Commissie brengt eerste EU-corruptiebestrijdingsverslag uit

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 3 februari 2014.
Commissie brengt eerste EU-corruptiebestrijdingsverslag uit
Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Europese Commissie i

Persbericht

Brussel, 3 Februari 2014

Commissie brengt eerste EU-corruptiebestrijdingsverslag uit

Corruptie blijft voor Europa een probleem. Corruptie raakt alle EU-lidstaten en kost de Europese economie ongeveer 120 miljard euro per jaar. De lidstaten hebben de laatste jaren veel initiatieven genomen, maar de resultaten daarvan lopen uiteen en er moet meer worden gedaan om corruptie te voorkomen en te bestraffen. Dit zijn enkele van de conclusies uit het allereerste EU-corruptiebestrijdingsverslag, dat de Europese Commissie vandaag heeft gepubliceerd.

Het EU-corruptiebestrijdingsverslag geeft toelichting bij de situatie in elke lidstaat: welke maatregelen ter bestrijding van corruptie zijn er al genomen, welke daarvan functioneren goed, wat kan er nog worden verbeterd en hoe. Nationale hoofdstukken in het Engels en in de andere nationale talen zijn te vinden op: http://ec.europa.eu/anti-corruption-report

Het verslag laat zien dat zowel het karakter als het niveau van de corruptie en de doeltreffendheid van de genomen maatregelen per lidstaat verschillen. Het toont ook aan dat corruptie in alle lidstaten meer aandacht verdient.

Dit wordt geïllustreerd door de resultaten van een vandaag gepubliceerde Eurobarometer-enquête over de houding van Europeanen ten aanzien van corruptie. Uit de enquête blijkt dat drie kwart (76 %) van de Europeanen meent dat corruptie wijdverbreid is en dat meer dan de helft (56 %) van mening is dat de corruptie in hun land de afgelopen drie jaar is toegenomen. Een op de twaalf Europeanen (8%) zegt in het afgelopen jaar met corruptie te maken te hebben gehad of daarvan getuige te zijn geweest. De resultaten van de Eurobarometer-enquête zijn hier beschikbaar.

"Corruptie ondermijnt het vertrouwen van de burgers in de democratische instellingen en de rechtsstaat, schaadt de Europese economie en ontneemt staten hun onmisbare belastinginkomsten. De lidstaten hebben de afgelopen jaren veel ondernomen om corruptie te bestrijden, maar het verslag van vandaag laat zien dat dat bij lange na niet genoeg is. Het verslag geeft aan wat er gedaan kan worden, en ik zie ernaar uit om daar samen met de lidstaten uitvoering aan te geven, aldus Cecilia Malmström i, EU-commissaris voor Binnenlandse Zaken.

Corruptie raakt alle lidstaten — op veel verschillende manieren

Hier volgen enkele van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van corruptie in de EU:

  • 1. 
    Controlemechanismen

Inzet van preventief beleid (bv. ethische regels, op bewustmaking gerichte maatregelen, eenvoudige toegang tot informatie van algemeen belang). Er bestaan grote verschillen tussen de lidstaten op het gebied van de preventie van corruptie. Terwijl voor sommige landen doeltreffende preventie heeft bijgedragen tot een zeer positieve reputatie, hebben andere landen een preventiebeleid van zeer verschillend niveau gevoerd met zeer beperkte resultaten.

Externe en interne controlemechanismen. In veel lidstaten zijn de interne controles van procedures binnen overheidsdiensten (met name op lokaal niveau) zwak en ongecoördineerd.

Belangenconflicten. De regels inzake belangenconflicten verschillen overal in de EU en de mechanismen voor de controle van meldingen inzake belangenconflicten zijn vaak ontoereikend. Schendingen van regels worden zelden en dan vaak ook nog maar zwak bestraft.

  • 2. 
    Vervolging en bestraffing

Strafrechtelijke bepalingen op grond waarvan corruptie een strafbaar feit is, zijn grotendeels ingevoerd, in overeenstemming met de normen van de Raad van Europa, de VN en de EU-wetgeving. EU-Kaderbesluit 2003/568/JBZ inzake de bestrijding van corruptie in de privésector is door de lidstaten echter niet steeds voldoende in nationaal recht omgezet.

De efficiëntie van de rechtshandhaving en vervolging bij het onderzoek naar corruptie verschilt sterkt in de EU. Sommige lidstaten laten uitstekende resultaten zien. In andere lidstaten is zelden sprake van succesvolle vervolging of verlopen de onderzoeken traag.

In de meeste lidstaten ontbreken uitgebreide corruptiestatistieken, wat de vergelijking en evaluatie bemoeilijkt. Procesregels, waaronder regels inzake de opheffing van de immuniteit van politici, belemmeren in bepaalde lidstaten de aanpak van corruptie.

  • 3. 
    Politieke dimensie

Afleggen van politieke verantwoording. Integriteit in de politiek blijft voor veel EU-lidstaten een probleem. Gedragscodes binnen politieke partijen of gekozen vergaderingen op nationaal of gemeentelijk niveau bijvoorbeeld, ontbreken vaak of zijn niet goed door te voeren.

Financiering van politieke partijen. Hoewel veel lidstaten strengere regels voor partijfinanciering hebben vastgesteld, blijven er aanzienlijke tekortkomingen bestaan. Binnen de EU worden er voor illegale partijfinanciering zelden straffen opgelegd die een afschrikkende werking hebben.

  • 4. 
    Risicogebieden

Binnen de lidstaten is het risico van corruptie in het algemeen hoger op regionaal en lokaal niveau, waar „checks and balances” en interne controles eerder zwakker zijn, dan op centraal niveau.

Stedelijke ontwikkeling en bouw alsook gezondheidszorg zijn sectoren die in een aantal lidstaten kwetsbaar voor corruptie zijn.

Met betrekking tot het toezicht op overheidsbedrijven is er sprake van een aantal tekortkomingen, wat hun kwetsbaarheid voor corruptie verhoogt.

Kleinschalige corruptie blijft slechts in een paar lidstaten een wijdverbreid probleem.

Overheidsopdrachten: een voor corruptie kwetsbaar terrein

Het verslag bevat een hoofdstuk dat speciaal aan overheidsopdrachten is gewijd. Dit is een voor de economie van de EU zeer belangrijk terrein aangezien jaarlijks ongeveer een vijfde van het bbp van de EU door overheidsinstanties wordt besteed aan goederen, werken en diensten. Het is ook een terrein dat gevoelig voor corruptie is.

In het verslag wordt gepleit voor strengere integriteitsnormen op het gebied van overheidsopdrachten en worden verbeteringen voorgesteld van de controlemechanismen van een aantal lidstaten. Gedetailleerde informatie en specifieke, voor nadere bestudering aanbevolen punten zijn te vinden in de aan de afzonderlijke landen gewijde hoofdstukken.

Achtergrond

Het EU-corruptiebestrijdingsverslag heeft betrekking op alle 28 lidstaten van de EU. Het bestaat uit:

een algemeen hoofdstuk dat een samenvatting bevat van de voornaamste conclusies, ontwikkelingen beschrijft op het gebied van corruptie in de hele EU en onderzoekt hoe lidstaten omgaan met corruptie bij overheidsopdrachten.

28 hoofdstukken, elk gewijd aan een lidstaat, die een indruk geven van de situatie met betrekking tot corruptie, en waarin wordt vastgesteld welke kwesties verdere aandacht verdienen en de goede praktijken onder de aandacht worden gebracht die anderen kunnen inspireren.

het verslag omvat ook de resultaten van twee Eurobarometer-enquêtes over de perceptie van corruptie onder enerzijds de Europese burgers en anderzijds bedrijven.

Nuttige links

Het EU-corruptiebestrijdingsverslag met daarin hoofdstukken per land, Eurobarometer-enquêtes, factsheets en vragen en antwoorden: http://ec.europa.eu/anti-corruption-report

Website van Cecilia Malmström

Volg commissaris Malmström op Twitter

Website van DG Binnenlandse Zaken

Volg DG Binnenlandse Zaken op Twitter


1.

Relevante EU dossiers