet alleen een effectbeoordeling, maar ook een lange termijn beleidsaanpak. Ondertussen passen lidstaten hun nationale beleid al wel aan op de aanname van de Commissie. Terwijl de gevolgen voor zowel het klimaat als de voedselzekerheid onduidelijk zijn. Zonder voedselproductie in onze eigen omgeving, kunnen we in de toekomst zwaar in de problemen komen. Mijn boodschap aan Timmermans is daarom: kom met een gedegen onderbouwing van de ‘boer-tot-bord’-strategie, mét oog voor de toekomst. Dan zorgen onze boeren ook de komende jaren weer voor het kerstdiner op uw bord.
Sinds 2014 is Annie Schreijer-Pierik Europarlementariër namens het CDA. Ze is lid van de commissies Landbouw en Plattelandsontwikkeling, Visserij en Internationale Handel. Tot 2008 was zij als Tweede Kamerlid de voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit.