Een Europese agenda voor de deeleconomie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 2 juni 2016.

De Europese Commissie i heeft vandaag richtsnoeren gepresenteerd om consumenten, bedrijven en overheidsinstanties te ondersteunen zodat zij vol vertrouwen aan de deeleconomie kunnen deelnemen.

Deze nieuwe bedrijfsmodellen kunnen, als zij op een verantwoordelijke manier worden gestimuleerd en ontwikkeld, een belangrijke bijdrage leveren aan het scheppen van banen en groei in de Europese Unie i.

De deeleconomie groeit snel. Naarmate zij in de EU i aanslaat, reageren nationale en lokale overheidsinstanties met een lappendeken van uiteenlopende regelgevende maatregelen. Deze gefragmenteerde aanpak ten aanzien van nieuwe bedrijfsmodellen leidt tot onzekerheid voor traditionele marktdeelnemers, nieuwe dienstverleners en consumenten, en kan een belemmering vormen voor innovatie en voor het scheppen van werkgelegenheid en groei. Zoals aangekondigd in haar internemarktstrategie heeft de Commissie vandaag richtsnoeren voor de lidstaten uitgebracht om te helpen zorgen voor een evenwichtige ontwikkeling van de deeleconomie.

Vicevoorzitter van de Commissie Jyrki Katainen i, bevoegd voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, zei hierover: "Een concurrerende Europese economie heeft innovatie nodig, of het nu gaat over producten of diensten. Europa’s volgende eenhoorn zou uit de deeleconomie kunnen voortkomen. Het is onze taak een regelgevingsklimaat aan te moedigen waarin nieuwe bedrijfsmodellen zich kunnen ontwikkelen en tegelijkertijd de consumenten worden beschermd en eerlijke belastings- en arbeidsvoorwaarden worden gewaarborgd."

Commissaris Elżbieta Bieńkowska i, bevoegd voor Interne markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf, zei hierover: "De deeleconomie is een kans voor consumenten, ondernemers en bedrijven - op voorwaarde dat we het goed aanpakken. Als we toelaten dat onze interne markt volgens nationale of zelfs lokale breuklijnen gefragmenteerd raakt, riskeert Europa als geheel achter het net te vissen. Wij komen vandaag met juridische richtsnoeren voor overheidsinstanties en marktdeelnemers met het oog op een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van deze nieuwe bedrijfsmodellen. Wij vragen de lidstaten hun regelgeving in het licht van deze richtsnoeren opnieuw te bekijken en wij staan klaar om hen bij dit proces te ondersteunen."

In de mededeling "Een Europese agenda voor de deeleconomie" worden richtsnoeren aangereikt over de wijze waarop de bestaande EU-wetgeving moet worden toegepast op deze dynamische en snel veranderende sector. Hierbij wordt duidelijkheid geschapen in verband met belangrijke problemen waarmee zowel marktdeelnemers als overheidsinstanties worden geconfronteerd:

  • Welke eisen inzake markttoegang kunnen worden opgelegd? Een vergunning of licentie mag voor dienstverleners enkel verplicht zijn indien dit strikt noodzakelijk is om aan de desbetreffende doelstellingen van algemeen belang te voldoen. Het absoluut verbieden van een activiteit mag slechts een uiterste maatregel vormen. Platforms mogen niet aan vergunnings- of licentievoorwaarden worden onderworpen indien zij louter bemiddelen tussen consumenten en degenen die de daadwerkelijke dienst aanbieden (bijvoorbeeld vervoer of accommodatie). De lidstaten moeten ook een onderscheid maken tussen particulieren die incidenteel diensten aanbieden en aanbieders die dit professioneel doen, bijvoorbeeld door drempels te bepalen op basis van de omvang van de activiteit.
  • Wie is aansprakelijk als zich een probleem voordoet? Deelplatforms kunnen worden vrijgesteld van aansprakelijkheid voor informatie die zij opslaan namens degenen die een dienst aanbieden. Zij mogen echter niet worden vrijgesteld van aansprakelijkheid voor diensten die zijzelf aanbieden, zoals betalingsdiensten. De Commissie moedigt deelplatforms aan verder vrijwillige maatregelen te nemen om illegale inhoud online tegen te gaan en om het vertrouwen te vergroten.
  • Hoe beschermt het EU-consumentenrecht de gebruikers? De lidstaten moeten ervoor zorgen dat de consumenten een hoog niveau van bescherming genieten tegen oneerlijke handelspraktijken, zonder dat onevenredige verplichtingen worden opgelegd aan particulieren die slechts incidenteel diensten verlenen.
  • Wanneer is er sprake van een arbeidsverhouding? Arbeidsrecht is een grotendeels nationale bevoegdheid die wordt aangevuld door sociale minimumnormen en jurisprudentie van de EU. De lidstaten kunnen criteria zoals de gezagsverhouding ten opzichte van het platform, de aard van het werk of de beloning in overweging nemen om te bepalen of iemand als werknemer van een platform kan worden beschouwd.
  • Welke belastingregels zijn van toepassing? Dienstverleners en platforms in de deeleconomie moeten belastingen betalen, net zoals andere marktdeelnemers. Hierbij gaat het onder meer om inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en btw. De lidstaten worden aangemoedigd om de toepassing van belastingregels op de deeleconomie verder te vereenvoudigen en te verduidelijken. Deelplatforms moeten ten volle samenwerken met de nationale autoriteiten om hun economische activiteit te registreren en om de inning van belastingen te vergemakkelijken.

In de mededeling worden de EU-lidstaten uitgenodigd de bestaande wetgeving aan de hand van deze richtsnoeren opnieuw te bekijken en waar nodig te herzien. De Commissie zal het snel veranderende regelgevingsklimaat en de economische en zakelijke ontwikkelingen in het oog houden. Zij zal volgen hoe de prijzen en de kwaliteit van diensten zich ontwikkelen, en zij zal eventuele belemmeringen en problemen als gevolg van uiteenlopende nationale regelgevingen of leemten in de regelgeving in kaart brengen.

Meer informatie

Vaak gestelde vragen

Mededeling over een Europese agenda voor de deeleconomie

Werkdocument van de diensten van de Commissie: European agenda for the collaborative economy - supporting analysis

Deeleconomie op de website van de Commissie

Samenvattend verslag betreffende de openbare raadpleging over de deeleconomie

Eurobarometer: The use of collaborative platforms

IP/16/2001