Mr.Drs. L.C. (Elco) Brinkman - Hoofdinhoud

Vooraanstaand en ambitieus CDA-politicus en partijleider. Zoon van een antirevolutionaire burgemeester. Maakte als ambtenaar snel carrière en werd op jeugdige leeftijd minister in het kabinet-Lubbers I i. Voerde op nogal zakelijke wijze een bezuinigingsbeleid op het gebied van welzijn, jeugdwerk en cultuur. Bedacht de term 'zorgzame samenleving'. Bracht een nieuwe Mediawet tot stand. Werd in 1989 fractieleider van het CDA en was een kritisch volger van het kabinet-Lubbers/Kok i. In 1993 aangewezen als opvolger van Lubbers i en voorbestemd om premier te worden. Lubbers nam tijdens de verkiezingscampagne echter afstand van hem, er kwam kritiek op zijn manier van campagnevoeren en het CDA verloor. Verliet toen de politiek. Na 1995 een invloedrijk bestuurder, onder meer als voorzitter van de belangenorganisaties van bouwondernemingen. Was in 2011-2019 CDA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer.

CDA
functie(s) in de periode 1982-2019: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, minister, politiek leider

• - 

  onderzoeker afdeling bestuurskunde, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 10 februari 1970 tot 1972 (deed onderzoek naar de bestuurlijke (re)organisatie in het Oostelijk Mijngebied en Oost-Nederland)
• - 

  wetenschappelijk ambtenaar afdeling bestuurskunde, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1972 tot 1 april 1974
• - 

  stafmedewerker Bureau ruimtelijke ontwikkeling groeikernen, coördinatiebureau voor het Noordelijk deel van de Randstad, Provincie Noord-Holland, van 1 april 1974 tot 1 oktober 1975
• - 

  algemeen assistent departementsleiding, Bureau van de secretaris-generaal, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 oktober 1975 tot 12 september 1977
• - 

  hoofd bureau van de secretaris-generaal, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 12 september 1977 tot 1 januari 1979
• - 

  plaatsvervangend secretaris-generaal, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 januari 1979 tot 1 januari 1980
• - 

  directeur-generaal Binnenlands Bestuur, ministerie van Binnenlandse Zaken, van 1 januari 1980 tot 4 november 1982
• - 

  minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, van 4 november 1982 tot 7 november 1989
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 3 juni 1986 tot 14 juli 1986
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 september 1989 tot 26 april 1995
• - 

  fractievoorzitter CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 november 1989 tot 16 augustus 1994
• - 

  voorzitter Bouwend Nederland (tot 1 januari 2005 AVBB, Algemeen Verbond Bouwbedrijf), van 1 mei 1995 tot 1 juli 2013
• - 

  voorzitter bestuur ABP (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds), van 1 september 2001 tot 1 april 2009 (parttime, gemiddeld 1 dag per week)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 7 juni 2011 tot 11 juni 2019
• - 

  fractievoorzitter CDA Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 7 juni 2011 tot 11 juni 2019

• - 

  politiek leider CDA, van 29 januari 1994 tot 16 augustus 1994

• - 

  lijsttrekker CDA Tweede Kamerverkiezingen 1994, van 29 januari 1994 tot 3 mei 1994
• - 

  lijsttrekker CDA Eerste Kamerverkiezingen 2011 en 2015

• - 

  adviseur over de organisatie-inrichting op rijksniveau van het beleidsterrein veiligheid, pleitte in het eindrapport "De organisatie van de veiligheid op rijksniveau nader bezien" voor een fusie van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie, van november 2005 tot oktober 2006
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Movares", vanaf mei 2006 (voorheen Holland Railconsult)
• - 

  lid SER (Sociaal-Economische Raad), van 2006 tot juli 2011
• - 

  lid Platform energietransitie gebouwde omgeving, vanaf 30 mei 2006
• - 

  lid Raad van Commissarissen APG (Algemene Pensioen Groep), tot 1 april 2009
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Cultuurfonds Triodos Bank, van 2006 tot 2018
• - 

  lid Raad van Commissarissen BMC (Beleidsadvies en Management Consultants voor de publieke sector) te Amersfoort (advies en management)
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Zuidas-onderneming, vanaf november 2006
• - 

  lid Raad van Commissarissen RABO-Vastgoed Groep, van 2007 tot 2011
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Van Nieuwpoort Beheer", vanaf oktober 2007 (Zand, Grind en Beton Groep)
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Staatsbosbeheer, van 1 januari 2008 tot 1 april 2010
• - 

  lid Taskforce (her)ontwikkeling bedrijventerreinen, vanaf 1 januari 2008
• - 

  bemiddelaar Optas-affaire (pensioenfonds havenwerkers), juni 2008
• - 

  voorzitter adviescommissie innovatiemogelijkheden gedrukte pers, van januari 2009 tot juni 2009
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen "APG (Algemene Pensioen Groep)", van 1 april 2009 tot 2014
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen RABO-Vastgoed Groep, van 2011 tot 1 juli 2017
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Struik Food Holding
• - 

  voorzitter bestuur "De Ateliers", Opleidingsinstituut voor Beeldende Kunst in Amsterdam, vanaf 1 februari 2016
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Dasym Emesa" (internetveilingen), tot 24 november 2017
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Museum Naturalis te Leiden

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  voorzitter vaste commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 7 december 1989 tot mei 1994
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van oktober 1994 tot 25 april 1995
• - 

  lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 7 juni 2011 tot 11 juni 2019

• - 

  Prot.Chr. "Rehoboth"-school te Giessendam, van 1953 tot 1959
• - 

  lagere school te Hardinxveld-Giessendam

• - 

  gymnasium-a, "Johan de Witt Gymnasium" te Dordrecht, van 1959 tot 1966

• - 

  politicologie, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1966 tot 1972
• - 

  Nederlands recht: publiekrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1967 tot 1974

• - 

  In 1987 verwierp de Eerste Kamer het door hem en staatssecretaris Van Leijenhorst verdedigde wetsvoorstel Onderwijsvoorrangswet. Beide regeringspartijen stemden tegen, evenals SGP, GPV en RPF. (18.775)
• - 

  Bracht in 1987 de Regeling Opvang Asielzoekers (ROA) tot stand. De bijstandsuitkering aan asielzoekers wordt vervangen door een bed-, bad- en broodopvang. (19.637)
• - 

  Diende in 1987 samen met minister Korthals Altes een wetsvoorstel in over de hulpverlening door een geneeskundige die zich beroept op overmacht bij levensbeëindiging op uitdrukkelijk en ernstig verlangen van een patiënt. Het wetsvoorstel werd in 1992 ingetrokken. (20.383)
• - 

  Besloot in 1987 toestemming te verlenen voor een derde televisienet (dit ging in april 1988 van start)
• - 

  Trok in 1987 na felle kritiek zijn besluit tot sluiting van het Openluchtmuseum te Arnhem in
• - 

  Bracht in 1988 samen met minister Korthals Altes een brief uit waarin namens het kabinet werd gereageerd op het rapport van de Staatscommissie-Jeukens over het vraagstuk van euthanasie. Gemeld werd dat het kabinet meer na- dan voordelen zag aan wetgeving, maar daarover wel een parlementaire discussie wilde aangaan. (19.359, nr. 2)
• - 

  Ondertekende in 1988 een Europese conventie over grensoverschrijdend omroepverkeer. Er wordt een maximum van 15 procent aan reclamezendtijd afgesproken en er komen afspraken over het onderbreken van programma's voor reclame. Buitenlandse zenders die zich richten op een bepaald land, moeten zich houden aan het in dat land geldende reclameregime.
• - 

  Vocht in 1988 tevergeefs een uitspraak van het Commissariaat van de Media en de Raad van State aan, waarbij de commerciële zender RTL Véronique als buitenlandse zender werd erkend. Deze omroep zond via de Luxemburgse satelliet Astra op de Nederlandse kabelnetten gerichte programma's uit.
• - 

  Bracht in maart 1989 een brief uit over uitbreiding van de reclamezendtijd en het onder voorwaarden toestaan van commerciële televisie. Hiermee werd tegemoet gekomen aan de EG-richtlijn over grensoverschrijdend omroepverkeer.
• - 

  Legde zich in oktober 1989 neer bij de uitspraak van de Raad van State over het toelaten van de Luxemburgse tv-zender RTL-Veronique tot de Nederlandse kabel $O ook De NOS, Nederlandse Dagbladpers en STER hadden een beslissing van het Commissariaat van de Media om dat toe te staan, aangevochten

• - 

  Bracht in 1982 een wijziging van de Omroepwet in het Staatsblad waardoor uitbreiding van de reclame-zendtijd van maximaal 3 naar 6 uur per week mogelijk wordt. Het wetsvoorstel was in 1981 ingediend door minister Van der Louw en in 1982 in de Tweede Kamer verdedigd door minister De Boer. (17.133)
• - 

  Bracht in 1983 een wijziging van de Wet op het openbare bibliotheekwerk tot stand. De doelstelling om in 1990 een spreidingsprogramma voor bibliotheken te realiseren wordt vanwege de budgettaire problemen losgelaten. Het financieringsstelsel wordt herzien, waarbij gemeenten en provincies zelf prioriteiten kunnen stellen en de verplichting vervalt dat lagere overheden een bepaald deel van de kosten moeten dragen. (17.790)
• - 

  Bracht in 1984 de Wet op het behoud cultuurbezit (Stb. 49) tot stand. De wet voorziet in maatregelen om te voorkomen dat voorwerpen van bijzondere cultuurhistorische of wetenschappelijk betekenis verloren gaan voor Nederland. Er komt een lijst met beschermde voorwerpen, die niet ter veiling mogen worden gebracht, verkocht of verhuurd mogen worden of in bruikleen mogen worden gegeven aan een niet-ingezetene zonder melding aan de rijksinspecteur (hoofd Rijksdienst beeldende kunst). Het wetsvoorstel was in 1981 ingediend door minister Gardeniers (16.749)
• - 

  Bracht in 1984 een herziening (Stb. 562) van de Wet op de bejaardenoorden tot stand, die leidt tot directe financiering door provincies en grote steden en tot verregaande decentralisatie. Er komen regels voor de planning, waaronder algemene richtlijnen over de maximumcapaciteit, regelen voor sluiting en sanering van bejaardenoorden en over de financiële gevolgen daarvan. Er komt een bouwplafond ter temporisering van uitvoering van renovaties en er komen regels over budgetbeheersing. De wijziging regelt verder democratisering in bejaardenoorden. (18.170)
• - 

  Bracht in 1987 de Welzijnswet (Stb. 73) tot stand, die regels bevat ten aanzien van de beleidsvorming en uitvoering en bekostiging van voorzieningen op het gebied van het maatschappelijke en sociaal-culturele welzijn. Daaronder wordt verstaan: openbaar bibliotheekwerk, vorming en sociaal-cultureel werk, emancipatie- en opbouwwerk en niet tot de bemoeienis van het Rijk behorende sport en sportieve recreatie. Het welzijnswerk wordt door de wet gedecentraliseerd. De Wet op het openbaar-bibliotheekwerk uit 1975 en de Kaderwet specifiek welzijn uit 1982 worden ingetrokken. (18.957)
• - 

  Bracht in 1987 samen met minister Smit-Kroes de Mediawet (Stb. 249) tot stand, die regels bevat over de verzorging van radio- en tv-programma's, de omroepbijdrage en de steunverlening aan persorganen. Het facilitair bedrijf van de omroep wordt verzelfstandigd, er komt een regeling voor lokale en regionale omroepen, en er komt een Commissariaat voor de Media dat een aantal bevoegdheden van de rijksoverheid overneemt. Er blijft sprake van een duaal bestel, dat deels door de overheid en deels door reclamegelden wordt gefinancierd. Buitenlandse commerciële omroepen krijgen toegang tot de Nederlandse kabel mits ze zich aan de Nederlandse omroepreclameregels houden. De Omroepraad, Persraad en Reclameraad worden samengevoegd tot Mediaraad. Op basis van het uit de wet voortvloeiende Mediabesluit moeten omroepen 20% aan cultuur, 25% aan informatie en 5% aan informatie besteden. (19.136)
• - 

  Bracht in 1988 een nieuwe Monumentenwet (Stb. 638) tot stand, die een minder centralistische opzet had dan de wet uit 1961. (19.881)
• - 

  Bracht in 1989 een wijziging (Stb. 62) van de Welzijnswet tot stand inzake de vereenvoudiging van financiële en bestuurlijke betrekkingen tussen overheden op terreinen van welzijn, volksgezondheid en cultuur. Hiermee wordt een verdere stap gezet naar decentralisatie op deze beleidsterreinen. De brede, specifieke uitkering wordt vervangen door een toevoeging van middelen aan het Gemeentefonds en het Provinciefonds. Verder wordt het algemeen maatschappelijk werk onder de werking van de Welzijnswet gebracht. (20.853)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Bereikte in januari 1993 een principeakkoord met oppositiepartij VVD over verdere bezuinigingen op de WAO. Na bemiddeling door minister De Vries werd echter alsnog overeenstemming bereikt met de PvdA, waarna de deal met de VVD van de baan was.
• - 

  Werd op 8 maart 1993 door het partijbestuur van het CDA aangewezen als lijsttrekker en opvolger van Ruud Lubbers als politiek leider van het CDA
• - 

  De door hem gebruikte techniek om niet van achter een spreekgestoelte, maar lopende, met een zender-microfoon een zaal toe te spreken, werd de 'Brinkman-shuffle' genoemd. Kreeg in 1994 in eigen CDA-kring kritiek op de wijze waarop hij zichzelf profileerde als opvolger van Lubbers en op de rol die voorlichter en campagneleider (en persoonlijk adviseur van Brinkman), Frits Wester, daarbij speelde.
• - 

  Kwam in april 1994 als lijsttrekker van het CDA in opspraak door een uitzending van het televisieprogramma "Reporter", waarin onthuld werd dat hij commissaris was bij een bedrijf van zijn oom (Arscop) dat verdacht werd van belastingfraude
• - 

  Trad af als fractieleider nadat het partijbestuur had laten weten geen vertrouwen meer te hebben in herstel van zijn politiek leiderschap

• - 

  Begin 2002 een half jaar uitgeschakeld vanwege een medische behandeling
• - 

  Zijn vader was burgemeester van Stad aan 't Haringvliet (1946-1957) en van Hardinxveld-Giessendam (1957-1980)

• - 

  Stond in de kring van parlementaire journalisten bekend als 'de man met de laserogen'

• - 

  Was in 1989 nummer 7 op de CDA-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  G. Zandbergen, "Je kan het best: Mr.drs. Elco Brinkman: Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur 1982-1989" (1989)
• - 

  G. Leegsma (red.), "Elco Brinkman in gesprek met Bibeb, Willem Breedveld, Frank van Empel, Gerda Leegsma, Joop van den Ende, Isa Hoes, Erik Nordholt, Lucas Reijnders, Maarten Schakel en Iteke Weeda" (1993) (verschillende interviewers in gesprek met de partijleider van het CDA in het zicht van de verkiezingscampagne 1994)
• - 

  "Elco op campagne", Fotografie Roel Rozenburg, tekst Maria Henneman, illustratie Jos Collignon e.a. (1994)
• - 

  M. Metze, "De stranding" ((1995)
• - 

  NRC Handelsblad, 17 oktober 1992
• - 

  "Het Financieele Dagblad", 18 augustus 2001
• - 

  Thijs Niemantsverdriet, "Boosheid zit niet in me", NRC Weekend, 19 en 20 december 2015
• - 

  Ariejan Korteweg, "Met om hulp roepen kom je niet ver in Den Haag", de Volkskrant, 4 mei 2019

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.