Hygiëne en preventieve gezondheidszorg (HPG' en) - Hoofdinhoud

mijn opleiding tot officier der artillerie waren hygiëne en veilig werken belangrijke onderwerpen. Daar is natuurlijk ook een militair werkwoord voor uitgevonden: HPG’en (Hygiëne en preventieve gezondheidszorg). Basaal is het werkwoord ‘HPG’en’ gericht op haren kammen, scheren, tanden poetsen en wassen, maar het gaat ook over verspreiding van ziekten, weerstand en omgevingshygiëne.

Veilig werken hoef ik niet echt nader uit te leggen. Het omgaan met munitie, zware wapensystemen en life firing situaties vraagt oplettendheid, het kennen en navolgen van procedures en een aanspreekcultuur. Vooral dat laatste is enorm belangrijk.

Tijdens mijn uitzending in Afghanistan is mij pas echt duidelijk geworden waarom het inpeperen van het belang van veilig werken en hygiëne een meerwaarde heeft. Het vergroot de inzetbaarheid van de militairen en spaart uiteindelijk mensenlevens. Op een kamp waar 2500 mensen hutje mutje samenleven, is het uitbreken van een infectieziekte een concreet gevaar. Dat betekent handen wassen, zwerfdieren van het kamp verwijderen en aparte toiletten voor diarreegangers.

Nu ik mij als Tweede Kamerlid voornamelijk met zorg bezighoud, verbaast het mij enorm, dat binnen de opleiding van toekomstige artsen en verpleegkundigen nog zo weinig aandacht voor patiëntveiligheid is. Het navolgen van regels over hygiëne en patiëntveiligheid levert ook hier enorme gezondheidswinst voor patiënten op en spaart mensenlevens. Afgelopen jaren is met het Veiligheidsmanagementsysteem in de zorg wel een stap in de goede richting gemaakt. Ik maak mij echter zorgen dat die goede intenties blijven steken bij de implementatie van protocollen en enkele ‘good practices’.

Gezondheidswinst staat of valt met het internaliseren van het belang van hygiëne en patiëntveiligheid bij artsen en verpleegkundigen, en met het bestaan van een aanspreekcultuur. De uitzending van Zembla van enkele weken terug was daarom schokkend. Artsen en verpleegkundigen kennen wel de regels, maar weigeren ze toe te passen. De urgentie ontbreekt. Aanspreken leidt tot verstoorde werkrelaties. Zorgwekkend!

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heb ik om uitleg gevraagd. Zij kon niet met zekerheid zeggen of alle ziekenhuizen eenzelfde soort cultuur hebben. Ze zou de sector “hun oren wassen over hygiëne”. Leuke woordspeling, maar dat lost weinig op. Ze kan niet iedere arts en verpleegkundige op het matje roepen.

Als Tweede Kamerlid heb je een groot aantal instrumenten (wetgeving, subsidies, agenderen van onderwerpen) om veranderingen op gang te brengen. Regelgeving is een veelgebruikt instrument. Maar regelgeving lost niets op als mensen in de praktijk de regels aan de laars lappen. Regelgeving werkt alleen als mensen het belang ervan inzien en als regels gehandhaafd worden.

Mijn oproep zou zijn om van HPG’en een werkwoord in de medische opleidingen te maken. Het is van belang om studenten verpleegkunde en geneeskunde gedurende hun hele studie in patiëntveiligheid te onderwijzen. Het zal hun levens niet redden, maar misschien wel dat van hun patiënten.

Hanke Bruins Slot

Tweede Kamerlid voor het CDA

Woordvoerder curatieve zorg, leefstijl, preventie en sport