Zoeken naar een oplossing: onze menselijke plicht

Met dank overgenomen van E.G.M. (Emile) Roemer i, gepubliceerd op woensdag 21 oktober 2015, column.

Veel mensen maken zich zorgen. Zorgen over het toenemende geweld in de wereld en zorgen over de miljoenen mensen die daardoor alles achter hebben moeten laten. Er wordt in ons land nu hard gewerkt om opvang te organiseren voor mensen die ons land hebben bereikt. Van veel mensen hoor ik dat ze begaan zijn met mensen die vluchten voor oorlog en geweld. Tegelijkertijd zie ik ook de onrust die naar boven komt in onze samenleving.

Jarenlang hebben dezelfde mensen de klappen op moeten vangen van het bezuinigingsbeleid. Er zou geen geld meer zijn voor goede zorg in verzorgingshuizen, voldoende betaalbare woningen, studiefinanciering en sociale werkplaatsen. Toch zijn er in diezelfde jaren enorme winsten geboekt door de zorgverzekeraars, was er voldoende geld om de meest vermogenden er geld bij te geven en zijn er duizenden huurwoningen verkocht aan buitenlandse investeerders. Voor veel mensen is de maat nu dan ook vol. Zij voelen zich gepiepeld. En dat begrijp ik heel goed.

We kunnen niet wegkijken als mensen vluchten voor oorlog. Het is onze menselijke plicht om te zoeken naar een oplossing. In de eerste plaats moet gewerkt worden aan het aanpakken van de oorzaken van conflicten. Vijftien jaar militair ingrijpen in het Midden-Oosten heeft vrede niet dichterbij gebracht. Op veel plaatsen heeft militair ingrijpen, zonder te werken aan een politieke oplossing, zelfs contraproductief gewerkt. Nu zien we dat in die hele regio miljoenen mensen op de vlucht zijn. Zij laten huis en haard achter in hun zoektocht naar veiligheid. Velen van hen komen terecht in opvangkampen in onder andere Jordanië en Libanon. Vaak zonder schoon drinkwater, voldoende eten en onderwijs voor de kinderen. Het verbeteren van de opvang in de regio is dan ook noodzakelijk.

Een deel van de mensen dat op de vlucht slaat, kiest er voor om veiligheid te zoeken in Libanon, Turkije of in Europa. In bijvoorbeeld Griekenland, Duitsland of in Nederland. Veel Nederlandse gemeenten hebben ruimhartig aangeboden vluchtelingen op kleine opvanglocaties te willen huisvesten. Toch kiest het kabinet vooral voor grootschalige opvang, tegen de wens van veel buurtbewoners in. Hiermee wakkert het kabinet de frustratie onder de bevolking verder aan. Zij maakt hiermee dezelfde fout die op tal van andere terreinen al eerder is gemaakt. Er is geen overleg met de bevolking en er wordt niet geluisterd naar omwonenden en deskundigen. Het is precies dezelfde manier waarop ook de thuiszorg om zeep is geholpen, de toegang tot het recht is verslechterd en er bezuinigd is op de geestelijke gezondheidszorg. Alleen een kabinet dat het contact met een groot deel van de samenleving kwijt is, drukt op deze manier haar beleid door.

Om de solidariteit onder mensen in ons land te versterken, moeten we de noden van iedereen serieus nemen. Dat doe je niet door groepen tegen elkaar op te zetten. Niet door vluchtelingen te verwijten dat ze onderdak nodig hebben, maar door af te rekenen met de politiek van Rutte-I en II. Met steun van de PVV is jarenlang gewerkt aan het afnemen van het aantal sociale huurwoningen, het verlagen van het sociaal minimum en het onbetaalbaar maken van de zorg.

De vluchtelingencrisis heeft de onderhuidse onrust in onze samenleving zichtbaar gemaakt. Onrust die is ontstaan door dezelfde mensen keer op keer de rekening te presenteren van de uitgeholde solidariteit. Zij stellen nu terecht vast dat de heersende politiek niet hun medestander is, maar recht tegenover hen staat. Willen we het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen versterken, dan zal het kabinet allereerst deze terechte zorgen serieus moeten nemen.