Hervormingen in de Westelijke Balkan en Turkije: jaarlijkse beoordelingen en aanbevelingen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 29 mei 2019.

De Commissie heeft vandaag haar jaarlijkse beoordeling van de uitvoering van de hervormingen in de partnerlanden in de Westelijke Balkan en Turkije goedgekeurd, samen met aanbevelingen over de volgende stappen voor deze landen, en heeft hiermee bevestigd dat een geloofwaardig uitbreidingsbeleid een geostrategische investering in vrede, stabiliteit, veiligheid en economische groei in heel Europa is.

Westelijke Balkan

Een stevig en geloofwaardig EU-perspectief voor de Westelijke Balkan blijft essentieel als een motor voor transformatie, en om verzoening te bevorderen, stabiliteit naar de regio uit te dragen en de waarden, normen en standaarden van de EU te bevorderen. De strategie van de Commissie ten aanzien van de Westelijke Balkan van februari 2018 heeft een nieuw elan gegeven aan de betrokkenheid van de EU en haar lidstaten en heeft nieuwe dynamiek binnen de regio tot stand gebracht. Nu, één jaar later, hebben de partnerlanden concrete vooruitgang geboekt en hebben zij blijk gegeven van hun inzet voor het Europese perspectief, ook al varieert de algemene uitvoering van de hervormingen.

Albanië en Noord-Macedonië hebben de gelegenheid aangegrepen om hervormingen door te voeren, met name op de gebieden die door de Raad in juni 2018 als cruciaal zijn aangewezen. Aangezien zij aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt en thans voldoen aan de desbetreffende voorwaarden, heeft de Commissie vandaag aanbevolen dat de Raad nu de toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië opent.

Hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Commissie, Federica Mogherini i, zei: "De Westelijke Balkan is Europa en zal deel uitmaken van de toekomst van de EU, van een sterkere, stabiele en verenigde Europese Unie. Het voorbije jaar werd de regio gekenmerkt door positieve veranderingen. Albanië en Noord-Macedonië hebben blijk gegeven van hun vastbeslotenheid om vooruitgang te boeken op weg naar de EU en boekten tastbare resultaten die onomkeerbaar moeten zijn. Op basis hiervan bevelen wij vandaag wij aan dat de Raad nu de toetredingsonderhandelingen opent met Albanië en Noord-Macedonië. Het uitbreidingsbeleid van de Europese Unie is een investering in vrede, veiligheid, welvaart, en daarmee ook in de stabiliteit van Europa."

Johannes Hahn i, commissaris voor Europees Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen, verklaarde: ”Albanië en Noord-Macedonië hebben de kans van de vernieuwde uitbreidingsagenda aangegrepen en hervormingen doorgevoerd. Noord-Macedonië heeft niet alleen zijn ambitieuze hervormingsagenda voortgezet, maar bereikte ook een historisch akkoord met Griekenland, dat een oplossing bood voor een 27 jaar durend geschil over de naam van het land, hetgeen een voorbeeld is voor de hele regio en daarbuiten. Albanië voert grondige hervormingen door, met name een ingrijpende transformatie van zijn rechtsstelsel. Al deze inspanningen getuigen van de aantrekkingskracht van de Europese Unie.”

De Commissie heeft vandaag ook haar advies uitgebracht over het verzoek van Bosnië en Herzegovina om toetreding tot de Europese Unie, samen met een analytisch verslag waarin de situatie in het land voor het eerst wordt beoordeeld aan de hand van alle voor EU-lidstaten geldende normen. De Commissie is van mening dat de onderhandelingen over de toetreding van Bosnië en Herzegovina tot de Europese Unie moeten worden geopend zodra het land in voldoende mate voldoet aan de criteria voor lidmaatschap, met name de politieke criteria wat betreft de stabiliteit van de instellingen en het garanderen van de democratie en de rechtsstaat. Bosnië en Herzegovina zal zijn wetgevend en institutioneel kader fundamenteel moeten verbeteren om ervoor te zorgen dat het aan een aantal gedetailleerde prioriteiten op het gebied van democratie, de rechtsstaat, grondrechten en hervorming van het openbaar bestuur voldoet. Het advies — een routekaart voor ingrijpende hervormingen op deze cruciale gebieden — is een mijlpaal in de betrekkingen tussen de EU en Bosnië en Herzegovina en biedt het land een nieuwe impuls in zijn EU-integratieproces.

Turkije

Turkije is een belangrijke partner van de EU en een kandidaat-lidstaat. De dialoog en de samenwerking, ook op het hoogste niveau, op essentiële gebieden van gemeenschappelijk belang zijn voortgezet, onder meer door doeltreffende samenwerking op het gebied van migratie en ondersteuning van vluchtelingen. Turkije blijft zich echter verder verwijderen van de Europese Unie, met een ernstige achteruitgang op het gebied van de rechtsstaat en de grondrechten en door een verzwakking van effectieve controlemechanismen in het politieke systeem, als gevolg van de inwerkingtreding van de grondwetswijziging. In juni 2018 heeft de Raad unaniem vastgesteld dat de toetredingsonderhandelingen met Turkije daarom feitelijk tot stilstand zijn gekomen en dat het openen of sluiten van verdere hoofdstukken niet in overweging kan worden genomen. De onderliggende feiten die tot deze beoordeling hebben geleid, gelden nog steeds.

Volgende stappen

Het is nu aan de Raad om de aanbevelingen van de Commissie in overweging te nemen en besluiten te nemen over de te treffen maatregelen.

Achtergrond

Uitbreidingsproces

De huidige uitbreidingsagenda heeft betrekking op de partners van de Westelijke Balkan en Turkije. De toetredingsonderhandelingen zijn geopend met de kandidaat-lidstaten Montenegro (2012), Servië (2014) en Turkije (2005). Noord-Macedonië is een kandidaat-lidstaat sinds 2005 en Albanië sinds 2014. Bosnië en Herzegovina (lidmaatschap aangevraagd in februari 2016) en Kosovo (stabilisatie- en associatieovereenkomst in april 2016 in werking getreden) zijn potentiële kandidaten.

Het EU-toetredingsproces is nog steeds gebaseerd op vaste criteria en eerlijke en consistente voorwaarden en het beginsel van de eigen merites. De toetreding tot de EU vereist de uitvoering van complexe hervormingen in een uitdagende omgeving; het is een doelstelling die alleen op de lange termijn kan worden bereikt. Om verdere vooruitgang te boeken op het pad van het toetredingsproces moeten de kandidaat-lidstaten in eerste instantie echte en duurzame resultaten boeken op cruciale terreinen: de rechtsstaat, de hervorming van justitie, de bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad, veiligheid, grondrechten, de werking van democratische instellingen en hervorming van het openbare bestuur, alsmede op het vlak van economische ontwikkeling en concurrentievermogen.

De Westelijke Balkan moet ook vooruitgang boeken op het gebied van verzoening, goede nabuurschapsbetrekkingen en regionale samenwerking, naar het voorbeeld van de historische overeenkomst tussen Noord-Macedonië en Griekenland.

De strategie voor de Westelijke Balkan heeft een nieuwe impuls gegeven aan de betrekkingen tussen de EU en de Westelijke Balkan. De strategie is gericht op terreinen waar verdere hervormingen en inspanningen nodig zijn van de partners in de Westelijke Balkan, en op de versterkte steun van de EU voor de regio, door middel van een aantal specifieke verbintenissen die zijn bijeengebracht in zes vlaggenschipinitiatieven.

Sinds de vaststelling van de strategie heeft de EU zich gericht op het nakomen van haar verplichtingen door middel van een versterkte samenwerking op politiek gebied, de versterking van de samenwerking op het gebied van veiligheid, het aanhalen van de operationele banden tussen de Westelijke Balkan en de EU en haar agentschappen, het verlenen van ruimere toegang tot financiering en technische bijstand, alsmede de heroriëntering van de financiële bijstand van de EU uit hoofde van het instrument voor pretoetredingssteun (IPA), met alleen al in 2018 een jaarlijkse toewijzing van meer dan 1,1 miljard EUR voor de Westelijke Balkan.

Voor meer informatie

Mededeling van de Commissie

Gedetailleerde conclusies en aanbevelingen per land:

Montenegro: MEMO; Verslag

Servië: MEMO; Verslag

Turkije: MEMO; Verslag

Noord-Macedonië: MEMO; Verslag

Albanië: MEMO; Verslag

Bosnië en Herzegovina: MEMO; Advies

Kosovo: MEMO; Verslag

Voor meer algemene informatie:

Een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding en grotere betrokkenheid bij de Westelijke Balkan

EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan

IP/19/2752

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail