Bundel 13: ‘Groot onderhoud of kruimelwerk’ - Hoofdinhoud
Heeft de Nederlandse democratie en rechtsstaat groot, achterstallig onderhoud nodig, of blijft het beperkt tot kruimelwerk? Zorgt het advies van Staatscommissie Remkes voor te hoge constitutionele verwachtingen?
Dit is de vraag die centraal staat in de nieuwste bundel van het Montesquieu Instituut. Eind 2018 concludeerde de Staatscommissie Parlementair Stelsel – een commissie onder leiding van toenmalig commissaris van de koning in Noord-Holland: Johan Remkes – in haar rapport, genaamd ‘Lage drempels, hoge dijken’, dat de democratie en rechtsstaat in Nederland onder druk staan en versterking nodig hebben. Aan de hand van 83 aanbevelingen stelt de Staatscommissie voor hoe dit moet gebeuren.
Vanuit het Montesquieu Instituut reageerden we in 2019 op het rapport aan de hand van een reeks beschouwingen van deskundigen over de aanbevelingen van de Staatscommissie. De bundel gaat in op verschillende onderwerpen uit het advies van de Staatscommissie, zoals de kabinetsformatie, de positie van de Eerste Kamer, regionale vertegenwoordiging en parlementaire representativiteit en een bindend correctief referendum.
Eindredacteuren Jan Schinkelshoek en Aalt Willem Heringa concluderen dat de aanbevelingen van de Staatscommissie te hoog gegrepen zijn en niet erg haalbare voorstellen bevat. Afgezien van het belang van het rapport – namelijk dat het de waarden van het parlementaire stelsel heeft kunnen bevatten en herbevestigen – moet er dan ook niet te veel verwacht worden van de implementatie en het effect van deze aanbevelingen.
Inhoudsopgave
Een Deltaplan?
Over het advies van de Staatscommissie
Aalt Willem Heringa i & Jan Schinkelshoek i
Je kan wel aan de gang blijven...
Over de voorgeschiedenis
Karin van Leeuwen
Een onderbelicht fenomeen
Over Staatscommissies
Toon Kerkhoff
Een overbodig voorstel
Over de gekozen formateur
Een nogal bescheiden ‘oplossing’
Over het terugzendrecht
Democratie van streek?
Over regionale vertegenwoordiging
Caspar van den Berg i & Bram van Vulpen
Tekortschietende representatie?
Over politieke partijen
Corrigerende tik voor de diplomademocratie
Over het referendum
Het nationale parlement ook als EU-parlement?
Over Europese integratie
Sofie Wolf
Decision-making with algorithms
On the digital state
Sarah Giest
Het is er niet en toch wel
Over het toetsingsrecht
Zonder verantwoording
Over de ‘inrichting’ van democratie
Constitutionele zelfoverschatting?
Over de waarde van de Staatscommissie
Aalt Willem Heringa i & Jan Schinkelshoek i
Heeft u belangstelling voor deze bundel? Download dan de digitale versie van 'Groot onderhoud of kruimelwerk'.
Het Montesquieu Instituut publiceert met regelmaat bundels romdom een bepaald thema. Een overzicht van alle verschenen bundels is te vinden op de pagina Montesquieu Reeks