Geef jonge boeren de ruimte om boerenbedrijf over te nemen

Met dank overgenomen van Christen-Democratisch Appèl (CDA) i, gepubliceerd op woensdag 2 december 2020.

Jaco Geurts (CDA-Kamerlid) en Eline Vedder (boerin/melkveehouder, Statenlid Drenthe en kandidaat-Kamerlid) schreven samen onderstaand opiniestuk, waarin ze ervoor pleiten de nieuwe generatie jonge boeren meer perspectief te geven. In alle commotie rond stikstof wordt weleens vergeten dat we een probleem hebben als we deze bedrijfsopvolgers onvoldoende ondersteunen.

Perspectief. Dat is iets waar iedereen in deze lastige tijd naar snakt, maar voor onze jonge boeren en boerinnen is dat al veel langer het geval. Want voor deze coronacrisis hadden veel mensen hun woordje wel klaar over de agrarische sector. Rond de stikstofproblematiek werd door sommige politieke partijen een beeld neergezet waar de honden geen brood van lusten. Zonder na te denken welke uitwerking zulke uitspraken hebben op jonge boeren, boerinnen en hun ouders. Terwijl zij de bedrijfsopvolgers zijn die ervoor zorgen dat de Nederlandse land- en tuinbouwsector tot de meest duurzame en diervriendelijke van de hele wereld blijft behoren.

Maar ze kunnen het niet alleen. Terwijl het er door de negatieve beeldvorming soms wel op lijkt, dat ze er alleen voor staan. Sterker nog, dat ze een ‘last’ zijn. Wij voeren regelmatig gesprekken met (andere) jonge boeren die twijfelen of ze het bedrijf van hun ouders wel over moeten nemen. Die worden verscheurd tussen de diepste wens om óók dit mooie vak te mogen uitoefenen, en de onzekerheid of ze daar dan wel van kunnen bestaan. Die er ronduit moedeloos van worden, hoe achteloos er met boeren wordt omgesprongen. Supermarktketens en consumenten die voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Meer willen voor minder. Op die manier gooit straks de één na de ander de handdoek in de ring.

Zo ver is het nog niet. De enige juiste weg die we kunnen bewandelen is om jonge boeren ruim baan te geven om een bedrijf over te nemen of te starten. Zij zorgen voor boerennatuur, duurzame energie, innovatie, inkomsten en een leefbaar platteland. Maar bovenal zorgen ze ervoor dat niemand zich vandaag zorgen hoeft te maken over het eten van morgen. In het begin van de coronacrisis werden we daar met lege supermarktschappen even aan herinnerd. Hoe bewust jonge boeren zich van deze grote verantwoordelijkheid zijn, raakt en verbaast je tegelijkertijd. De bereidheid waarmee ze grote financiële lasten op zich nemen om het gezinsbedrijf de volgende generatie in te loodsen. De vanzelfsprekendheid om bij beslissingen een generatie vooruit te denken, in plaats van naar de volgende kwartaalresultaten. Er wordt met nuchter boerenverstand toegewerkt om meer monden te kunnen voeden dan ooit, met minder impact op de leefomgeving dan ooit. Ga er maar aanstaan.

De enorme passie die jonge boeren hebben voor hun vak biedt hoop. Ze willen iedere dag een beetje beter worden, en zijn ook bereid om verder te verduurzamen. Daarom moeten zij voor investeringen veel eerder aanspraak kunnen maken op het jongeboerenfonds, waar deze minister nog geen stuiver van heeft besteed. Maar bovenal moet de politiek knokken voor meer perspectief en een eerlijk verdienmodel. Er is een nieuwe generatie boeren aan zet, die we moeten koesteren.

Eline Vedder (boerin, CDA-Statenlid Drenthe en kandidaat-Kamerlid)

Jaco Geurts (Tweede Kamerlid CDA)