Mr. I.W. (Ivo) Opstelten - Hoofdinhoud

VVD-bestuurder, minister en partijvoorzitter, die werd gevormd in de gemeenteadministratie en daarna op 28-jarige leeftijd aan een indrukwekkende loopbaan begon als burgemeester. Na een onderbreking van vijf jaar als topambtenaar op Binnenlandse Zaken werd hij in 1992 eerste burger van Utrecht en ruim zes jaar later van het voorheen 'rode bolwerk' Rotterdam. Was een krachtig, maar soepel handhaver van gezag. Daarna nog waarnemer in Tilburg en vanaf 2008 voorzitter van de VVD. Politieke peetvader van Mark Rutte i en na de formatie van diens eerste kabinet i, waarin hij een groot aandeel had, minister van Veiligheid en Justitie. Voerde voortvarend een nieuwe Politiewet in. Kwam in het kabinet-Rutte II i minder uit de verf en moest voortijdig aftreden. Rasbestuurder met een fors postuur en sonore basstem, die amicaal en prettig in de omgang is.

VVD
functie(s) in de periode 1992-2015: minister, partijvoorzitter, burgemeester van Rotterdam, burgemeester van Utrecht

• - 

  ambtenaar afdeling juridische en kabinetszaken, gemeente Vlaardingen, van 1970 tot 16 augustus 1972
• - 

  burgemeester van Dalen, van 16 augustus 1972 tot 1 oktober 1977
• - 

  burgemeester van Doorn, van 1 oktober 1977 tot 1 december 1980
• - 

  burgemeester van Delfzijl, van 1 december 1980 tot 1 september 1987
• - 

  waarnemend burgemeester van Beerta, van 1 december 1983 tot 1 maart 1984 (tijdens zwangerschapsverlof burgemeester Jagersma)
• - 

  directeur-generaal openbare orde en veiligheid, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 september 1987 tot 1 november 1992
• - 

  burgemeester van Utrecht, van 1 november 1992 tot 16 februari 1999
• - 

  burgemeester van Rotterdam, van 16 februari 1999 tot 1 januari 2009
• - 

  waarnemend burgemeester van Tilburg, van 4 november 2009 tot 16 juli 2010
• - 

  minister van Veiligheid en Justitie, van 14 oktober 2010 tot 9 maart 2015

• - 

  informateur, van 4 augustus 2010 tot 5 september 2010
• - 

  informateur, van 13 september 2010 tot 7 oktober 2010

• - 

  erelid VVD, vanaf 29 mei 2015

• - 

  vicevoorzitter Vereniging van Staten- en raadsleden van de VVD
• - 

  vicevoorzitter VVD, van 1986 tot mei 1993
• - 

  voorzitter VVD, van 23 mei 2008 tot 14 oktober 2010

• - 

  lid Bureau van het Comité van de Regio's (EU-adviesorgaan), van 2002 tot 2009 (in 2005 rapporteur lokale veiligheid)
• - 

  voorzitter Korpsbeheerdersberaad, van 2003 tot 2004
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht "Genomics"
• - 

  voorzitter Stichting Kennis Expertise en Innovatiecentrum KEI
• - 

  voorzitter Stichting "Euricur"
• - 

  lid bestuur Stichting "Geuzenverzet 1940-1945"
• - 

  voorzitter "Vereniging van Rijksgesubsidieerde Musea"
• - 

  voorzitter Ambassadeursnetwerk Besturen, vanaf oktober 2004 (bevorderen van deelname van vrouwen in besturen van maatschappelijke en politieke organisaties)
• - 

  voorzitter Prins Bernhard Cultuurfonds, van 1 januari 2006 tot december 2008
• - 

  lid Programmacommissie Zuidvleugel Randstad "Pieken in de delta", van december 2007 tot oktober 2010
• - 

  voorzitter Stuurgroep aanpak Kindermishandeling, van januari 2008 tot oktober 2010
• - 

  lid Raad van Toezicht Universiteit Utrecht, van juli 2008 tot oktober 2010
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen "Nationale Goede Doelen Loterijen", van december 2008 tot oktober 2010
• - 

  ambassadeur voor de Technische Universiteit Delft, van januari 2009 tot oktober 2010
• - 

  lid Raad van Toezicht "Het Oogziekenhuis Rotterdam", van april 2009 tot oktober 2010
• - 

  voorzitter Waarborgfonds Sociale Woningbouw, van april 2009 tot oktober 2010
• - 

  voorzitter Council "Olympisch Plan 2028", van september 2009 tot oktober 2010
• - 

  voorzitter Stichting "Ronde van het Groene Hart", van oktober 2009 tot oktober 2010
• - 

  medewerker tv-programma "TROS RegelRecht", van januari 2010 tot oktober 2010
• - 

  verkenner collegevorming gemeente Vlaardingen, 18 maart 2022

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  h.b.s. a, Gemeentelijke Lyceum te Emmen

• - 

  Nederlands recht: staats- en publiekrecht, Rijksuniversiteit Leiden, tot 11 december 1969

• - 

  Bracht in december 2010 een brief uit over de vorming van een nationale politie, waartoe eerder een wetsvoorstel was ingediend (kamerstuk 30880). De nationale politie moet de politie beter in staat stellen invulling te geven aan de eisen die de maatschappij stelt, bijvoorbeeld door vermindering van de bureaucratie, minder bestuurlijke drukte en effectievere opsporing. Het lokale gezag en de aansturing van de politie door de officieren van justitie blijven gehandhaafd. (29.628)
• - 

  Bracht in 2011 een brief uit over transparantie van het wetgevingsproces, waarbij onder andere, na een succesvol experiment, het instrument van internetconsultaties werd ingevoerd
• - 

  Was in 2011 eerstverantwoordelijke voor de benoemingsprocedure van een nieuwe vicepresident van de Raad van State, omdat minister Donner tot de kandidaten behoorde.
• - 

  Gaf in 2011 de aanzet tot invoering van een speciale dierenpolitie (animal cops), waarvan er in 2014 uiteindelijk 500 moeten zijn. Het plan werd na de val van het kabinet gedeeltelijk teruggedraaid.
• - 

  Kwam in 2011 met een wetsvoorstel om, met name met het oog op de bezuinigingen, het griffierecht in het bestuursrecht en civiel recht te verhogen. Op het wetsvoorstel kwam ernstige kritiek, onder meer van de Raad van State en Hoge Raad. Het voorstel werd in 2013 ingetrokken. (33.071)
• - 

  Diende in 2011 een wetsvoorstel in over uitbreiding van het inzagerecht voor derden voor bepaalde justitiële documenten in burgerrechtelijke procedures. Vanwege bezwaren in de Tweede Kamer, zoals de vrees voor een claimcultuur, is het voorstel in 2017 ingetrokken. (33.079)
• - 

  Diende in 2012 een wetsvoorstel in over de invoering van minimumstraffen voor recidive bij zware misdrijven. Het voorstel is in 2013 ingetrokken. (33.151)
• - 

  Diende in 2013 een wetsvoorstel in over versterking van het presterend vermogen van de politie, onder meer door vermindering van administratieve lasten bijvoorbeeld bij het opvragen van camerabeelden. Minister Grapperhaus trok het voorstel in 2017 in, mede omdat sommige onderdelen in andere voorstellen waren opgenomen. (33.747)
• - 

  Diende in 2013 een wetsvoorstel in over aanpassing van griffierechten. De toename van het aantal zaken diende te worden afgeremd. Na bezwaren in de Tweede Kamer trok minister Van der Steur het voorstel in 2016 in. (33.757)
• - 

  Bracht in 2014 samen met minister Asscher de Nota 'Transformatie van het jihadisme in Nederland' en het Actieprogramma Integrale aanpak Jihadsime uit. Om de democratische rechtsstaat te beschermen en de jihadistische beweging te bestrijden en verzwakken, worden diverse maatregelen voorgesteld. In het Plan van Aanpak worden als maatregelen onder meer genoemd de mogelijkheid van het intrekken van het Nederlanderschap bij betrokkenheid bij terroristische activiteiten en het verhinderen van de terugkeer van jihadistische strijders naar Nederland. Ook moeten maatschappelijke spanningen worden weggenomen die een voedingsbodem kunnen vormen voor radicalisering. Ronselaars en haatzaaiers worden steviger aangepakt. (29.754)

• - 

  Bracht in 2012 de Wet vaststelling van een nieuwe Politiewet (Stb. 317) tot stand. Per 1 januari 2013 komt er één landelijk politiekorps, waarin de 25 regiokorpsen en het Korps landelijke politiediensten opgaan. De minister van Veiligheid en Justitie wordt verantwoordelijk voor het beheer van de nationale politie. Aan het hoofd van de organisatie staat één korpschef. Er komen uit tien regionale eenheden en één of meer landelijke eenheden voor de uitvoering van de politietaak. De invoering wordt via een afzonderlijk wet geregeld. Het wetsvoorstel was in 2006 ingediend door de ministers Hirsch Ballin en Remkes, maar in 2011 drastisch gewijzigd. (30.880, 30.882)
• - 

  Bracht in 2012 een wet (Stb. 443) tot stand tot wijziging van de Wet veiligheidsregio’s in verband met de oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid en in verband met de volledige regionalisering van de brandweer. Het instituut krijgt taken op het gebied van brandweeronderwijs, examinering, kennis- en expertiseontwikkeling en het beheer van landelijk rampenbestrijdingsmaterieel. De brandweer wordt volledig geregionaliseerd. Gemeenten mogen geen brandweertaken meer uitvoeren. (32.841)
• - 

  Bracht in 2012 een wijziging (Stb. 572) van het Wetboek van Strafrecht tot stand waardoor het aantal categorieën wordt uitgebreid waarvoor geen verjaring van strafvervolging geldt. De verjaringstermijn vervalt voor misdrijven met een gevangenisstraf van 12 jaar of meer en zedenmisdrijven tegen kinderen met een straf van 8 jaar. De verjaringstermijn wordt verlengd van 12 naar 20 jaar voor alle misdrijven met een gevangenisstraf van 8 jaar of meer. (32.890)
• - 

  Bracht in 2012 de Wet aanpassing bestuursprocesrecht (Stb. 684) tot stand. De wet verbetert de procedures bij de geschillenbeslechting in het bestuursprocesrecht. Verder komt er een herverdeling van de bevoegdheden tussen de hoogste bestuursrechters: de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Er wordt een relativiteitsvereiste (rechtstreeks belang) ingevoerd bij het aanvechten van een besluit en verder wordt het onder andere mogelijk herhaling van procedures (judiciële lus) te voorkomen. Het wetsvoorstel was in 2010 ingediend door minister Hirsch Ballin. (32.450)
• - 

  Bracht in 2013 een wet (Stb. 95) tot stand waardoor de mogelijkheden tot strafvervolging bij huwelijksdwang, polygamie en vrouwelijke genitale verminking worden verruimd. Het gaat daarbij om een hogere strafmaat, de toepassing van voorlopige hechtenis, opsporingsbevoegdheden en de verjaringstermijn. (32.840)
• - 

  Bracht in 2013 de Wet herziening ten nadele tot stand (Stb. 138). Hierdoor wordt in het Wetboek van Strafvordering een regeling opgenomen om het mogelijk te maken een onherroepelijke uitspraak van een strafrechter bij ernstige misdrijven (feitelijk alleen moord) ten nadele van de gewezen verdachte te herzien. Herziening geschiedt op initiatief van het College van procureurs-generaal en is alleen toegestaan als de rechter-commissaris een nader onderzoek in de afgelopen zaak is gestart waarin nieuw bewijs aan het licht is gekomen. Het wetsvoorstel was in 2009 ingediend door minister Hirsch Ballin. (32.044)
• - 

  Bracht in 2013 een wet (Stb. 563) tot wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Wet op het financieel toezicht tot stand. Hierdoor krijgt de raad van commissarissen de bevoegdheid om excessieve bonussen van bestuurders aan te passen en terug te vorderen. Dat geldt voor bonussen die achteraf bezien zijn toegekend op basis van onjuiste informatie ('claw back') en voor bonussen waarvan uitkering wegens onredelijkheid en onbillijkheid niet kan worden gerechtvaardigd. Het wetsvoorstel was in 2010 ingediend door minister Hirsch Ballin. (32.512)
• - 

  Bracht in 2014 een wet (Stb. 176) tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering tot stand in verband met de uitbreiding van de gronden voor voorlopige hechtenis. Het gaat om hechtenis vanwege geweld in de openbare ruimte (openlijke geweldpleging, brandstichting, bedreiging, mishandeling of vernieling bij evenementen, in het openbaar vervoer of in of nabij winkels en horeca), en vanwege geweld tegen personen met een publieke taak. Berechting van het misdrijf moet dan via het snelrecht binnen 17 dagen en 15 uren plaatsvinden. (33.360)
• - 

  Bracht in 2014 een wet (Stb. 191) tot stand waardoor de fouilleerbevoegdheden van de politie in een aangewezen veiligheidsrisicogebied worden uitgebreid. Zo mogen ook voorwerpen worden onderzocht die iemand bij zich heeft; mag uitgebreider worden gefouilleerd bij vervoer en bij opsluiting in een politiecel, en kan direct worden opgetreden als bij fouilleren peperspray, een boksbeugel of ploertendoder wordt gevonden. (33.112)
• - 

  Bracht in 2014 een wijziging (Stb. 444) van de Opiumwet tot stand in verband met de strafbaarstelling van handelingen ter voorbereiding of vergemakkelijking van illegale hennepteelt. Alle handelingen in dat kader (transport, distributie, verhuur van ruimten, aanleggen van installaties) worden strafbaar met een gevangenisstraf tot drie jaar of een geldboete. (32.842)

• - 

  Kreeg op 4 augustus 2010 het verzoek een onderzoek in te stellen naar de spoedige totstandkoming van een stabiel kabinet van VVD en CDA dat met de steun van de PVV kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal. Bracht op 4 september eindverslag uit, waarin hij concludeerde dat vorming van zo'n kabinet niet mogelijk was.
• - 

  Kreeg op 13 september 2010 het verzoek om, met inachtneming van hetgeen in het eindverslag van informateur Mr. H.D. Tjeenk Willink is opgenomen, zijn onderzoek voort te zetten naar de spoedige totstandkoming van een stabiel kabinet van VVD en CDA dat met de steun van de PVV kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal. Bracht op 7 oktober eindverslag uit, waarin hij adviseerde VVD-leider Mark Rutte tot formateur te benoemen van een kabinet van VVD en CDA, met steun van de PVV, op basis van het op 30 september tussen die partijen gesloten regeer- en gedoogakkoord.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Was als burgemeester van Dalen met 28 jaar de op dat moment jongste burgemeester van het land
• - 

  Als burgemeester van Delfzijl zette hij zich met kracht in voor de aanleg en ontwikkeling van de Eemshaven
• - 

  Kreeg veel waardering voor de begripvolle wijze waarop hij omging met de emoties van veel Rotterdammers nadat Pim Fortuyn (die ook voorman van Leefbaar Rotterdam en gemeenteraadslid was) was vermoord. Stelde het stadhuis open voor het tekenen van condoleanceregisters en liep samen met zijn echtgenote voorop bij de stille tocht.
• - 

  Voerde vanaf 2002 als voorzitter van een college waarin Leefbaar Rotterdam, VVD en CDA waren vertegenwoordigd een streng veiligheidsbeleid. Bewerkstelligde diverse maatregelen ('zero tolerance') om overlast en criminaliteit in de stad tegen te gaan.
• - 

  Trad in 2015 af als minister vanwege de afwikkeling van de zogenoemde Teevendeal. Dit ging over een schikking in augustus 2000 van justitie met de drugscrimineel Cees H., waarvoor staatssecretaris Teeven, die toen officier van justitie was, verantwoordelijk was. Lange tijd werd ervan uitgegaan dat het bedrag waarbij het om ging bijna f 2 miljoen was (het betrof een geblokkeerde rekening), maar dat was in werkelijkheid f 4,7 miljoen. Opstelten had aan de Tweede Kamer gemeld dat er geen duidelijkheid was op zijn ministerie over de hoogte van het bedrag, noch dat hij over afschriften beschikte. Toen de gegevens over de schikking toch beschikbaar bleken te zijn en het bedrag van f 4.7 miljoen bleek te kloppen, trad hij af. Hij erkende dat de informatie eerder boven water had moeten komen.

• - 

  Werd als vijftienjarige enige tijd ondergebracht in het gezin van een dominee
• - 

  Deed zijn eerste 'bestuurlijke' ervaring op als commissaris meubilair bij de Leidse studentensociëteit Minerva
• - 

  Zjn schoonvader was directeur van de NV Olie Scheepvaart

• - 

  Gretha Pama "Van mythische bromsnor tot symbool van veiligheid", NRC Handelsblad, 5 mei 2003
• - 

  Marten Muskee, "'Ik ben een zondagskind'", VNG-Magazine, 5 december 2008
• - 

  Mark Hoogstad, "Een sociëteitscommissaris die drijft op intuïtie", NRC Handelsblad, 15 december 2008
• - 

  Ton Olde Monnikhof, "Zonder verkiesbaar te zijn toch naar politieke top", Het Financieele Dagblad, 22 december 2010
• - 

  Ron Meerhof, "Opstelten. Een leven in het openbaar bestuur" (2019)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.