Internationale Dag van de Rechten van het Kind: gezamenlijke verklaring van de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid - Hoofdinhoud
Ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Rechten van het Kind op 20 november verklaarden de Europese Commissie i en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid het volgende:
“Dit jaar is meer dan ooit duidelijk geworden hoezeer crises het leven van kinderen ontwrichten, waar ook ter wereld. De COVID-19-pandemie en de sociaal-economische gevolgen ervan hebben ernstige en mogelijk langdurige gevolgen voor het leertraject, het welzijn, de ontwikkeling en de bescherming van kinderen. Kinderen dreigen een achterstand op te lopen bij hun leertraject, in armoede terecht te komen en het slachtoffer te worden van geweld, misbruik en verwaarlozing. Veel kinderen hebben te kampen met beperkte of ongelijke toegang tot diensten en zorg. De pandemie heeft grote en aanhoudende ongelijkheden en ernstige lacunes in de systemen voor kinderbescherming overal ter wereld aan het licht gebracht.
Schoolsluitingen treffen meer dan 1,5 miljard leerlingen wereldwijd en ten minste 1 leerling op 3 - meer dan 460 miljoen - heeft geen toegang tot afstandsleren. Voor veel kinderen, met name kinderen die al in conflictgebieden wonen of in uiterst moeilijke omstandigheden leven, betekent naar school gaan veel meer dan de toegang tot onderwijs; het betekent ook toegang tot water en sanitaire voorzieningen, voeding, zorg en veiligheid die zij anders niet zouden hebben. Nu die toegang weggevallen is, zijn velen onder hen in extreme armoede terechtgekomen of hebben noodgedwongen de school verlaten om werk te zoeken. Om een oplossing te vinden voor deze problemen, heeft de EU in september samen met Unicef een SOS uitgezonden, gericht aan de wereld, om acties te bevorderen voor het behoud van de toegang tot onderwijs voor alle kinderen.
De pandemie heeft ook het aantal meldingen van seksueel misbruik van kinderen via internet doen toenemen. In juli heeft de EU de strategie voor een doeltreffendere bestrijding van seksueel misbruik van kinderen aangenomen en in september een wetgevingsvoorstel om ervoor te zorgen dat bedrijven seksueel misbruik van kinderen via internet kunnen blijven opsporen, rapporteren en verwijderen. De EU gaat tevens door met de uitvoering van het “Clear Cotton”-project dat de situatie van kinderen monitort om te vermijden dat zij opnieuw in kinderarbeid terechtkomen en helemaal niet meer naar school gaan.
Het onlangs goedgekeurde EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie 2020-2024 bevat maatregelen om de rechten van alle kinderen te bevorderen, te beschermen en te verwezenlijken. De uitvoering ervan zal worden ondersteund door het meerjarig financieel kader 2021-2027, waarin het belang van de rechten van het kind wordt bevestigd aan de hand van geografische programma's en thematische initiatieven.
Onze volgende stap is de goedkeuring van de EU-strategie voor de rechten van het kind in 2021, om de problemen aan te pakken die tijdens de pandemie naar voren zijn gekomen en maatregelen voor te stellen ter versterking van de participatie van kinderen en de bescherming en bevordering van de rechten van het kind op alle niveaus, zowel in de EU als wereldwijd. De strategie gaat samen met een Aanbeveling voor een Europese kindergarantie die we volgend jaar zullen voorstellen. De Europese kindergarantie zal de lidstaten helpen de doelstelling te verwezenlijken om ervoor te zorgen dat kinderen die risico lopen op armoede of sociale uitsluiting, toegang hebben tot essentiële diensten zoals onderwijs, gezondheidszorg, voedsel en hoogwaardige huisvesting.
Kinderen hebben de unieke mogelijkheid de belangrijkste actoren voor verandering te zijn. Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om hun de middelen te geven om hun potentieel ten volle te benutten; zo bouwen we aan vrije, inclusieve, welvarende, vreedzame en democratische samenlevingen.”
Achtergrondinformatie
De EU streeft ernaar de negatieve impact van de COVID-19-pandemie te verzachten door haar projecten overal ter wereld te heroriënteren om rekening te houden met de gevolgen van de pandemie en het belang van het kind. In Afrika heeft de EU via een programma in het kader van het “Joining Forces”-initiatief 10 miljoen euro geïnvesteerd voor de aanpak van kwesties op het gebied van kinderbescherming die het gevolg zijn van en verergerd worden door de COVID-19-pandemie. De EU heeft ook onverwijld het zwaartepunt van de acties in het kader van het Spotlight-initiatief van de EU en de VN verlegd naar de bestrijding van het toenemende geweld tegen vrouwen en meisjes. Ruim 21 miljoen euro is vervroegd toegewezen voor hulplijnen en opvangcentra voor overlevenden in Zuidoost-Azië, Afrika en Latijns-Amerika, de Stille Oceaan en het Caribisch gebied.
Sinds de mededeling over onderwijs in noodsituaties en aanhoudende crises in 2018, zijn de acties van de EU erop gericht gebleven om buitenschoolse kinderen opnieuw aan veilig en kwalitatief hoogwaardig onderwijs te laten deelnemen. De steun die de EU uittrekt voor onderwijs in noodsituaties, blijft 10 % van haar begroting voor humanitaire hulp bedragen. De EU geeft het goede voorbeeld om ongelijkheden te overwinnen en de onderwijscrisis als gevolg van de COVID-19-pandemie om te vormen tot een kans om beter, inclusiever en rechtvaardiger onderwijs op te bouwen, en tegelijkertijd de meest kwetsbaren te beschermen. De EU steunt ook humanitaire kinderbeschermingsprojecten, onder meer op het gebied van preventie van en respons op geweld, voorkoming van de rekrutering en inzet van kinderen, opsporing en hereniging van gezinnen, psychosociale ondersteuning en steun voor niet-begeleide en van hun familie gescheiden kinderen.
Door haar aanhoudende inspanningen voor de uitbanning van kinderarbeid en haar samenwerking met de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) heeft de EU bijgedragen tot de universele ratificatie in 2020 van het IAO-Verdrag betreffende de ergste vormen van kinderarbeid, 1999, nr. 182. Het in september gelanceerde EU-initiatief voor duurzame cacao zal kinderarbeid helpen terugdringen in de belangrijkste cacaoproducerende landen, waar dit vaak voorkomt.
Wat migrerende kinderen betreft, staat het belang van het kind voorop in het nieuwe migratie- en asielpact, dat op 23 september jongstleden werd gepresenteerd. Het pact bevat ook versterkte waarborgen voor kinderen die zich in deze situatie bevinden. In oktober 2020 heeft de EU – in partnerschap met Unicef en het UNHCR – het EU-programma voor wereldwijde bevordering van beste praktijken voor migrerende kinderen gelanceerd om meer gebruik te maken van alternatieve zorgopties ter vervanging van detentiecentra voor migranten. Het in januari 2018 opgestarte programma “Protecting Children affected by migration” in Zuidoost-Azië, Zuid- en Centraal-Azië blijft de toegang tot nationale beschermingssystemen voor alle kinderen ondersteunen. Sinds 2011 verleent de EU via het West-Afrikaanse netwerk voor de bescherming van kinderen op de vlucht ondersteuning om de regionale en grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van kinderbescherming te versterken.
De EU blijft via haar regionale programma “Spotlight Africa” (Stream II) steun verlenen aan twee wereldwijde programma's van Unicef en het UNFPA ter bestrijding van kindhuwelijken, huwelijken op jonge leeftijd en gedwongen kindhuwelijken en op het uitbannen van genitale verminking van vrouwen.
De inzet van de EU voor het welzijn van kinderen zowel online als offline blijft een belangrijke prioriteit. Dit jaar voerden de door de EU gefinancierde centra voor veiliger internet een specifieke bewustmakingscampagne en bleven zij hulplijnen ter beschikking stellen ter ondersteuning van jonge gebruikers die steeds meer te maken hebben met onlinerisico's, en telefonische diensten voor het melden van materiaal dat seksueel misbruik van kinderen bevat.
De EU-strategie voor een doeltreffender bestrijding van seksueel misbruik van kinderen, die in juli werd gepresenteerd, heeft tot doel seksueel misbruik van kinderen aan te pakken door een sterk rechtskader tot stand te brengen, de coördinatie te verbeteren en seksueel misbruik van kinderen op omvattende wijze aan te pakken, met inbegrip van preventie, onderzoek en bijstand aan slachtoffers. In september heeft de Commissie een tussentijdse verordening voorgesteld om ervoor te zorgen dat aanbieders van onlinecommunicatiediensten ook na 21 december 2020 seksueel misbruik van kinderen via internet kunnen blijven opsporen, rapporteren en verwijderen. In 2021 zal de Commissie langetermijnwetgeving voorstellen om seksueel misbruik van kinderen aan te pakken, ter vervanging van de tussentijdse verordening. De EU blijft de “WePROTECT Global Alliance to end child sexual abuse online” ondersteunen, onder meer door deel te nemen aan de beleidsraad van de alliantie.
De EU heeft een programma van 13 miljoen euro ontwikkeld voor hoogwaardige alternatieve zorg voor kinderen en deïnstitutionalisering, in het kader waarvan momenteel vijf projecten worden uitgevoerd in Armenië, Burundi, Cambodja, Georgië en Birma/Myanmar. EU-initiatieven in maar liefst 17 uitbreidings- en nabuurschapspartners helpen voorkomen dat gezinnen worden gescheiden en helpen hoogwaardige alternatieve zorg versterken voor kinderen voor wie onvoldoende ouderlijke zorg beschikbaar is. De EU heeft een besluit aangenomen om kinderen op de vlucht in West-Afrika gemakkelijker toegang te bieden tot de rechter (7,9 miljoen euro). Het besluit zal door Unicef worden uitgevoerd in Burkina Faso, Guinee, Mali, Mauritanië, Niger en Nigeria.
In het kader van de werkzaamheden van de EU in verband met de crisis in Syrië hebben de EU en Unicef samen “The book of dreams” gepubliceerd, waarin de verhalen, verwachtingen en dromen worden verwoord van kinderen die door de Syrische oorlog zijn getroffen. Het boek is een eerbetoon aan de kinderen van Syrië en de regio en is een uitdrukking van het partnerschap tussen de EU en Unicef dat hen ondersteunt.