Mr. J.A.N. Patijn

foto Mr. J.A.N. Patijn
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Persoonlijkheden
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Steile regent die onder Colijn i enige jaren minister van Buitenlandse Zaken was. Behoorde tot een politiek-bestuurlijke dynastie; zijn vader was Commissaris van de Koningin, een broer was Tweede Kamerlid. Begon zijn loopbaan in de diplomatie en werd daarna ambtenaar onder Talma i en burgemeester van Leeuwarden en Den Haag. In 1931 gezant in het Italië van Mussolini, die hij bewonderde, en in 1936 in Brussel. Trad als minister van Buitenlandse Zaken erg solistisch op en had weinig respect voor het parlement. Bewonderde Colijn zeer en gold - overigens ten onrechte - als diens 'marionet'. Kunstzinnig man, liefhebber van letteren en muziek; tamelijk eigenzinnig en autoritair.

partijloze liberaal
in de periode 1937-1939: minister, burgemeester van 's-Gravenhage

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jacob Adriaan Nicolaas

geboorteplaats en -datum
Rotterdam, 9 februari 1873

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 13 juli 1961

2.

Hoofdfuncties/beroepen (6/13)

  • burgemeester van Leeuwarden, van 1 oktober 1911 tot 30 september 1918
  • burgemeester van 's-Gravenhage, van 30 september 1918 tot 1 oktober 1930 (benoemd bij K.B. van 24 september 1918)
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Rome, van 21 februari 1931 tot 15 augustus 1936
  • buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Brussel, van 15 augustus 1936 tot 1 oktober 1937
  • minister van Buitenlandse Zaken, van 4 oktober 1937 tot 10 augustus 1939 (benoemd bij K.B. van 10 september 1937)
  • ambteloos, vanaf augustus 1939

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

3.

Nevenfuncties (2/4)

  • lid Commissie van Toezicht Koninklijk Conservatorium voor muziek te 's-Gravenhage, vanaf 1918
  • voorzitter Zuiveringsadviescommissie, van april 1945 tot 1950

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
lid erecomité nationale en internationale zangwedstrijd "Liedertafel Crescendo" te 's-Gravenhage, 1928

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

4.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

5.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Zette zich als minister in voor verbetering van de relatie met het Italië van Mussolini. Stemde in 1938 in met de Italiaanse eis om in de geloofsbrieven van de Nederlandse gezant in Rome ook de titel keizer van Ethiopië op te nemen, waarmee de Italiaanse bezetting van dat land feitelijk werd erkend.

6.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Weigerde in 1926 een formatie-opdracht
  • Riep als burgemeester van Den Haag na de mislukte revolutiepoging van Troelstra in november 1918 op tot een pro-Oranje-demonstratie
  • Stemde in 1937 pas in tweede instantie toe om minister van Buitenlandse Zaken te worden en werd dat pas per 4 oktober.

uit de privésfeer
  • Was eind jaren dertig sympatisant van de Oxford-beweging (morele herbewapening)
  • Zijn beide echtgenotes waren nichten van elkaar

anekdotes en citaten
  • Als burgemeester van Den Haag die, volgens wethouder Drees, zelf in het groen woonde, wilde hij in februari 1923 het met moeite bevochten raadsbesluit voor de aanleg van het Zuiderpark voordragen voor schorsing door de Kroon, omdat de uitgave onverantwoord zou zijn en niet in het algemeen belang. Door het overlijden van zijn vrouw verspeelde hij de daarvoor geldende termijn, waardoor het raadsbesluit onherroepelijk werd.

7.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A.E. Kersten, "Patijn, Jacob Adriaan Nicolaas (1873-1961)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 452
  • H.A.M. Klemann, "Colijns marionet op het Plein", in: D. Hellema e.a. (red.), "De Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken in de twintigste eeuw" (1999)
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • Wie is dat? 1938
  • Ned. Patriciaat, 1964

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.