Economische najaarsprognoses 2019: Nog een moeilijke weg te gaan

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 7 november 2019.

De Europese economie groeit voor het zevende opeenvolgende jaar en zal naar verwachting in 2020 en 2021 verder groeien. De arbeidsmarkten blijven sterk en de werkloosheid blijft dalen. De externe omgeving is echter veel minder ondersteunend geworden en er heerst veel onzekerheid. Dit geldt met name voor de industriesector, die ook structureel verandert. Als gevolg hiervan lijkt de Europese economie af te stevenen op een langere periode van meer getemperde groei en gematigde inflatie.

Het bruto binnenlands product (bbp) van de eurozone zal naar verwachting met 1,1% toenemen in 2019 en met 1,2% in 2020 en 2021. In vergelijking met de economische zomerprognoses 2019 (gepubliceerd in juli) zijn de groeiprognoses verlaagd met 0,1 procentpunt in 2019 (van 1,2%) en 0,2 procentpunt in 2020 (van 1,4%). Voor de EU als geheel wordt verwacht dat het bbp in 2019, 2020 en 2021 met 1,4% zal stijgen. Ook de prognoses voor 2020 zijn ten opzichte van de zomer naar beneden bijgesteld (van 1,6%).

Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter voor de Euro en Sociale Dialoog, ook belast met Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie, verklaarde: “Tot nu toe heeft de Europese economie blijk gegeven van veerkracht in een minder ondersteunende externe omgeving: de economische groei heeft zich voortgezet, de werkgelegenheid is sterk toegenomen en de binnenlandse vraag is groot. Maar mogelijk komen we nog in woelig water: een periode van grote onzekerheid in verband met handelsconflicten, toenemende geopolitieke spanningen, aanhoudende zwakte in de industriesector en de brexit. Ik dring er bij alle EU-landen met een hoge overheidsschuld op aan om verstandig begrotingsbeleid te voeren en hun schuldenniveau op een neerwaarts pad te brengen. Aan de andere kant moeten de lidstaten die begrotingsruimte hebben, deze nu wel gebruiken.”

Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, verklaarde: “Alle EU-economieën zullen de komende twee jaar blijven groeien, ondanks de steeds sterkere tegenwind. De fundamentals van de EU-economie zijn robuust: na zes jaar groei is de werkloosheid in de EU het laagst sinds de eeuwwisseling en ligt het totale tekort onder de 1% van het bbp. Maar de moeilijke weg die nog te gaan is laat geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid. Alle beleidshefbomen zullen moeten worden gebruikt om de veerkracht van Europa te versterken en de groei te ondersteunen.”

De groei is afhankelijk van binnenlands georiënteerde sectoren

Door de aanhoudende handelsspanningen tussen de VS en China en de grote beleidsonzekerheid, vooral met betrekking tot de handel, zijn de investeringen, de industrie en de internationale handel getemperd. Nu het mondiale bbp zwak zal blijven groeien, zal de groei in Europa afhangen van de kracht van de meer op het binnenland gerichte sectoren. Deze zullen op hun beurt steunen op arbeidsmarkt ondersteunende loongroei, gunstige financieringsvoorwaarden en, in sommige lidstaten, helpende begrotingsmaatregelen. Hoewel de economieën van alle lidstaten zouden moeten blijven groeien, zullen binnenlandse groeiaanjagers waarschijnlijk niet volstaan voor een krachtige groei.

De arbeidsmarkten zouden gezond moeten blijven, hoewel de verbeteringen zullen vertragen

De banencreatie in de EU is verrassend veerkrachtig gebleken. Dit komt deels doordat de economische ontwikkelingen doorgaans enige tijd nodig hebben om de werkgelegenheid te beïnvloeden, maar ook door de verschuiving van de arbeidsparticipatie richting dienstensector. De arbeidsparticipatie is op een recordhoogte en de werkloosheid in de EU ligt op het laagste niveau sinds het begin van deze eeuw. Hoewel de nettocreatie van arbeidsplaatsen waarschijnlijk zal vertragen, zal de werkloosheid in de eurozone naar verwachting verder dalen van 7,6% dit jaar tot 7,4% in 2020 en 7,3% in 2021. In de EU zal de werkloosheid dit jaar naar verwachting dalen tot 6,3% en zich in 2020 en 2021 stabiliseren op 6,2%.

De inflatie blijft laag

De inflatie in de eurozone is dit jaar tot dusver vertraagd als gevolg van de daling van de energieprijzen en omdat bedrijven er grotendeels voor hebben gekozen om de kosten van de hogere lonen in hun marges op te vangen in plaats van deze door te berekenen aan de klanten. Verwacht wordt dat de inflatiedruk de komende twee jaar getemperd zal blijven. De inflatie in de eurozone (geharmoniseerd indexcijfer van de consumptieprijzen) wordt voor dit jaar en volgend jaar geraamd op 1,2% en stijgt tot 1,3% in 2021. In de EU wordt een inflatie verwacht van 1,5% dit jaar en volgend jaar en 1,7% in 2021.

De overheidsschuld daalt voor het vijfde jaar op rij; de tekorten nemen licht toe.

De Europese overheidsfinanciën zullen blijven profiteren van de zeer lage rente op de uitstaande schuld. Ondanks de lagere bbp-groei zal de totale overheidsschuldquote in de eurozone naar verwachting voor het vijfde jaar op rij verder dalen, tot 86,4% dit jaar, 85,1% in 2020 en 84,1% in 2021. Dezelfde factoren gelden voor de EU, waar de overheidsschuldquote naar verwachting zal dalen tot 80,6% dit jaar en tot 79,4% in 2020 en 78,4% in 2021.

De overheidssaldi zullen daarentegen naar verwachting licht verslechteren als gevolg van de gevolgen van de lagere groei en een wat soepeler discretionair begrotingsbeleid in sommige lidstaten. Het totale tekort in de eurozone zal naar verwachting stijgen van een historisch dieptepunt van 0,5% van het bbp in 2018 tot 0,8% dit jaar, tot 0,9% in 2020 en 1,0% in 2021, dit in de veronderstelling dat het beleid ongewijzigd blijft. Verwacht wordt echter dat de totale begrotingskoers van de eurozone, d.w.z. de totale verandering in het structurele begrotingssaldo van de 19 lidstaten van de eurozone, over het geheel genomen neutraal zal blijven. In de EU zal het totale tekort naar verwachting eveneens stijgen, van 0,7% van het bbp in 2018 tot 0,9% dit jaar, 1,1 % in 2020 en 1,2% in 2021.

De risico's voor de vooruitzichten blijven vooral negatief

Een aantal risico's kunnen leiden tot een lagere groei dan verwacht. Een verdere toename van de onzekerheid of een toename van de handels- en geopolitieke spanningen kunnen de groei afremmen, evenals een sterker dan verwachte vertraging in China als gevolg van de zwakkere effecten van de tot dusver genomen beleidsmaatregelen. Dichter bij huis zijn de risico's onder meer een wanordelijke brexit en de mogelijkheid dat de zwakte in de industriesector sterker doorwerkt in de sectoren die zich op het binnenland richten.

Daar staat tegenover dat een vermindering van de handelsspanningen, een sterkere groei in China en lagere geopolitieke spanningen de groei zouden ondersteunen. In de eurozone zou de groei ook worden bevorderd als de lidstaten met begrotingsruimte voor een expansievere begrotingskoers zouden kiezen dan verwacht. Over het geheel genomen blijven de risico's echter onmiskenbaar negatief.

Voor het Verenigd Koninkrijk een louter technische aanname

In het licht van het terugtrekkingsproces van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zijn de ramingen gebaseerd op een zuiver technische aanname van een status quo in de handelspatronen tussen de EU27 en het Verenigd Koninkrijk.Deze aanname geldt louter voor prognosedoeleinden en staat los van het lopende proces in het kader van artikel 50.

Achtergrond

Deze prognoses zijn gebaseerd op een reeks technische aannames betreffende wisselkoersen, rentetarieven en grondstoffenprijzen, met als afsluitdatum 21 oktober 2019. Voor alle andere nieuwe gegevens, inclusief de aannames over het overheidsbeleid, is bij deze prognoses informatie tot en met 24 oktober 2019 meegenomen. Tenzij beleidsmaatregelen op geloofwaardige wijze zijn aangekondigd en voldoende gedetailleerd zijn uitgewerkt, is bij de projecties ervan uitgegaan dat het beleid ongewijzigd blijft.

In de volgende prognose van de Europese Commissie — de tussentijdse economische winterprognoses 2020 — zal een actualisering worden gegeven van de projecties voor het bbp en de inflatie.

Meer informatie

Volledig document: Economische najaarsprognoses 2019

Volg vicevoorzitter Dombrovskis op Twitter: @VDombrovskis

Volg commissaris Moscovici op Twitter: @pierremoscovici

Volg DG ECFIN op Twitter: @ecfin

IP/19/6215

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail