Tweede Kamerverkiezingen 1933 - Hoofdinhoud
Op 26 april 1933 waren er Tweede Kamerverkiezingen. De RKSP was de grootste partij, maar voornaamste winnaar is de ARP, die met Hendrik Colijn aan het hoofd twee zetels wint. De vervroegde verkiezingen geven in tegenstelling tot in 1929 wel de nodige verschuivingen te zien. Opvallend is echter vooral het grote aantal partijen dat aan de verkiezingen deelneemt: 54. Daaronder zijn enkele rechts-extremistische, zoals de Fascistenbond, maar die behalen geen zetel. Na de verkiezingen wordt een centrumrechts crisiskabinet i gevormd onder leiding van Colijn.
Inhoudsopgave
In onderstaande tabel is de verkiezingsuitslag in aantal zetels opgenomen. Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van het aantal stemmen (ook in %) per partij.
Partij |
Zetels 1933 |
Zetels 1929 |
winst/verlies |
|---|---|---|---|
28 |
30 |
-2 |
|
22 |
24 |
-2 |
|
14 |
12 |
+2 |
|
10 |
11 |
-1 |
|
7 |
9 |
-2 |
|
6 |
7 |
-1 |
|
4 |
2 |
+2 |
|
3 |
3 |
- |
|
1 |
1 |
- |
|
1 |
1 |
- |
|
1 |
0 |
+1 |
|
1 |
0 |
+1 |
|
1 |
0 |
+1 |
|
1 |
0 |
+1 |
|
0 |
1 |
-1 |
Onderstaande partijen deden onder andere mee aan de verkiezingen, maar hebben in 1933 geen zetels behaald. Voor een volledig overzicht van deelnemende partijen kunt u contact opnemen met de redactie van PDC.
Partij |
|---|
Onafhankelijk Socialistische Partij |
Katholiek Democratische Bond |
Algemeen Nederlandse Fascistenbond |
Algemeene Democratische Unie |
Nationaal Verbond Plicht, Orde, Recht |
Nederlandse Christelijke Arbeiderspartij |
Verbond van Nationalisten |
Limburgsche Federatie |
RK Arbeiderspartij |
Recht en Vrijheid |
Marktkooplieden |
Lijst Wolswinkel |
In onderstaande tabel zijn de kerngegevens van de verkiezingen in 1933 opgenomen.
Tweede Kamerverkiezingen 1933 |
|
|---|---|
verkiezingsdatum |
26 april 1933 |
aantal uitgebrachte stemmen |
3.721.800 |
aantal deelnemende partijen |
54 |
aantal partijen dat zetel behaalde |
14 |
In onderstaande tabel is per partij aangegeven wie de lijsttrekker was en met welk verkiezingsprogramma een partij mee heeft gedaan aan de verkiezingen.
Partij |
Lijsttrekker |
Verkiezingsprogramma |
|---|---|---|
RKSP |
||
SDAP |
||
ARP |
||
CHU |
||
Vrijheidsbond |
||
VDB |
||
CPH |
Lijsttrekker* |
|
SGP |
||
HGSP |
||
NBTMB |
Verkiezingsprogramma 1933* |
|
CDU |
||
RSP |
||
RKVP |
||
VNH |
Verkiezingsprogramma 1933* |
-
*(Nog) niet beschikbaar
Neem contact op met de redactie van PDC voor een overzicht van de gekozenen.
Dit extraparlementaire i centrumrechtse kabinet moest het hoofd bieden aan de in 1929 uitgebroken economische crisis, die ook Nederland hard trof. Het kabinet koos voor een politiek van 'aanpassing'. De overheidsuitgaven werden verlaagd en de waarde van de (dure) gulden werd gehandhaafd. Wel zette het kabinet, ondanks de beperkte financiële middelen, werkgelegenheidsprojecten op. In 1935 was dertig procent van de beroepsbevolking werkloos.
Kabinet-Colijn III (1935-1937)
Dit kabinet was een voortzetting in iets gewijzigde samenstelling van het tweede kabinet-Colijn i. De aanduiding Colijn III is feitelijk onjuist. Met name Colijn wilde na het conflict met de Katholieke Kamerfractie echter benadrukken dat er een nieuw kabinet was gevormd. Het ging evenwel om een reconstructie en er werd teruggekomen op de ontslagaanvrage.
Meer over