Handelspreferenties stimuleren de uitvoer van ontwikkelingslanden naar de Europese Unie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 10 februari 2020.

De uitvoer van ontwikkelingslanden naar de Europese Unie i met gebruik van speciale tariefpreferenties in het kader van het EU-stelsel van algemene preferenties (SAP) bereikte in 2018 een nieuw recordbedrag van 69 miljard euro. Volgens het tweejaarlijkse verslag van de Europese Commissie i over het SAP, dat vandaag is gepubliceerd, is de uitvoer van de 71 SAP-begunstigde landen naar de EU gestegen tot bijna 184 miljard euro. Bij uitvoer ter waarde van 69 miljard EUR hiervan zijn speciale SAP-preferenties gebruikt.

De hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Europese Commissie, Josep Borrell i, zei het volgende: “Handel is een van de cruciale instrumenten waarover de EU beschikt om de mensenrechten, arbeidsrechten en goed bestuur, wat allemaal pijlers van duurzame ontwikkeling zijn, overal ter wereld ter sprake te brengen, te ondersteunen en te verbeteren. In het kader van het EU-stelsel van algemene preferenties steunen wij ontwikkelingslanden om op duurzame wijze te groeien en vooruit te komen, niet in het minst op het gebied van klimaatactie. Onze preferentiële handelstarieven helpen duizenden mensen uit de armoede te halen, ongelijkheden te verminderen en economische groei te bewerkstelligen.

Commissaris voor Handel Phil Hogan i zei daarover: “Dankzij onze handelspreferenties voert de EU tweemaal zoveel als de rest van de wereld in uit de minst ontwikkelde landen. Dit typerend instrument van het handelsbeleid van de EU ondersteunt miljoenen banen in de armste landen van de wereld en fungeert als een stimulans voor landen om internationale verdragen inzake mensenrechten, arbeidsrechten, goed bestuur en milieu ten uitvoer te leggen.

In het kader van het stelsel van algemene preferenties worden invoerrechten op de uitvoer van ontwikkelingslanden naar de EU geschrapt. Doordat extra uitvoermogelijkheden worden gecreëerd, worden de landen geholpen om armoede aan te pakken en banen te scheppen, met inachtneming van de beginselen van duurzame ontwikkeling. Zo blijkt uit het vandaag gepubliceerde verslag dat landen als Sri Lanka, Mongolië en Bolivia dankzij het SAP de kinderarbeid doeltreffender aanpakken.

De handelsagenda van de EU draagt overal ter wereld bij tot het behalen van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties. Met de preferenties wordt de begunstigde landen een stimulans geboden om verdere stappen te ondernemen om de internationale verdragen inzake mensenrechten, arbeidsrechten, milieu en goed bestuur doeltreffend ten uitvoer te leggen.

In veel van de 71 SAP-begunstigde landen blijven er uitdagingen bestaan, onder meer wat betreft de inperking van het maatschappelijk middenveld en de mediavrijheid, de toegang tot de rechter, de rechten van minderheden, de doodstraf en de vrijheid van vereniging. Onvoldoende vooruitgang, onder meer in enkele van de grootste begunstigden, heeft ertoe geleid dat de EU, met name wat de mensenrechten en de arbeidsrechten betreft, haar monitoring heeft uitgebreid en haar engagement heeft opgetrokken. In het geval van Cambodja heeft dit ertoe geleid dat de EU de procedure heeft ingeleid om preferenties tijdelijk in te trekken wegens de ernstige en systematische schending van de beginselen van de basisverdragen van de Verenigde Naties en de Internationale Arbeidsorganisatie.

In het verslag wordt ingegaan op de mate waarin SAP-landen erop vooruitgaan dankzij het stelsel. Ook wordt een aantal overkoepelende kwesties onderzocht, zoals de vrijheid van het maatschappelijk middenveld om actief te zijn, de vooruitgang bij de aanpak van kinderarbeid, en bezorgdheden inzake milieu en goed bestuur. In het verslag wordt met voorbeelden geïllustreerd hoe de EU samenwerkt met alle belanghebbenden, zoals het maatschappelijk middenveld, internationale organisaties - met name de toezichthoudende instanties van de Verenigde Naties en de Internationale Arbeidsorganisatie - en de autoriteiten van de begunstigde landen om het SAP doeltreffender te maken en ervoor te zorgen dat zowel op het gebied van de handel als wat betreft het naleven van waarden vooruitgang wordt geboekt.

Het bedrijfsleven van de EU is een belangrijke partner voor de verwezenlijking van duurzame ontwikkeling door te investeren en te produceren in SAP-landen en er materialen uit in te voeren, en door ervoor te zorgen dat aan de internationale arbeids- en milieunormen wordt voldaan.

Achtergrond

Dit derde tweejaarlijkse verslag gaat vergezeld van tien gezamenlijke werkdocumenten van de Europese Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden. In negen van de documenten worden de prestaties van elk van de negen begunstigden van de SAP+- regeling beoordeeld; de tiende beoordeling betreft de drie SAP-begunstigde landen Bangladesh, Cambodja en Myanmar/Birma, waarmee de EU in 2017 een nauwere verbintenis aanging - een intensievere dialoog over kwesties in verband met mensenrechten en arbeidsrechten.

Het EU-stelsel van algemene preferenties omvat drie regelingen:

  • een algemene regeling voor landen met lage inkomens en lagere middeninkomens die voorziet in gedeeltelijke of volledige afschaffing van de douanerechten op twee derde van de tarieflijnen (15 begunstigden);
  • GSP+ is een bijzondere stimuleringsregeling voor duurzame ontwikkeling en goed bestuur die deze tarieven tot 0 % verlaagt voor kwetsbare landen met lage inkomens en lagere middeninkomens die uitvoering geven aan 27 internationale verdragen op het gebied van mensenrechten, arbeidsrechten, milieubescherming en goed bestuur (8 begunstigden);
  • EBA (Everything But Arms) is een speciale regeling voor de minst ontwikkelde landen, waardoor zij rechten- en contingentvrije toegang krijgen voor alle producten behalve wapens en munitie (48 begunstigden).