Mr. J. (Jan) van Aartsen

foto Mr. J. (Jan) van Aartsen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Secretaris van de Christelijke werkgevers en wethouder in Den Haag, die in 1958 Algera als minister van Verkeer en Waterstaat in het vierde kabinet-Drees i opvolgde. Bekleedde die post later ook in het kabinet-Marijnen i. Was minister van Volkshuisvesting in het kabinet-De Quay i. Bracht een eerste nota over de ruimtelijke ordening uit en was middelpunt van de kabinetscrisis in 1960 i over de woningbouw. Stelde het rijkswegenfonds in. Na zijn ministerschap Commissaris van de Koningin in Zeeland. Gedegen, maar niet al te opvallend bestuurder.

ARP
in de periode 1958-1974: lid Tweede Kamer, minister, Commissaris van de Koning(in)

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Johannes (Jan)

geboorteplaats en -datum
Amsterdam, 15 september 1909

overlijdensplaats en -datum
Vlissingen, 3 februari 1992

2.

Partij/stroming

partij(en)
ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (9/13)

  • hoofd juridische afdeling, ministerie Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, van mei 1945 tot 1 januari 1948
  • secretaris VPCW (Verbond van Protestants-Christelijke Werkgevers in Nederland), van 1 januari 1948 tot 6 september 1949
  • lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 6 september 1949 tot 1 november 1958
  • wethouder (van economische zaken) van 's-Gravenhage, van 6 september 1949 tot 1 november 1958
  • minister van Verkeer en Waterstaat, van 1 november 1958 tot 19 mei 1959 (benoemd bij K.B. van 25 oktober 1958)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 maart 1959 tot 19 mei 1959
  • minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, van 19 mei 1959 tot 24 juli 1963
  • minister van Verkeer en Waterstaat, van 24 juli 1963 tot 14 april 1965
  • Commissaris van de Koningin in Zeeland, van 1 juni 1965 tot 1 oktober 1974 (benoemd bij K.B. van 24 mei 1965)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/28)

  • voorzitter Provinciaal Opbouworgaan Stichting Zeeland (als Commissaris van de Koningin)
  • voorzitter commissie bodemvervuiling Lekkerkerk, 1980

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/5)
  • Nam in september 1963 het besluit om snelwegen te gaan voorzien van middenbermbeveiliging (vangrail)
  • Vroeg in december 1963 de directieleden van de KLM hun functies ter beschikking te stellen, nadat ernstige meningsverschillen waren ontstaan binnen de directie
  • Verdedigde in 1964 in de Tweede Kamer met succes de, in 1962 door minister Korthals ingediende, ontwerp-Ontgrondingenwet. Zijn opvolger Suurhoff zou het voorstel in 1966 door de Eerste Kamer loodsen. (6.338)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/7)
  • Bracht in 1962 een wet (Stb. 287) tot herziening van de Woningwet tot stand. Deze herziening is onder meer nodig vanwege het totstandkomen van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Verder worden technische verbeteringen aangebracht en stedenbouwkundige voorschriften geactualiseerd. Er komt een Raad voor de Volkshuisvesting. Het wetsvoorstel was in 1956 ingediend door minister Witte. (4.234)
  • Bracht in 1962 samen met de ministers Toxopeus, Zijlstra en Beerman de Wet Premie Kerkenbouw (Stb. 538) tot stand, waardoor kerkgenootschappen subsidie kregen voor het stichten van kerkgebouwen. De financiële steun wordt wenselijk geacht vanwege de snelle groei van steden en dorpen en de verzwakte financiële positie van kerken door het naoorlogse herstel van kerkgebouwen. (6.260)
  • Bracht in 1965 als minister van Verkeer en Waterstaat samen met staatssecretaris Van den Berge de Wet op het Rijkswegenfonds (Stb. 30) tot stand. Dit fonds waaruit wegenaanleg mede wordt gefinancierd, wordt deels gevoed vanuit de algemene middelen en deels via een verhoging van de motorrijtuigenbelasting. (7.813)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Als wethouder was hij verantwoordelijk voor het herstel van het gemeentelijk productieapparaat na de oorlog. Hij reorganiseerde het Gemeentelijk Gas- en Electriciteitsbedrijf. Onder zijn leiding kwam het Lek-Duinwaterplan tot stand. Verder zette hij zich in voor de tot stand koming van het industrieterrein Plaspoelpolder en voor de vernieuwing van de Scheveningse havens.
  • Kwam in december 1960 in conflict met de 'eigen' ARP-Tweede Kamerfractie (en met de fractie van de CHU) over de bouw van 2500 woningwetwoningen. Dit conflict leidde, na de aanneming van de motie-Van Eibergen, tot de val van het kabinet-De Quay. De crisis werd na enkele dagen opgelost door informateur De Gaay Fortman.
  • Mede door zijn slechte spreekvaardigheid had hij als minister een moeizame verhouding met het parlement

uit de privésfeer
  • Aan de VU jaargenoot van W.P. Berghuis en W.F. de Gaay Fortman

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • "Van Aartsen 1909-1992", Trouw, 4 februari 1992
  • F. Groeneveld, "Johannes van Aartsen 1909-1992. Anti-revolutionair bestuurder pur sang", NRC Handelsblad, 4 februari 1992

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.