Toespraak van voorzitter Von der Leyen over de staat van de Unie: een toekomstgerichte uitweg uit de coronacrisis - Hoofdinhoud

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen i heeft vandaag toegezegd dat de Commissie zal aansturen op een duurzaam en transformerend herstel dat Europa in staat stelt om mondiaal een economische, ecologische en geopolitieke leidersrol te vervullen.

BELANGRIJKSTE AANDACHTSPUNTEN

De respons op het coronavirus en de bescherming van de volksgezondheid in Europa in de toekomst

De voorzitter riep op om lessen te trekken en verklaarde dat Europa moet werken aan een krachtigere Europese gezondheidsunie, met een toekomstbestendig en naar behoren gefinancierd EU4Health-programma, een versterkt Europees Geneesmiddelenbureau (EMA i) en een versterkt Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding i (ECDC).

Zij zegde toe een Europees agentschap voor geavanceerd biomedisch onderzoek en ontwikkeling in het leven te zullen roepen, zodat Europa bij grensoverschrijdend gevaar beter kan reageren. De voorzitter riep op in het kader van de komende conferentie over de toekomst van Europa te debatteren over nieuwe bevoegdheden voor de EU i op het gebied van volksgezondheid.

Een EU die beschermt

Voorzitter Von der Leyen benadrukte dat Europa zijn sociale markteconomie moet versterken en zijn werknemers en bedrijven moet beschermen tegen externe schokken. Zij stelde een rechtskader voor de vaststelling van minimumlonen in het vooruitzicht en stelde met klem: “Minimumlonen werken - en het is tijd dat werken loont”.

De voorzitter beloofde actie te zullen ondernemen om de interne markt te stimuleren, de economische en sociale unie te versterken, de werking van het Schengengebied volledig te herstellen, de industriële strategie van de EU te moderniseren en haar concurrentieregels aan te passen.

Europese Green Deal - de uitstoot tegen 2030 met ten minste 55 % verminderen

De voorzitter maakte bekend dat de Europese Commissie i voorstelt om het streefcijfer voor uitstootbeperking voor 2030 te verhogen van 40 % tot ten minste 55 %. Zo kan de EU tegen 2050 klimaatneutraliteit bereiken en ook haar verplichtingen uit hoofde van de Klimaatovereenkomst van Parijs nakomen. Het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens zal ertoe bijdragen dat andere spelers het Europese voorbeeld volgen.

Tegen de volgende zomer zal de Commissie alle klimaat- en energiewetgeving van de EU herzien met het oog op aanpassing aan deze “55 %-doelstelling”.

Verder kondigde de voorzitter aan dat 30 % van het #NextGenerationEU-budget van 750 miljard EUR zal worden aangetrokken door middel van groene obligaties. En 37 % van de financiering zal worden geïnvesteerd in de doelstellingen van de Europese Green Deal, waaronder Europese gidsprojecten - waterstof, groen bouwen en één miljoen elektrische oplaadpunten.

Zij riep op om een nieuw “Europees Bauhaus” tot stand te brengen, als een platform voor architecten, ingenieurs en ontwerpers die samen de aanzet geven tot de architecturale stijl van nu, d.w.z. een stijl die past bij onze ambitie om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken.

Europa's digitale decennium

Voorzitter Von der Leyen verklaarde: “(...) Europa moet nu het voortouw nemen op digitaal gebied - anders zal het achter anderen moeten aanlopen die de normen op dit gebied voor ons bepalen.” Zij drong aan op een gezamenlijk plan voor een digitaal Europa, met duidelijke doelstellingen voor 2030, bv. wat betreft connectiviteit, vaardigheden en digitale overheidsdiensten. Verder kondigde zij aan dat de EU 20 % van de middelen voor NextGenerationEU zal investeren in digitalisering.

Een vitaal Europa in een ongewisse wereld

De voorzitter riep op om het multilaterale stelsel, met inbegrip van de VN, de Wereldhandelsorganisatie en de Wereldgezondheidsorganisatie, nieuw leven in te blazen en te hervormen. Zij verklaarde dat de Europese Commissie een Europese Magnitsky-wet zal voorstellen en drong er bij de lidstaten op aan akkoord te gaan met besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid van stemmen op het gebied van externe betrekkingen, “in ieder geval als het gaat over mensenrechten en sancties.”

Onder het motto “een nieuwe start met oude vrienden” verklaarde de voorzitter dat Europa bereid is een nieuwe trans-Atlantische agenda met de VS op te stellen en overeenstemming te bereiken met het VK, mits dit land zich aan het terugtrekkingsakkoord houdt. Dat laatste betreft “een kwestie van recht, vertrouwen en goede trouw” waar we “nooit op (zullen) terugkomen”.

De voorzitter stelde de Westelijke Balkan een economisch herstelpakket in het vooruitzicht en benadrukte het belang van de band tussen Europa en Afrika: “we zijn niet alleen buren, maar ook natuurlijke partners”.

Ten slotte verklaarde voorzitter Von der Leyen namens Europa: “We gebruiken onze diplomatieke kracht en economische invloed om akkoorden te sluiten die een verschil maken” op het gebied van ethische kwesties, mensenrechten en het milieu. Ze maakte duidelijk dat de EU een mondiaal akkoord over digitale belasting wil, maar als zo'n akkoord uitblijft, zelfstandig zal optreden: “Ik wil dat Europa zich opstelt als wereldwijde pleitbezorger voor een eerlijke verdeling.”

Een nieuw migratiepact

De voorzitter maakte bekend dat de Commissie volgende week haar nieuwe migratiepact zal presenteren, dat gebaseerd is op menselijkheid, solidariteit en “een duidelijk onderscheid (...) tussen zij die het recht hebben om hier te blijven en zij die dat niet hebben.”. Zij beloofde dat ook de Commissie de handen uit de mouwen zal steken en haar verantwoordelijkheid zal nemen om de situatie te verhelpen die door de brand in Moria is ontstaan, maar maakte daarbij de volgende kanttekening: “als wij een extra inspanning leveren, verwacht ik dat alle lidstaten dat doen.… Migratie is een Europese uitdaging en heel Europa moet meewerken.”

Rechtsstaat

De voorzitter benadrukte dat de Commissie nog in september haar eerste jaarlijks verslag over de toestand van de rechtsstaat zal vaststellen, waarin alle lidstaten aan bod komen. Voorzitter Von der Leyen verklaarde ervoor te zullen zorgen dat de middelen van de EU met inachtneming van de rechtsstaat worden besteed.

Racismebestrijding en de aanpak van haatmisdrijven en discriminatie

Voorzitter Von der Leyen maakte bekend dat de Commissie met een Europees actieplan tegen racisme komt, de wetgeving inzake gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afstamming zal aanscherpen en de lijst van EU-misdrijven zal uitbreiden met alle vormen van haatmisdrijven en haatzaaiende uitlatingen, ongeacht of deze gebaseerd zijn op ras, religie, gender of seksualiteit. De Commissie zal ook overgaan tot het aanstellen van een coördinator racismebestrijding. Zij komt met een strategie ter versterking van LGBTQI-rechten en zal aandringen op wederzijdse erkenning van familiebetrekkingen binnen de EU.

Intentieverklaring

Bij de toespraak van voorzitter Von der Leyen hoort een intentieverklaring aan de voorzitter van het Europees Parlement David Sassoli i en de Duitse bondskanselier Angela Merkel i, die het roulerende voorzitterschap van de Raad bekleedt. De brief bevat een lijst van initiatieven die de Europese Commissie in de loop van het komende jaar wil presenteren ter verwezenlijking van de doelstellingen uit de toespraak. De tekst van deze brief is online beschikbaar in het Engels, Frans en Duits; de overige EU-talen volgen binnenkort.

Meer informatie is te vinden op de speciale webpagina en in een factsheet met de belangrijkste initiatieven uit de toespraak over de staat van de Unie 2020.

Meer informatie over hoe de Commissie-Von der Leyen in haar eerste jaar werk heeft gemaakt van haar toezeggingen, vindt u hier.