Mr. W.L. baron de Vos van Steenwijk

foto Mr. W.L. baron de Vos van Steenwijk
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Vooraanstaande CHU-senator en Eerste Kamervoorzitter. Kaarsrechte, conservatieve Overijsselse landedelman. Vurig verdediger van de Eerste Kamer, waarvan hij lange tijd en tot op hoge leeftijd voorzitter was. Zoon van een Eerste Kamervoorzitter, en, zoals hijzelf stelde 'van kindsbeen af' opgegroeid met eerbied voor de Senaat. Keerde zich in 1922 tegen het verbreken van de band tussen de Eerste Kamer en de provincies. Tegenstander van 'partijpolitiek', waarbij partijbestuurders veel macht hadden. Vermaard vanwege zijn zeer beeldende en kleurrijke taalgebruik, vol archaïsmen. Stond op zeer goede voet met Colijn i, die hij als staatsman bewonderde. Grand seigneur die aangenaam gezelschap was, ook voor politieke tegenstanders.

CHU
in de periode 1913-1946: lid Eerste Kamer, voorzitter Eerste Kamer

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Willem Lodewijk

geboorteplaats en -datum
Dalfsen, 10 juli 1859

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 12 april 1947

2.

Partij/stroming

partij(en)
CHU (Christelijk-Historische Unie)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/7)

  • referendaris van staat, Raad van State, van 1 maart 1896 tot 1907
  • lid gemeenteraad van Wijhe, van september 1910 tot 4 september 1931
  • lid Provinciale Staten van Overijssel, van november 1912 tot 22 april 1913 (voor het kiesdistrict Dalfsen)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 22 april 1913 tot 23 juli 1946 (1913-1923 voor Overijssel)
  • fractievoorzitter CHU Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 25 juli 1922 tot 17 september 1929
  • voorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1929 tot 23 juli 1946 (benoemd bij K.K.B.B. van 11 september 1929 en 9 november 1945)

ambtstitel
  • minister van staat, van 11 juli 1946 tot 12 april 1947

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/9)

  • lid Raad van Defensie, van 1924 tot 1929
  • lid Legercommissie, tot 1929

afgeleide functies, presidia etc. (2/19)
  • voorzitter Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 17 september 1929 tot 23 juli 1946
  • voorzitter Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 17 september 1929 tot 23 juli 1946

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/4)
  • Interpelleerde op 28 oktober 1915 minister Lely over de veiligheid van het treinverkeer op de brug over de IJssel bij Zwolle
  • Vurig verdediger van de Eerste Kamer, met name bij de Grondwetsherziening van 1922
  • Maakte in 1933 gebruik van zijn bevoegdheid om niet over te gaan tot afhandeling van een wijziging van de Kieswet. Hierdoor kon die wijziging niet meer vóór de vervroegde verkiezingen tot stand komen. Door die wijziging werd onder meer het systeem van restzetelverdeling gewijzigd, wat nadelig zou zijn voor kleine partijen.

opvallend stemgedrag (0/9)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Bevriend met en bewonderaar van Colijn. Veroordeelde in 1925 de opstelling van de CHU-Tweede Kamerfractie in de kwestie van het gezantschap bij de paus, die tot de val ven Colijns eerste kabinet had geleid.
  • Leidde op 7 juli 1939 het beraad van de koningin met de chef van de Generale Staf Reynders, de chef van de Marine-Staf Furstner, de vicepresident van de Raad van State Beelaerts van Blokland en de voorzitter van de Tweede Kamer Van Schaik over de politieke crisis na de val van het vierde kabinet-Colijn
  • Steunde in 1939 met kracht Colijns vijfde kabinet en veroordeelde de motie-Deckers tegen het optreden van dat kabinet

anekdotes en citaten
  • Had een bijzonder kleurrijk taalgebruik. De journalist D. Hans vergeleek dat eens met de veren van een pauw.
  • Verklaarde bij de behandeling van de Grondwetsherziening in 1922 waarbij het kiesrecht van de Eerste Kamer werd herzien "van kindsbeen af te zijn opgevoed in grooten eerbied voor de Eerste Kamer" en zei het zichzelf nimmer te zullen vergeven als hij zich ertoe leende "de schendende hand" te slaan aan de Eerste Kamer.
  • Zei bij datzelfde debat over de Eerste Kamerleden, dat dit waren: "mannen van uitgebreide kennis en rijke ondervinding, eerbied afdwingende, vertrouwen wekkende, onafhankelijke figuren, die zich om allerlei redenen voor de Tweede Kamer nimmer beschikbaar zouden hebben gesteld, geen politici van ambacht, politiciens, maar Staatslieden met een onbevangen en objectief oordeel, die de hun voorgelegde quaestiën uitsluitend toetsen aan het algemeen belang, wier deelneming aan het staatkundig leven voor het vaderland van groote winst was, wier onthouding een gevoelig verlies zou hebben beteekend."

verkiezingen
  • Versloeg in 1913 in een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Overijssel met 26 tegen 16 stemmen D.W. Stork (lib.)
  • Werd in 1922 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Overijssel met 28 van de 46 stemmen herkozen. Op S. de Herder (lib.) werden negen stemmen uitgebracht en op F.M. Wibaut (sdap) acht stemmen.
  • In 1923, 1926, 1932 en 1937 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"De baron" (bijnaam in CHU-kring)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • D. Hans, "De Vos van Steenwijk", in: Parlementsfilm (z.j.)
  • H. van Spanning, "De Christelijk-Historische Unie", deel I (1988)
  • Wie is dat? 1931

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.