Bescherming Europese consument: er is in 2019 aanzienlijk vaker actie ondernomen naar aanleiding van de melding van gevaarlijke producten

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 7 juli 2020.

De Europese Commissie heeft vandaag een nieuw verslag gepubliceerd over haar systeem voor snelle waarschuwing, dat de verkoop van gevaarlijke producten voorkomt of beperkt. Het verslag wijst uit dat de autoriteiten elk jaar vaker in actie komen naar aanleiding van een waarschuwing. In 2019 ging het om 4 477 acties, tegenover 4 050 in 2018.

Commissaris voor Justitie Didier Reynders i: “Het systeem voor snelle waarschuwing is 24/7 beschikbaar. Het staat garant voor een vlotte uitwisseling van informatie en een veilige interne markt. Uit het verslag over 2019 blijkt dat er een ongekende hoeveelheid werk is verzet om consumenten te beschermen tegen gevaarlijke producten en potentiële schade. Bovendien heeft de Commissie er samen met de lidstaten voor gezorgd dat er meer producten zijn getest. Hierdoor is er sinds het einde van vorig jaar een waarschuwing gegeven voor nog eens 75 producten.”

Belangrijkste bevindingen van het verslag

In 2019 hebben de autoriteiten van 31 landen die deelnemen aan het systeem voor snelle waarschuwing (EU-lidstaten plus het VK, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein), via het systeem 2 243 waarschuwingen uitgewisseld in verband met gevaarlijke producten. Deze waarschuwingen werden gevolgd door 4 477 acties. Dit betekent een toename van 10 % ten opzichte van vorig jaar en van 63 % ten opzichte van 2015. De acties lopen uiteen van de terugtrekking of vernietiging van een product door distributeurs en detailhandelaren nog voordat het de consument bereikt, tot het terugroepen van onveilige producten die al worden gebruikt.

Volgens het verslag van vandaag was de categorie speelgoed verantwoordelijk voor het grootste deel van de meldingen (29 % van het totaal), gevolgd door motorvoertuigen (23 %) en elektrische toestellen en apparaten (8 %). Cosmetica, kleding, textiel en modeartikelen gaven ook aanleiding tot veel waarschuwingen, net als kinderverzorgingsartikelen en kinderbenodigdheden.

De risico's waarvan het meest melding werd gemaakt, hadden betrekking op letsel (27 %), zoals breuken of hersenschuddingen. Verder hadden veel meldingen betrekking op chemische bestanddelen van producten (23 %) en op de risico's van verstikking bij kinderen (13 %).

Sinds de uitbraak van het coronavirus is een aantal nieuwe waarschuwingen geregistreerd (die uiteraard niet onder het verslag over 2019 vallen). Tot en met 1 juli ging het daarbij in 63 gevallen om gezichtsmaskers, in 3 gevallen om ontsmettingspakken, in 3 gevallen om ontsmettende handgel en in 3 gevallen om UV-lampen (“saniting wands”). In de periode van 1 maart tot en met 1 juli vonden tien vervolgacties plaats in verband met gezichtsmaskers en één in verband met een handgel. Hierdoor zijn de maatregelen tegen dergelijke producten verder geharmoniseerd en zijn consumenten in heel Europa beter beschermd.

Gecoördineerd testen van producten

De Commissie heeft vandaag ook de resultaten gepubliceerd van de gecoördineerde acties inzake de veiligheid van producten (CASP). Bij dit werk hebben de Europese Commissie en door de lidstaten geselecteerde Europese autoriteiten gezamenlijk de veiligheid getest van 652 producten. De lidstaten selecteerden onder meer persoonlijke transportmiddelen, knuffels, laders, batterijen, fietsstoeltjes voor kinderen en slijmspeelgoed. Van alle geteste producten voldeed 38 % niet aan specifieke aspeten van de EU-veiligheidsvoorschriften. 11 % (ofwel 75) van de geteste producten bleek ernstige risico's voor de consument te vertonen. Zo werd bij alle geteste kinderfietsstoeltjes een zeker risico geconstateerd, maar ging het in slechts 8 % om een ernstig risico. De categorie knuffels vertoonde het hoogste percentage ernstige risico's (68 %) en de categorie batterijen het laagste (1 %). Telkens wanneer bij deze tests een ernstig risico wordt geconstateerd, wordt het betrokken product gemeld via het systeem voor snelle waarschuwing om te voorkomen dat gevaarlijke producten op de markt komen.

Volgende stappen

De Commissie zal het systeem voor snelle waarschuwing blijven moderniseren teneinde consumenten aan te moedigen de databank te raadplegen en voor veilige producten te kiezen. In dat kader zal zij zowel de website voor consumenten en bedrijven updaten als het specifieke instrument dat lidstaten gebruiken om waarschuwingen te doen uitgaan.

De gecoördineerde acties inzake de veiligheid van producten (CASP) worden jaarlijks georganiseerd. De activiteiten in het kader van CASP2020 begonnen aan het begin van het jaar. Het gaat onder meer om het testen van producten (zoals speelgoed, sieraden, klimhuisjes, kabels, kleine keukenapparaten, babynestjes en autokinderzitjes), risicobeoordelingen, onlinemarkttoezicht, samenwerking met de douane, het verzamelen van gegevens over letsel en ongelukken, en voorlichtingscampagnes. In het kader van het coronavirus heeft de Commissie ook een speciale oproep gedaan met betrekking tot producten die verband houden met het virus. Het gezamenlijke werk, dat vergelijkbaar zal zijn met het werk dat wordt verricht inzake producten die geen verband houden met corona, zal betrekking hebben op mondkapjes, handgels en handschoenen. De activiteiten gaan waarschijnlijk half juli 2020 van start. Momenteel worden de prioriteiten voor CASP2021 vastgesteld.

Achtergrond

Dankzij het systeem voor snelle waarschuwing kunnen de lidstaten en de Europese Commissie sinds 2003 snel informatie uitwisselen over gevaarlijke non-foodproducten die in Europa uit de markt worden genomen en/of worden teruggeroepen. Op die manier kunnen overal in de EU passende vervolgmaatregelen worden genomen.

Op de speciale Safety Gate, de algemeen toegankelijke website van het systeem voor snelle waarschuwing, staan wekelijkse updates van de meldingen van de deelnemende nationale autoriteiten. Dankzij de modernisering van het systeem kunnen specifieke waarschuwingen prioriteit krijgen en bij ontvangst onmiddellijk worden verwerkt. Dit gebeurde bijvoorbeeld toen er in april 2020 melding werd gemaakt van onveilige gezichtsmaskers.

Daarnaast is er de Business Gateway, waarmee bedrijven de nationale instanties snel en efficiënt kunnen inlichten over producten die zij op de markt hebben gebracht en die mogelijk onveilig zijn.

Een andere actie op het gebied van consumentenbescherming is de Product Safety Pledge (verbintenis productveiligheid), die draait om specifieke vrijwillige acties die verdergaan dan wat reeds in de EU-wetgeving is vastgesteld. In dat kader hebben al zeven onlinemarktplaatsen zich ertoe verbonden om in samenwerking met de lidstaten gevaarlijke producten van hun websites te verwijderen. Onlangs heeft ook het bedrijf Wish.com zich bij dit initiatief aangesloten.

Meer informatie

Jaarverslag en factsheet met nationale statistieken over Safety Gate

Overzicht van de meldingen via het systeem voor snelle waarschuwing

Waarschuwingen zoeken op Safety Gate

Nationale contactpunten van het systeem voor snelle waarschuwing

Business Gateway

Nationale contactpunten voor Business Gateway

Resultaten CASP 2019