Terrorismebestrijding online: EU-internetforum wil crisisprotocol voor hele EU

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 7 oktober 2019.

De deelnemers aan het vijfde EU-internetforum, georganiseerd door commissarissen Avramopoulos en King, zijn het vandaag eens geworden over een EU-crisisprotocol. Dat maakt het mogelijk om met een snelle respons de virale verspreiding van terroristische en gewelddadige extremistische inhoud op internet binnen de perken te houden. De Commissie, de lidstaten en aanbieders van onlinediensten, waaronder Facebook, Twitter, Google, Microsoft, Dropbox, JustPaste.it en Snap, hebben zich ertoe verbonden op vrijwillige basis samen te werken volgens het crisisprotocol, en daarbij persoonsgegevens goed te beschermen en de grondrechten te waarborgen. Het EU-internetforum besprak ook de algemene vooruitgang die sinds de vorige bijeenkomst (december 2018) is geboekt met het verwijderen van terroristische online-inhoud, en de wijze waarop de samenwerking op andere probleemgebieden, zoals de aanpak van seksueel kindermisbruik online, kan worden versterkt.

Dimitris Avramopoulos i, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: “Sinds ik vier jaar geleden het EU-internetforum heb opgericht, is het ene succes na het andere behaald. Het is voor zowel lidstaten als onlineplatforms een doeltreffend middel gebleken voor de gezamenlijke aanpak van terroristische inhoud op het internet. We zijn erin geslaagd om met de internetplatforms een sterke vertrouwensrelatie op te bouwen. Ik ben zeer tevreden over de vooruitgang en de opmerkelijke resultaten die we hebben geboekt. Vanaf vandaag gaan we nog een stap verder met dit nieuwe EU-crisisprotocol. Daarmee kunnen we snel, doeltreffend en beter gecoördineerd optreden tegen de verspreiding van terroristische inhoud.”

Julian King i, commissaris voor de Veiligheidsunie: “Bij de gebeurtenissen rond de aanslag eerder dit jaar in Nieuw-Zeeland is gebleken dat terroristische inhoud online razendsnel wordt verspreid. We kunnen daar weliswaar snel op reageren, maar nog niet snel genoeg. Het protocol is een antwoord van de EU dat de door dergelijke gebeurtenissen veroorzaakte schade op gecoördineerde wijze moet beperken.”

In de nasleep van de terreuraanslag in het Nieuw-Zeelandse Christchurch hebben regeringsleiders en onlineplatforms een akkoord bereikt over de Christchurch Call for Action. Bij die gelegenheid heeft voorzitter Juncker bekendgemaakt dat in het EU-internetforum een EU-crisisprotocol zou worden ontwikkeld. Dankzij het EU-protocol zullen de lidstaten en onlineplatforms bij een terroristische aanslag snel en gecoördineerd kunnen optreden tegen de verspreiding van terroristische online-inhoud.

Het EU-crisisprotocol dat het EU-internetforum vandaag heeft goedgekeurd, biedt de volgende voordelen:

  • het maakt een gecoördineerde en snelle reactie mogelijk: de autoriteiten van de lidstaten zullen samen met Europol, het wereldwijde internetforum tegen terrorisme (GIFCT) en de aanbieders van onlinediensten snel en gecoördineerd kunnen reageren om de verspreiding van terroristische of gewelddadige extremistische inhoud snel in te perken;
  • het vergemakkelijkt de samenwerking tussen de publieke en de private sector: bij een crisis kunnen rechtshandhavingsinstanties en aanbieders van onlinediensten op vrijwillige basis en in real time relevante informatie delen over de online-inhoud (bv. URL's, audiovisuele media en metagegevens);
  • het faciliteert een vrijwillige regeling: het protocol komt niet in de plaats van de nationale rechtskaders of bestaande nationale crisisbeheersingsmechanismen. Het is alleen bedoeld voor buitengewone situaties waarin die nationale maatregelen niet volstaan voor de coördinatie van een snelle en grensoverschrijdende respons.

In het EU-internetforum is ook gesproken over de algemene vooruitgang die sinds de vorige bijeenkomst (december 2018) is geboekt met het verwijderen van terroristische online-inhoud en is gekeken naar nieuwe problemen die zich aftekenen. Voor het eerst is ook gesproken over de wereldwijde dreiging die uitgaat van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen via internet. Samenwerking tussen overheid en onlineplatforms is essentieel om deze afschuwelijke misdrijven doeltreffend te kunnen bestrijden. De deelnemers hebben ook geïnventariseerd wat er nodig is voor het aanpakken van rechts-extremisme en het radicaliserende effect van een gewelddadig politiek discours.

Achtergrond

Het EU-internetforum is in december 2015 opgericht door commissaris Avramopoulos om het misbruik van internet door terroristische groepen aan te pakken. Aan het forum wordt deelgenomen door de ministers van Binnenlandse Zaken in de EU, de internetindustrie en andere belanghebbenden, die vrijwillig samenwerken om deze complexe materie aan te pakken. Het EU-internetforum komt sindsdien jaarlijks bijeen om de balans op te maken van de vooruitgang die is geboekt met het verwijderen van terroristische online-inhoud en om nieuwe uitdagingen te bespreken. In 2015 is bij Europol een efficiënt verwijzingsmechanisme tot stand gekomen voor het melden en verwijderen van terroristische online-inhoud.

In 2016 heeft de internetbedrijfstak op het EU-internetforum bekendgemaakt dat er een database met hashcodes was opgezet om inhoud permanent en onomkeerbaar te kunnen verwijderen. Deze database is een cruciaal instrument om de verspreiding van terroristische online-inhoud tegen te gaan. In de database zijn sindsdien meer dan 200 000 hashcodes opgenomen (van foto's en video's e.d.) waardoor zowel grote als kleine platforms in staat werden gesteld de betrokken inhoud snel te verwijderen.

Voorzitter Juncker heeft de ontwikkeling van het EU-protocol eerder dit jaar bekendgemaakt in Parijs, waar hij deelnam aan een bijeenkomst van regeringsleiders en CEO's van grote onlineplatforms, georganiseerd door de Franse president Macron en de Nieuw-Zeelandse premier Ardern.

Bij Europol is op 11 september 2019 een eerste proef gehouden om het protocol in de praktijk te testen.

Het EU-crisisprotocol levert een bijdrage aan de wereldwijde inspanningen in het kader van de Christchurch Call, en met name het protocol voor crisisrespons dat bekend is gemaakt in september in de marge van de algemene vergadering 2019 van de VN.

Meer informatie (in het Engels)

Factsheet - EU-crisisprotocol voor het verwijderen van gewelddadige inhoud in verband met een terreuraanslag

Persbericht - Terrorismebestrijding online: Internetforum streeft naar automatische opsporing van terroristische propaganda

Persbericht — EU-Internetforum: regeringen, Europol en technologiebedrijven bestrijden gezamenlijk terroristische inhoud en online haatuitingen

Christchurch Call voor het verwijderen van terroristische en gewelddadige extremistische inhoud online

IP/19/6009

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail