Ana Maria Gomes: "We kunnen China niet negeren"

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 27 februari 2008.

De EP-commissie Ontwikkelingssamenwerking i keurde op woensdag een ontwerpverslag goed over het beleid van China en de gevolgen ervan in Afrika. We spraken met de Portugese rapporteur Ana Maria Gomes (sociaaldemocratische fractie PES) over China's invloed in Afrika en de gevolgen voor de ontwikkeling van het continent, onder meer voor de mensenrechten en de situatie in Darfur.

Mevrouw Gomes, uw rapport wijst op de groeiende invloed van China in Afrika. Waarom uw betrokkenheid bij deze kwestie?

"China heeft legitieme belangen voor de eigen ontwikkeling en wat betreft de aanschaf van grondstoffen, met name olie, voor zijn energieverbruik. Het land heeft ontdekt dat er grote markten kunnen worden verkend. China heeft ook politieke belangen in Afrika. Er bestaat ook onder Europeanen een groeiend besef over het enorme potentieel van Afrika. Het continent is er niet alleen een van treurige verhalen, zoals China bewijst. Het belangrijkste doel van mijn rapport is om te laten zien dat Europa en China een verschil kunnen maken wat betreft de ontwikkeling van Afrika. Dit zou niet moeten plaatsvinden zonder de Afrikanen zelf te betrekken, hun instellingen en regeringen moeten hierbij betrokken worden."

Uw rapport spreekt over de mogelijk negatieve invloed van China op zaken als corruptie, de rechten van werknemers en milieunormen in Afrika. Wat kan en zou de EU en het EP in het bijzonder moeten doen op dit gebied?

"De jacht van China op bronnen heeft negatieve gevolgen, niet alleen voor conflictgebieden zoals Darfur, maar ook voor de pogingen om een industriële basis in bijvoorbeeld textiel te vormen en de corrupte en onderdrukkende elite aan te pakken. China kent zelf problemen wat betreft goed bestuur, respect voor mensenrechten, fundamentele arbeidsnormen en corruptie, dit soort zaken zou het kunnen exporteren naar Afrikaanse landen.

We kunnen China niet negeren, we hebben nou eenmaal met het land te doen. Het EP heeft de leiding genomen wat betreft de aandacht die moet worden geschonken aan wat de parameters van deze betrokkenheid zouden moeten zijn, namelijk de VN- millenniumdoelstellingen als belangrijkste doel. We moeten druk op China blijven uitoefenen. Het is een grote macht, een permanent lid van de Veiligheidsraad en kent dus verantwoordelijkheden in Afrika en over de hele wereld. Wat China doet in Afrika heeft enorme gevolgen, goede en slechte. Maar Europeanen kunnen niet alleen wijzen naar China wanneer we zelf enorme tekortkomingen kennen wat betreft onze verplichtingen in Afrika."

De Sacharovprijs van het EP in 2007 werd toegekend aan Salih Mahmoud Osman voor het verdedigen van mensenrechten in Soedan. Hij wijst op de invloed van China in zijn land. Kan de prijs China helpen overtuigen meer in Soedan of Afrika in het algemeen te investeren zonder daarbij voorwaarden te stellen zoals de aanwezigheid van een democratie of mensenrechten?

"De toekenning van deze prijs heeft reeds een belangrijke impact gehad. Meneer Salih Mahmoud Osman was in Lissabon voor de EU-Afrika-top, net voordat het EP hem de prijs toekende. Hij maakte zeer belangrijke punten niet alleen inzake zijn eigen land Soedan en de rol van China in Darfur, maar hij vroeg ook om aandacht in de strijd voor vrijheid en tegen onderdrukking. Daarbij kunnen volgens hem actoren zoals de EU en China een belangrijke rol hebben in dit proces."