Hoe kan duurzame consumptie gestimuleerd worden?

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 17 januari 2024.

Europarlementariërs willen nieuwe maatregelen om een cultuur van herstel en hergebruik te stimuleren en om tweedehandsbedrijven en lokale herstellers te steunen.

Op woensdag 25 november keurden EP-leden een resolutie goed met enkele concrete stappen om duurzame consumptie op de Europese interne markt te stimuleren - inclusief het recht op reparatie.

David Cormand (Groenen/ EVA) zei: 'We moeten een einde maken aan vroegtijdige slijtage van producten door dit op de zwarte lijst te zetten van misleidende handelspraktijken en door de duur van de wettelijke garanties in overeenstemming te brengen met de geschatte levensduur; een echt recht op herstelling vast te leggen; en duidelijke en consistente informatie te garanderen over de duurzaamheid en herstelbaarheid van producten via verplichte etikettering ... Tot slot moeten we gebruik maken van nieuwe technologieën om de realisering van de circulaire economie te versnellen.'

Waarom is het stimuleren van duurzame consumptie belangrijk?

Het rapport over een duurzamere interne markt, opgesteld door het Frans lid van de Groenen/ EVA David Cormand, stelt vast dat in 2019, 10 mei ‘EU Overschrijdingsdag’ was - de dag waarop de ecologische voetafdruk van het continent de capaciteit van de ecosystemen van de planeet overschreed. Dit betekent dat als iedereen evenveel zou consumeren als Europeanen, we 2,8 planeten Aarde nodig zouden hebben.

Volgens het rapport zet het huidige systeem mensen aan om nieuwe toestellen te kopen in plaats van ze te herstellen door opzettelijk ingebouwde veroudering van toestellen, en gebrek aan reserveonderdelen en aan informatie over garanties en herstellingsmogelijkheden. Ongeveer 59% van de consumenten weet niet dat de wettelijke minimumtermijn voor garanties in de EU twee jaar is.

Meer lezen over het belang en de voordelen van de circulaire economie.

De houding van Europeanen tegenover hergebruik en herstellingen in cijfers

Het is ook een duidelijke vraag van de mensen naar duurzaamheid. Volgens een Eurobarometer-enquête, probeert 77% van de Europeanen producten te herstellen alvorens ze opnieuw te kopen. Volgens de 2018 gedragsstudie van de Commissie, is er drie keer meer kans dat consumenten een product kopen als er op het etiket staat dat het duurzaam en herstelbaar is. Zowat 79% van de EU-burgers zegt dat fabrikanten van digitale toestellen verplicht zouden moeten worden om het gemakkelijker te maken om een toestel te herstellen of onderdelen te vervangen.

Bekijk de feiten en cijfers over afvalbeheer in de EU.

Hoe willen Europarlementariërs duurzame consumptie realiseren?

Het sleutelbegrip in het rapport is een oproep tot daadwerkelijk recht op reparatie. De herstellingen moeten simpel en betaalbaar zijn. Europarlementariërs willen betere toegang tot informatie over herstellingen, thuis reparaties stimuleren, steun voor lokale, onafhankelijke herstellers, en een garantieperiode voor herstellingen. Ze willen ook de kwestie van intellectuele eigendomsrechten oplossen, die het recht op reparatie alleen aan de ontwerper of distributeur geven.

Daarnaast willen ze wetgeving over etikettering om de duurzaamheid en herstelbaarheid van een product aan te geven.

Europarlementariërs willen ook een cultuur van hergebruik stimuleren. Als consumenten tweedehandsproducten moeten vertrouwen, hebben ze transparantie en garanties over de toestand van producten nodig. Ze staan open voor bedrijfsmodellen gebaseerd op verhuur, maar stellen voor dat ze zorgvuldig bestudeerd worden om te verzekeren dat ze leefbaar zijn op lange termijn.

Europarlementariërs stellen voor dat digitale technologie gebruikt kan worden om een duurzame markt te stimuleren door de oprichting van een gemeenschappelijke databank en een productpaspoort om producten en hun onderdelen beter te kunnen volgen doorheen de volledige waardeketen; door informatie-uitwisseling tussen fabrikanten en consumenten; en door beter markttoezicht. Er is een toegespitste analyse nodig om te bepalen of een technologie werkelijk milieuvriendelijk is over de volledige levenscyclus, vanaf de grondstofwinning en het hergebruik van secundaire grondstoffen tot uiteindelijke verwerking aan het einde van de levensduur, inclusief productie, transport en gebruik.

Ze wijzen ook op de mogelijkheid van het reboundeffect, dat voorkomt wanneer verhoogde productie efficiëntie een product of dienst goedkoper maken, en daardoor de productie en consumptie opdrijven.

Het rapport roept openbare instellingen op - die verantwoordelijk zijn voor 16% van het BBP van de EU - om een voorbeeld te stellen door kleine, lokale en duurzame bedrijven voorrang te geven in openbare aanbestedingen.

Europarlementsleden willen ook verantwoordelijkere reclame, inclusief regels over het verzamelen en gebruik van persoonlijke gegevens voor gepersonaliseerde advertenties en “greenwashing” - dat de indruk geeft dat een product duurzamer lijkt dan het in werkelijkheid is.

Lees meer over hoe de EU greenwashing en duurzaamheidsclaims reguleert.

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20201119STO92005