Naleving van de EU-wetgeving door de lidstaten: ruimte voor verbeteringen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 12 juli 2018.

Naleving van de EU-wetgeving door de lidstaten: ruimte voor verbeteringen

In het vandaag gepubliceerde jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht wordt beschreven hoe de Commissie de EU-wetgeving in 2017 heeft gemonitord en gehandhaafd. Vandaag is ook het scorebord van de eengemaakte markt online gepubliceerd, dat de vijfentwintigste verjaardag van de eengemaakte markt van de EU markeert. Uit dat scorebord blijkt dat de meeste belemmeringen voor het vrije verkeer van personen, diensten, goederen en kapitaal uit de weg worden geruimd, maar dat op sommige gebieden de situatie stagneert of zelfs verslechtert.

De doeltreffende toepassing van de wetgeving is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat burgers en ondernemingen de voordelen van de EU-wetgeving genieten. Elk voorschrift, hoe zorgvuldig het is ook opgesteld en voorbereid, is slechts zo doeltreffend als de uitvoering ervan. Daarom besteedt de Commissie bij het nastreven van haar beleidsprioriteiten niet alleen aandacht aan het voorstellen van nieuwe wetgeving, maar zorgt zij er ook voor dat deze naar behoren wordt toegepast en gehandhaafd. Zo is de Commissie in 2017 doortastend te werk gegaan bij de handhaving van regels op het gebied van gegevensbescherming, migratie, consumentenbescherming, de bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en op het gebied van luchtkwaliteit.

Tegelijkertijd blijft de nauwe samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten van cruciaal belang bij de uitvoering van de EU-wetgeving en bij de aanpak van eventuele problemen die zich zouden kunnen voordoen. Gedurende het hele jaar heeft de Commissie de lidstaten gesteund bij hun voorbereiding op de inwerkingtreding van de algemene verordening gegevensbescherming (Verordening (EU) 2016/679).

Jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht in 2017

Het jaarverslag van 2017 laat zien dat van het aantal lopende inbreukzaken licht is gedaald (met 5,91 %) ten opzichte van het voorgaande jaar. Aldus is het aantal zaken, na vijf jaar lang te zijn gestegen tot een piek in 2016, in 2017 aan een daling begonnen (zie grafiek 1). Maar in elk geval waarin een lidstaat het EU-recht niet correct toepast, worden aan burgers en bedrijven de rechten en voordelen ontzegd die zij op grond van de Europese wetgeving hebben. Wat bijvoorbeeld het milieu betreft, is de volledige omzetting en tenuitvoerlegging van de richtlijn betreffende de vermindering van het gebruik van plastic draagtassen van essentieel belang om tegemoet te komen aan de groeiende bezorgdheid bij de burgers hierover.

Grafiek 2 geeft een overzicht van de situatie voor elke lidstaat. Tegen België, Cyprus en Portugal liep het hoogste aantal zaken wegens te late omzetting; tegen Italië, Denemarken en Hongarije het laagste aantal zaken. Tegen Spanje, Italië en Duitsland liep het hoogste aantal zaken wegens verkeerde omzetting en/of toepassing van het EU-recht. Tegen Denemarken liep vorig jaar in totaal het laagste aantal zaken.

De beleidsterreinen waarop in 2017 de meeste inbreukprocedures werden ingeleid zijn mobiliteit en vervoer, milieu en financiële stabiliteit, en diensten- en kapitaalmarkten (zie grafiek 3).

Te late omzetting van richtlijnen bestrijden

Burgers en bedrijven kunnen alleen de voordelen van de EU-wetgeving genieten als de lidstaten de Europese richtlijnen binnen de afgesproken termijnen in nationaal recht omzetten.

In 2017 is het aantal nieuwe inbreukprocedures betreffende te late omzetting sterk gedaald met 34 % (van 847 in 2016 naar 558 in 2017) en staat het dichter bij het niveau van 2015 (543 gevallen). De Commissie heeft nieuwe inbreukprocedures ingeleid tegen een meerderheid van lidstaten wegens niet omzetten van de richtlijnen over het gebruik van plastic draagtassen, over afval en over de technische controle van voertuigen[1].

De Commissie is de lidstaten blijven helpen om de richtlijnen tijdig en correct om te zetten door voor uitvoeringsplannen, speciale websites en richtsnoeren te zorgen en beste praktijken tijdens vergaderingen van deskundigengroepen uit te wisselen. Zo heeft de Commisie, vooruitlopend op de inwerkingtreding van de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) op 25 mei 2018, reeds in januari 2018 gedetailleerde richtsnoeren bekendgemaakt om de lidstaten te helpen de nieuwe regels tijdig toe te passen.

De Commissie heeft vorig jaar vijf lidstaten voor het Hof van Justitie i van de EU gedaagd en financiële sancties geëist: twee zaken tegen België [2], twee zaken tegen Kroatië [3], en een zaak elk tegen Slowakije [4], Slovenië [5] en Spanje [6].

Scorebord van de eengemaakte markt 2018

Het scorebord van de eengemaakte markt geeft een gedetailleerd en nauwkeurig overzicht van de stand van de uitvoering van de regels van de eengemaakte markt in de Europese Economische Ruimte (EER) in 2017. Geëvalueerd wordt hoe de EU- en de EER-lidstaten deze regels toepassen en op welke punten de lidstaten en de Commissie tekortschieten en meer inspanningen moeten leveren.

Afhankelijk van hun prestaties in 2017 kregen de lidstaten 152 groene, 135 gele en 49 rode kaarten. De kaarten geven aan op welke gebieden zij uitstekend (groen), gemiddeld (geel) of benedengemiddeld (rood) presteerden.

Uit het overzicht (zie onderstaande tabel 4) blijkt dat lidstaten vooruitgang hebben geboekt bij de erkenning van beroepskwalificaties, de omzetting van regels in verband met de eengemaakte markt en de ontwikkeling van instrumenten die het goede functioneren van de eengemaakte markt in de praktijk ondersteunen (Your Europe, e-Certis en EURES). Maar in vergelijking met de vorige editie van het scorebord hebben de lidstaten meer rode kaarten gekregen op het gebied van openheid voor grensoverschrijdende handel in goederen en diensten, de billijkheid van stelsels voor overheidsopdrachten en het aantal inbreukprocedures.

In het totaal waren Finland, Denemarken en Slowakije de best presterende landen, terwijl het hoogste aantal rode kaarten werd gegeven aan Tsjechië, Ierland en Griekenland.

De Commissie reageert op klachten van burgers

Met een online klachtenformulier op het Europaportaal Uw EU-rechten kunnen burgers, bedrijven, ngo's en andere belanghebbenden melding maken van mogelijke schendingen van het EU-recht. In 2017 hield het merendeel van de klachten verband met justitie en consumentenrechten, werkgelegenheid, de eengemaakte markt, de industrie en kmo's. Met behulp van het klachtenformulier kan Solvit burgers en bedrijven helpen hun problemen met een overheidsdienst in een andere EU-lidstaat op te lossen.

Achtergrond

Naar aanleiding van een verzoek van het Europees Parlement i brengt de Commissie sinds 1984 jaarlijks verslag uit over de controle op de toepassing van het EU-recht in het voorgaande jaar. Het Europees Parlement stelt vervolgens een resolutie vast over het verslag van de Commissie.

De Commissie geeft de prioriteit aan problemen waarbij haar handhavingsmaatregelen werkelijk een verschil kunnen maken en een reële toegevoegde waarde bieden voor burgers en bedrijven. Wat de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de Europese instellingen betreft, heeft de Europese Commissie de algemene verantwoordelijkheid voor het inleiden van het wetgevingsproces. De Raad en het Europees Parlement beslissen over de voorstellen van de Commissie. De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de tijdige en correcte toepassing, uitvoering en handhaving van EU-wetgeving in de nationale rechtsorde. De Commissie sluit deze cirkel: zodra de voorstellen worden goedgekeurd als EU-recht, ziet zij erop toe dat de lidstaten de wetgeving correct toepassen, en neemt zij maatregelen indien dit niet het geval is. De Commissie moet daarom snel en doortastend optreden tegen inbreuken die de verwezenlijking van de beleidsdoelstellingen van de EU belemmeren. In dit verband heeft de Commissie onlangs haar meer strategische benadering van de handhaving in termen van behandeling van inbreuken, in lijn met haar streven naar "een grote, ambitieuze EU waar het gaat om grote thema's en een kleinere, meer bescheiden EU waar het gaat om kleine dingen"[7].

Het jaarlijkse scorebord van de interne markt beoordeelt hoe de lidstaten:

  • EU-regels ten uitvoer leggen;
  • open en geïntegreerde markten creëren (bv. overheidsopdrachten, handel in goederen en diensten);
  • administratieve kwesties met betrekking tot buitenlandse werknemers behandelen (bv. beroepskwalificaties);
  • samenwerken en bijdragen aan een aantal EU-brede bestuursinstrumenten (bv. portaal Your Europe,Solvit, en EURES)

Dit jaar viert de eengemaakte markt haar 25e verjaardag. De verjaardagseditie van het scorebord van de interne markt evalueert de prestaties op vier beleidsterreinen, twee gebieden wat de openheid en integratie van de markt betreft, en 13 bestuursinstrumenten.

Meer informatie

Voor informatie over EU-inbreukprocedures in het algemeen, zie een uitgebreid MEMO van 17/01/2012.

[1] Richtlijn 2015/720/EU over het gebruik van plastic draagtassen; Richtlijnen 2015/720/EU, 2015/863/EU en 2016/774/EUover afval en Richtlijn 2014/47/EU over de technische controle van voertuigen.

[2] Commissie/België (C-543/17). De Commissie heeft België voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn inzake maatregelen ter verlaging van de kosten van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid. Zij stelde een dwangsom voor van 54 639,36 euro per dag. In een tweede zaak (Commissie/België, C-564/17), heeft de Commissie België voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn inzake de gecombineerde vergunning. Zij stelde een dwangsom voor van 70 828,80 euro per dag.

[3] Commissie/Kroatië (C-381/17). De Commissie heeft Kroatië voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn hypothecair krediet. Zij stelde een dwangsom voor van 9 865,40 euro per dag. In een tweede zaak (Commissie/Kroatië, C-415/17) heeft de Commissie Kroatië voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen. Zij stelde een dwangsom voor van 9 275,20 euro per dag.

[4] Commissie/Slowakije (C-605/17). De Commissie heeft Slowakije voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn inzake maatregelen ter verlaging van de kosten van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid. Zij stelde een dwangsom voor van 10 036,80 euro per dag.

[5] Commissie/Slovenië (C-594/17). De Commissie heeft Slovenië voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn van de Raad tot vaststelling van voorschriften voor de begrotingskaders van de lidstaten. Zij stelde een dwangsom voor van 7 099,20 euro per dag.

[6] Commissie/Spanje (C-569/17). De Commissie heeft Spanje voor het Hof gedaagd wegens onvolledige omzetting van de richtlijn hypothecair krediet. Zij stelde een dwangsom voor van 105 991,60 euro per dag.

[7] Zie mededeling "EU-wetgeving: betere resultaten door betere toepassing", C(2016) 8600, PB C 18 van 19 januari 2017.

IP/18/4295

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail