Veiligheidsmaatregelen voor klokkenluiders die handelen in het algemeen belang

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op maandag 8 april 2019.

EU-regels streven naar de bescherming van mensen die schendingen van EU-wetgeving melden. Daarnaast prikkelen de regels om te handelen in het algemeen belang bij waarneming van wangedrag.

Klokkenluiders hebben de afgelopen jaren een grote rol gespeeld bij het openbaren van schandalen met betrekking tot belastingontduiking, zoals Lux Leaks en de Panama Papers, of het misbruik van persoonlijke gegevens, zoals Cambridge Analytica.

Toch kunnen onterechte handelingen vaak onopgemerkt blijven. Dit komt doordat mensen vaak bang zijn om wangedrag bloot te stellen doordat hun baan er mogelijk door op het spel komt te staan.

Parlementsleden zullen op 16 april stemmen over plannen om te zorgen voor minimale gemeenschappelijke normen ter bescherming van mensen die schendingen van EU-wetgeving melden in de hele EU. Momenteel verschilt de wetgeving voor klokkenluidersbescherming per EU-land en bestrijkt het slechts enkele beleidsterreinen.

'We moeten diegenen beschermen die de belangen van Europa verdedigen - de klokkenluiders', zei het Franse S&D-lid Virginie Rozière, het lid dat zich inzet voor het sturen van de voorstellen via het Parlement. 'Ze verdedigen ons, ze verdedigen de Europese democratie en het Europese algemeen welzijn.'

Belangrijkste aspecten van de wetgeving

De maatregelen, waarover in maart een voorlopige overeenkomst is bereikt met de Raad, beogen het voor klokkenluiders eenvoudiger en veiliger te maken om onregelmatigheden te melden.

De regels hebben betrekking op verschillende gebieden:

  • Belastingfraude
  • Witwassen van geld
  • Overheidsopdrachten
  • Product- en vervoersveiligheid
  • Milieubescherming
  • Volksgezondheid
  • Consumentenbescherming
  • Gegevensbescherming.

Publieke en particuliere organisaties met meer dan 50 werknemers zullen interne rapportagekanalen moeten opzetten die mensen in staat stellen om binnen de organisatie zelf te rapporteren. Nationale autoriteiten zullen ook onafhankelijke externe meldingskanalen moeten opzetten. Klokkenluiders worden beschermd, ongeacht of zij ervoor kiezen om intern of extern te rapporteren aan nationale of EU-instanties.

De richtlijn voorziet ook de mogelijkheid om in bepaalde gevallen publiekelijk aan de media te rapporteren. Dit kan voorkomen door het gebrek aan een follow-up van hun eerste verslag, in geval van een onmiddellijk gevaar voor het openbaar belang of vanwege een risico op vergelding.

Alle vormen van represailles voor rapportage zijn verboden, inclusief degradatie, schorsing of ontslag. Bescherming wordt ook verleend aan mensen die klokkenluiders helpen, waaronder journalisten.

EU-landen moeten klokkenluiders juridische, financiële en psychologische ondersteuning bieden, evenals toegang tot informatie over meldingskanalen en meldingsprocedures.

De inzet van het Parlement ter bescherming van klokkenluiders

Het Parlement steunt al jarenlang de invoering van gemeenschappelijke EU-regels inzake klokkenluidersbescherming. Dit onderwerp werd benadrukt tijdens onderzoek naar belastingontduikingsschandalen.

In een resolutie die in februari 2017 werd aangenomen, riepen Parlementsleden de Europese Commissie op tot wetgevingsvoorstellen over de rol van klokkenluiders bij de bescherming van de financiële belangen van de EU. Deze oproep werd in oktober 2017 herhaald.

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20190404STO35069

Gecreëerd: 08-04-2019 - 17:04