Westelijke Balkan: een economisch en investeringsplan ter ondersteuning van economisch herstel en convergentie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 6 oktober 2020.

Vandaag heeft de Europese Commissie een uitgebreid economisch en investeringsplan voor de Westelijke Balkan aangenomen ter bevordering van het economisch herstel van de regio op lange termijn, een groene en een digitale transitie, regionale integratie en convergentie met de EU.

De hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en vicevoorzitter van de Europese Commissie, Josep Borrell i, zei het volgende: "De burgers van de Westelijke Balkan maken deel uit van Europa en we hebben er allemaal belang bij om deze zes partners te helpen vooruitgang te boeken op hun weg naar de EU. Met het economisch en investeringsplan vullen we de beoordelingen van ons uitbreidingspakket aan met concrete maatregelen, die stevige steun bieden voor economisch herstel en hervormingen - voor een moderne, groenere en welvarendere Westelijke Balkan die voor de burgers resultaten boekt op weg naar de EU.”

Bij de presentatie van het nieuwe plan zei EU-commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding, Olivér Várhelyi i: "Vandaag presenteren wij ons economisch en investeringsplan voor de Westelijke Balkan om de economische ontwikkeling en het herstel van de regio te stimuleren. We willen tot 9 miljard euro aan investeringen mobiliseren voor vlaggenschipprojecten op het gebied van vervoer, energie en de groene en digitale transitie om duurzame groei en werkgelegenheid te scheppen. Het plan biedt ook een traject voor succesvolle regionale economische integratie om de convergentie met de EU te helpen versnellen en de ontwikkelingskloof tussen onze regio's te dichten, en zo het proces van integratie in de EU te versnellen. Het plan moet de Westelijke Balkan tot een van de aantrekkelijkste regio's voor investeringen in de wereld maken. De uitvoering moet uiteraard hand in hand gaan met hervormingen.”

Het economisch en investeringsplan omvat een aanzienlijk investeringspakket waarmee tot 9 miljard euro aan financiering voor de regio moet worden gemobiliseerd. Deze middelen worden geïnvesteerd in duurzame connectiviteit, menselijk kapitaal, concurrentievermogen en inclusieve groei, en de dubbele transitie naar een groenere en meer digitale economie.

Samen met het investeringsplan heeft de Commissie ook richtsnoeren gepresenteerd om de groene agenda in de Westelijke Balkan uit te voeren, die moet worden goedgekeurd op de top van Sofia in november 2020. Dit omvat maatregelen op vijf terreinen: (i) klimaatactie, waaronder decarbonisatie, energie en mobiliteit; (ii) circulaire economie, met name afval, recycling, duurzame productie en efficiënt gebruik van hulpbronnen; (iii) biodiversiteit, gericht op het herstel van de natuurlijke rijkdom van de regio; (iv) bestrijding van lucht-, water- en bodemvervuiling, en (iv) duurzame voedselsystemen en plattelandsgebieden. Digitalisering zal een belangrijke factor zijn voor al deze terreinen, overeenkomstig het concept van de dubbele transitie naar een groenere en meer digitale economie.

Het plan bevat tien vlaggenschipprojecten voor belangrijke weg- en spoorverbindingen in de regio, hernieuwbare energie en het afbouwen van steenkool, de renovatie van openbare en particuliere gebouwen om ze energiezuiniger te maken en broeikasgassen te verminderen, afval- en afvalwaterbeheer en de uitrol van breedbandinfrastructuur. Andere vlaggenschipprojecten betreffen extra investeringen in de particuliere sector om het concurrentievermogen en innovatie te stimuleren, met name voor kleine en middelgrote ondernemingen, en een jongerengarantie.

De EU verstrekt niet alleen aanzienlijke subsidies aan de regio, maar kan ook garanties bieden om de financieringskosten voor publieke en particuliere investeringen en het risico voor investeerders te helpen verminderen. Verwacht wordt dat de steun in het kader van de nieuwe garantiefaciliteit voor de Westelijke Balkan, de garantie voor extern optreden en het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling Plus de komende tien jaar tot 20 miljard euro zal kunnen genereren.

Het investeringspakket moet een belangrijke motor worden voor publieke en particuliere investeringen in de regio door Europese en internationale financiële instellingen.

Om de economieën van de Westelijke Balkan beter te verbinden binnen de regio en met de EU moet de regio zich krachtig inzetten voor fundamentele hervormingen, meer regionale economische integratie en de ontwikkeling van een regionale markt op basis van de Europese wet- en regelgeving, om aantrekkelijker te worden voor investeerders.

De Commissie steunt de inspanningen van de regeringen van de regio om een nieuwe visie te ontwikkelen op de totstandbrenging van een regionale economische ruimte, die moet worden goedgekeurd op de top van Sofia in november 2020. De EU zal trachten de regio dichter bij de interne markt van de EU te brengen. Goed bestuur vormt de basis voor duurzame economische groei. De investeringen en economische groei kunnen dan ook alleen toenemen als de Westelijke Balkan fundamentele hervormingen volgens Europese waarden krachtig onderschrijft en uitvoert.

Overeenkomstig de verbeterde methode voor de uitbreiding moeten partners die vooruitgang boeken met de hervormingsprioriteiten, profiteren van meer financiering en investeringen.

Achtergrondinformatie

De Commissie heeft vandaag ook het uitbreidingspakket 2020 aangenomen, haar jaarlijkse beoordeling van de uitvoering van fundamentele hervormingen door de partners in de Westelijke Balkan en Turkije. Deze beoordelingen gaan vergezeld van aanbevelingen en richtsnoeren met betrekking tot deze hervormingsprioriteiten, die centraal blijven staan in het EU-toetredingsproces. De uitvoering van deze hervormingen, met name op het gebied van de rechtsstaat, is doorslaggevend voor het welslagen van dit economische plan en voor duurzame economische ontwikkeling in de regio.

Meer informatie

Mededeling van de Commissie over een economisch en investeringsplan voor de Westelijke Balkan

Vragen en antwoorden: Een economisch en investeringsplan voor de Westelijke Balkan

Factsheet over het economisch en investeringsplan